O’zbekiston respublikasi davlat statistika qo’mitasi kadrlar malakasini oshirish va statistik tadqiqotlar instituti

operatsiyalri, kontraktlar, patsientlar yoki mijozlar haqidagi ma’lumotlar, turli 
ko’rinishdagi bilimlar va boshqalar) saqlanishi mumkin. Blokcheyn 
texnologiyasidan jahon miqyosida foydalanish bo’yicha yana bir qancha real 
misollarni quyidagi tasvir orqali tasavvur qilishingiz mumkin: 

---

286 
Blokchen texnologiyasining notarial idoralar ishida ishlatilishiga yaqqol 
misol esa quyida infogramma ko’rinishida keltirilgan: 
Taqsimlangan reestr vositasida buxgalteriya ishini yuritish bo’yicha real mavjud 
bo’lgan platformalarga misol sifatida Everledger ni keltirishimiz mumkin 
(everledger.io). Bu blokcheyn texnologiyalarning jahon miqyosida ishlatilayotgani 
va tan olinayotganiga o’ziga hos xayotiy bir misoldir. Gruziyada ham yer kadastri 
ishlari bitkoinning blokcheynida amalga oshirilgani haqida ma’lumotlar mavjud. 

---

287 
Ukrainada esa blokcheyn yordamida kim oshdi savdolari o’tkazilsh loyihalari 
amalga oshirilmoqda. 
7.4. Elektron tijoratda qo’llaniladigan kriptovalyutalarning tavsifi 
Litecoin (Laytkoyn) deb nomlangan kriptovalyuta dunyodagi eng 
ommalashgan kriptovalyuta turlaridan biri hisoblanadi. Litecoinning maxsus 
yaratilgan saytida uni ko’pincha «raqamli valyuta» deb ham ataylaydilar. Litecoin 
uni yaratuvchilar tomonidan asosiy raqamli valyuta bo’lgan Bitcoinning 
evolyutsiyasi hisoblansada, undan ancha-muncha farq ham qiladi. 2013 yilning 11 
dekabri xolatiga ko’ra BTC-E birjasida 1 LTC taxminan 33 AQSh dollariga teng 
hisoblangan. Laytkoinlar pul almashtirish shaxobchalarida bitkoinga yoki oddiy 
pullarga almashtirilishi mumkin. Undan tashqari, kriptovalyutalar turli xil tovar va 
hizmatlarni sotib olish uchun ham ishlatilishlari mumkin (agarda sotuvchilar 
bunga rozi bo’lsalar, albatta). Laytkoin o’zining bir qancha ko’rsatgichlari bilan 
Bitkoinga juda ham o’xshab ketadi. Bular jumlasiga quyidagilarni kiritishimiz 
mumkin: 

Mayning pullar topishning asosiy vositasi; 

Tarmoqning markazlamaganligi va tarqoqligi; 

Tizimda tashqi nazoratning mavjud emasligi; 

Laytkoin emissiyasining algoritmik jihatdan chegaralanganligi; 

Pul mablag’lariga anonym jihatdan egalik qilish mumkinligi va 
ulardan foydalanishning anonimliligi (bunga tranzaktsiyalar ham 
kiradi);

Tranzaktsiyalarni rad etishning mumkin emasligi;

Mablag’larni tarmoqning bir qismi bo’lgan hamyon faylida saqlanishi.
Xuddi Bitcoin kabi, Litecoin ham C++ tilida yozilgan va mijoz uchun