Ozbekiston respublikasi aloqa axborotlashtirish va telekommunikasiya texnologiyalari davlat qo’mitasi

Sobiq Ittifoqda turg’unlik xolati. XX asrning 80 - 90 yillarida O’zbekistonning 
ijtimoiy - siyosiy hayoti. XX asrning 70 - 80 yillarida SSSRda iqtisodiyotning rivojlanish sura’ti 
tobora pasayib, sarf - harajatlari ortib bordi. Mavjud imkoniyatlarni hisobga olmasdan ishlab 
chikilgan ijtimoiy, oziq - ovqat , agrar, energetika, ekologiya va boshqa sohalardagi dasturlar 
samara bermadi, iqtisodiy ziddiyatlarni chuqurlashtirib yubordi. 
Sobiq Ittifoqda yuzaga kelgan turgunlik xrlati sabablariga quyidagilarni aytish mumkin. 
Xususan, XX asr ikkinchi yarmidan dunyoda ilmiy - texnikaviy yangiliklar sodir bo’ldi. Bundan 
jahonning tarakkiy topgan davlatlari samarali foydalana boshladi. Mashina - fabrika ishlab 
chiqarishidan avtomatlashtirilgan kompleks ishlab chiqarishga utib borildi. Ishlab chiqarishga 

---

hisob - kitoblar, yechimlar, nazorat va boshqarish vazifalarini bajaradigan elektron - hisoblash 
apparatlari, axborot texnikasi, robotlar kirib keldi va keng qo’llanila boshlandi.
Odamlar bajarib kelgan oddiy texnik, mexaniq, og’ir jismoniy ishlarni texnika vositalari 
bajaradigan bo’ldi. Fan ishlab chiqarish kuchiga aylandi. Natijada ilg’or mamlakatlarda ishlab 
chiqarishning samarasi oshib, intensiv taraqqiyot yo’liga kirdi. Moddiy ishlab chiqarishda 
ishlovchilar soni kiskarib, xizmat ko’rsatish sohasida, tibbiyot, ta’lim, ilmiy faoliyatda band 
bo’lganlar soni oshib bordi. Axborot texnikasi tibbiyot, fan, ta’lim va boshqa xizmat ko’rsatish 
sohalarida keng qo’llanila bordi. Inson texnik, mexaniq va og’ir jismoniy ishlarni bajarishdan 
ozod bo’lib, o’zini mazmunli, ijodiy ishlarga bag’ishladi. Pirovardida turmush saviyasi tobora 
yaxshilanib bordi. 
Bu davrda sovet davlatida esa ilmiy - texnika inqilobidan foydalanish yetarli darajada 
yo’lga quyilmadi. Mamlakat katta tabiiy resurslarga ega bo’lsada, xo’jaliklar ularning 
yetishmovchiligiga duch keldi. Ko’pgina mamlakatlar fan - texnika inqilobi tufayli xalq 
turmushida jiddiy ijobiy burilishga erishgan bir paytda SSSR bu jarayondan orqada kolib ketdi. 
Ishlab chiqarish texnologiyasi eskirgan, mahsulotlarning sifati past, ular sotilmasdan 
omborlarda to’planib kolayotgan edi. Ma’muriy -buyruqbozlik tizimi, iqtisodiyotga partiyaviy 
rahbarlik va uning mafkuralashtirilishi iqtisodiyotni isloh, qilish yo’lidagi urinishlarni 
yo’qka chiqarar edi. Ijtimoiy extiyojlarga mablag ajratishda qoldik; printsipi va taqsimotda 
tekischilik xukmron edi. Bular aholining mehnatga kizikishi va faolligini susaytirdi, 
boqimandalik, ichkilikbozlik, giyoxvandlik, chayqovchilik, poraho’rlik kabi yaramas illatlarni 
keltirib chiqardi. 
Buyruqbozlik boshqaruv usuli, mamlakatda keng tarqalgan qog’ozbozlik, majlisbozlik 
illatlari iqtisodiyotning o’z qonunlari va vositalari asosida rivojlanishiga to’sqinlik kilmokda edi. 
Odamlar mulkdan begonalashtirilgan, shu tufayli loqaydlik yuzaga keldi. 
«Qayta qurish» - XX asrning 80 - yillari o’rtalarida keng iste’molga kirgan 
tushuncha. qurish KPSS MK Bosh kotibi Mixail Sergeevich Gorbachev va KPSS Markaziy 
Komitetining 1985 yil 25 aprelь plenumi bilan bevosita bog’liqdir. Bu siyosat SSSRda totalitar 
tizimni isloh, yo’li bilan o’zgaRtiRishga qaratilgan harakatni anglatgan. Qayta qurish 
siyosatining maqsadi va vazifasi mamlakatda to’planib kolgan ijtimoiy -siyosiy, iqtisodiy, 
madaniy va mafkuraviy sohalardagi muammolarni «qayta qurish» yo’li bilan xal etishdan iborat 
bo’lgan. 
Qayta qurish 1985 - 1990 yillarni o’z ichiga olib, ikki bosqichga bo’linadi. Birinchi