O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filliali

Ideal shifrlar uchun kalitsiz shifrmatndan ochiq matnni tiklashning imkoni bo’lmasligi zarur (bu shart hattoki xujumchilar uchun ham o’rinli). Hujumchi algoritm (shifrlash algoritmi) haqida barcha ma’lumotlarni bilgan taqdirda ham kalitsiz ochiq matnni tiklashning imkoni bo’lmasligi zarur. Kriptografiyaning fundamental nazariyasiga ko’ra kriptotizmning ichki ishlash prinsipi hujumchiga to’liq oshkor bo’lishi zarur. Hujumchiga faqat kriptotizimda foydalanilgan kalit nomalum bo’lishi zarur. Bu ta’limot Kerkhofs prinsipi deb ataladi.
Oddiy almashtirish shifrlash
Eng mashhur va tez-tez ishlatiladigan shifrlar almashtirish shifrlaridir. Ular dastlabki matnning alohida qismlari boshqa harflar, raqamlar, belgilar va boshqalar bilan almashtirilishi bilan tavsiflanadi. Bunday holda, almashtirish shifrlangan xabardan uzatilgan xabarni yagona tarzda tiklash mumkin bo'lgan tarzda amalga oshiriladi. Masalan, rus alifbosining har bir harfi bir xil alifboning boshqa harfi bilan bog'langan.
O'zgartirish shifrlashda (almashtirish) shifrlangan matnning belgilari bir xil yoki boshqa alifbodagi belgilar bilan almashtiriladi, ular oldindan belgilangan almashtirish qoidasiga ega. Oddiy almashtirish shifrida asl matndagi har bir belgi butun matn davomida bir xil alifbodagi belgilar bilan almashtiriladi. Oddiy almashtirish shifrlari ko'pincha monoalfavit almashtirish shifrlari deb ataladi.
Ushbu kurs ishida ma'lum bir shartli shifrlash usuli taklif etiladi.Usulning mohiyati. Manba matni belgilar to'plami bilan belgilanadi. Har bir ochiq matn belgisi uning ANSII kodi bilan belgilanadi Si , i =0, m .
Shifrlash dasturining foydalanuvchisi topshiriqda ko'rsatilgan n uzunlikdagi boshlang'ich belgilar vektorini (shifrlash kaliti) belgilaydi. Ushbu belgilar to'plami REG butun vektoriga aylantiriladi , uning har bir elementi berilgan belgilarning ANSII kodi bilan aniqlanadi.
Shifrlash dasturining foydalanuvchisi ham shunday deb ataladigan narsani o'rnatadi. chiqish ketma-ketligi - REG massivi elementlarining raqamlari , ular kurs ishi uchun topshiriq variantlarida ko'rsatilgan.