O`zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik instituti f. M. Otaxo'jayev

5-§. Er va xotinning mashg'ulot turi, kasb
va turar joy tanlash huquglari
"Er-va xotinning har biri mashg'ulot turi, kasb va turish hamda yashash joyini tanlashda erklidir".

Oila kodeksining 22-moddasida belgilab go`yilgan mazkur qoida cr-xotinning birgalikda oilaviy masalalarni hal qilishdagi huquqlarini ta'minlashga qaratilgan. Oilada mashg'ulot turf, kasb tanlash masa­lalari kelishilgan holda hal qilinadi. Ammo bu masalalarni uzil-kesil hal qilish huquqi er-xotinning har biriga tegishli bo'ladi.

Er-xotin o'rtasidagi, ulardan birining huquqi va sha'nini kamsi­tadigan xatti-harakatlar huqugiy ahamiyatga ega bo'lmaydi. Er-xotin­dan har biri gizigishi, xislati, ijodiy qobiliyati, jismoniy rivojlanishiga qarab, o'ziga mos keladigan faoliyat turini tanlaydi. Er yoki xotin tanlagan kasb uni ganoatlantirib, oila ta.'minoti uchun mablag' to­pishga xizmat qilishi lozim. Er-xotindan birining tekinxo'rlik bilan kun kechirishi, oilaning moddiy ta'minotida o'z mehnati bilan ishtirok etmasligi ham nikohdan ajralish uchun asos bo'lishi mumkin.

Er-xotinning erkin kasb tanlash huquqi qonun bilan mus­tahkamlangan. Bu er-xotin o'z kasbi masalalarini (o'quv yurtida va kurslarda o`gishi, to'garaklarda ishtirok etishi va boshqalar) mustagil ravishda hal qilishni anglatadi. Bu masalalar voyaga yetmagan bolalar manfaatlarini hisobga oli.b hal qilinadi.

Er-xotinning birga yashashi bolalarni tarbiyalash, mustahkam oily qurish uchun asos bo'lib xizmat qiladi. Qonun har bir er-xotinga qaerda yashashni erkin hal gilish huquqini berib, bir yo`la ularni rag'batlantiradi. Qonunchilik bunday magsadlarga ko`maklashib, ular­dan birortasi asosiy ish joyidan ko'chadigan bolsa, yo`1 puli to'lash, o`quv yurtini tamomlagan mutaxassislarni ishga taqsimlashda ularni yashab turgan joyida ishda goldirish va boshqa masalalarni hal etish tartibini belgilaydi.

Nikohda bolish er-xotinning birga turish majburiyatini aslo vujudga keltirmaydi. Undan tashgari, er-xotindan birortasining, ikkin­chi tolnon uchun ham, - agar u bunga rozi bo'lmasa, - shunday huqu­qiy oqibatni vujudga keltirmaydi.

Er-xotinning turar joyiga qarab, ularning voyaga yetmagan far­zandlari

--------------------------------------------------129------------------------------

VIII mavzu. ER VA XOTINNING MULKIY
HUQUQ VA MAJBURIYATLARI