O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filliali

Shifrlangan matnni dekodlash:



6-rasm. Shifrlangan matnni deshifrlash dasturi kodi.


Dasturni bajarilgan qismi:

6-rasm. Dasturni bajarilgan qismi.

Xulosa
Ushbu individual loyihada shifrlashning turli usullari, Sezar, Vernam, Almashtirish usullarini ko’rib chiqdik. Jumladan kiritilgan matnni oddiy almashtirish usuli yordamida shifrlash va deshifrlashni ko’rib chiqdik. kriptografiyaning tarixi, turli xil shifrlash usullari, jumladan Sezar, Vijener, Vernam shifrlash usullari va matnni oddiy almashtirish usuli yordamida shifrlash va deshifrlash tahlil qilingan. Shifr yoki kriptotizm ma’lumotni shifrlash uchun foydalanilishini, haqiqiy shifrlanmagan ma’lumot ochiq matn deb atalib, shifrlash natijasi shifrmatn deb ataladi. Haqiqiy ma’lumot qayta tiklash uchun shifrmatnni deshifrlash zarur bo’lishini, kalit kriptotizmni shifrlash va deshifrlash uchun foydalanilishini ko’rib chiqdik. Shifrlash-Kriptografik uslublardan (shifrmatnga va dastlabki matnga oʻgirish, elektron raqamli imzoni shakllantirish va tekshirish, xesh-funksiya shakllantirish va tekshirish) foydalanishga asoslangan axborotni oʻzgartirish jarayonini axborotni shifrlash uni begonalar tomonidan oʻrganish yoki oʻzgartirish imkoniyatini yoʻqqa chiqarishini, shuningdek, maʼlumotlarga va dasturlarga, ulardan noqonuniy foydalanish maqsadida, ruxsatsiz raqamli imzo tizimiga kirishning oldini olishni taʼminlashini ko’rib chiqdik. Shifrlashning ikki usulini: simmetrik va asimmetrik usullarini tahlil qildik.

Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati

1. 
   Amaliy kriptografiya. Protokollar, algoritmlar va manba matnlari C / Bruce Schneier, - Triumph, 2002. - 432 p.
   
2. 
   Romanets Yu.V., Timofeev P.A., Shangin V.F. Kompyuter tizimlari va tarmoqlarida axborotni himoya qilish , - M .: Radio va aloqa, 1999 yil.
   
3. 
   Ryabko B. Ya., Fionov A. N. Axborotni himoya qilishning kriptografik usullari: Universitetlar uchun darslik. - M: Ishonch telefoni-Telekom, 2005 y.
   
4. 
   Barychev S. G., Goncharov V. V., Serov R. E. Zamonaviy kriptografiya asoslari: O'quv kursi. - 2-nashr, M .: Ishonch telefoni - Telekom, 2002 yil.
   
5. 
   V. G. Kulakov, M. V. Garanin, A. V. Zaryaev, O. N. Novokshanov, A. N. Obuxov, S. V. Skyl: Telekommunikatsiya tizimlarining axborot xavfsizligi. (Texnik jihatlar): Darslik, universitetlar uchun qo'llanma-M: Radio va aloqa, 2004 y.
   
6. 
   Hoffman L.J. Axborotni himoya qilishning zamonaviy usullari - M .: Rad io va aloqa, 1980.
   
7. 
   Kriptografiyaga kirish Ed. Yashchenko V.V. - M.: MTsNMO, "Chero", 1998 yil.
   
8. 
   www.Ziyo.net
   

9. 
   www.Aim.uz
   

10. 
    www.Tami.uz