O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovalar vazirligi islom Karimov nomidagi Toshkent Davlat Texnika Universiteti Olmaliq filiali

Alohida ta'kidlash kerakki, material payvandlash uchun juda mos keladi. U har qanday ma'lum texnologiya bo'yicha dastlabki va keyingi ishlovsiz amalga oshirilishi mumkin
Cт3 oddiy sifatli uglerodli konstruktiv po'lat sifatida tavsiflanadi. Po’lat tashqi ta'sirlardan himoya qiluvchi qotishma qo'shimchalarni o'z ichiga olmaydi. Agressiv kimyoviy muhitda yoki yuqori namlik sharoitida foydalanish uchun po'latni himoya qatlami bilan qoplash kerak

						Bet
						1
	Varoq	№ hujjat	Imzo	Sana

Cт3 yaxshi payvandlanishi, yuqori quvvati, yuklarga yaxshi qarshilik ko'rsatadi, bu esa uni yuk ko'taruvchi tuzilmalarda ishlatishga imkon beradi. Po'lat ст3 narxi katta miqdordagi metallni talab qiladigan ob'ektlarni qurish yoki kommunikatsiyalarni yotqizish uchun maqbuldir. Zichlik ст3- 7850 kg/m3. Yetkazib berish turlari Issiq qatlamli metall, shu jumladan lenta va tasma; soxta buyumlar; relslar; quvurlar; novda va sim. Po'latlarning Ст3сп ga to’gri keladigan o’xshash rusumlari Po'latlarning Ст3сп ga to’gri keladigan o’xshash rusumlari- bu asosiyga eng yaqin bo'lgan qotishma. ст3o'rnini bosuvchi sifatida odatda uchta mahalliy brendlardan biri ishlaydi: : С245, С285, ВСт3Сп. Belgilashda farq qiluvchi, ammo dunyo xaritasining istalgan burchagida mavjud bo'lgan xorijiy analoglardan foydalanishga ruxsat beriladi. Ular: AQSH Buyuk Britaniya Germaniya Fransiya Yaponiya A570036 40B;722M24 0038 E24-2;E24-4 SS330 Kritik nuqtalarning harorati, °C ace1 ace3 Ar3 Ar1 35 850 835 680 Po'lat Ст3сп ni boshqa po'latlar bilan payvandlash uchun payvandlash materiallari Payvandlanadigan temir belgilari Payvandlash uchun sarflanadigan materiallar Qo'llash harorati, ° S Ст3сп Sv-08, Sv-08AAN-348A, OSC-45ANTS-1 -20 dan kam emas
						Bet
						1
	Varoq	№ hujjat	Imzo	Sana

Ст3сп po'latdan yasalgan konstruktsiyalarni payvandlashda dastlabki va bir vaqtning o'zida isitish va temperatura harorati Payvandlanadigan temir belgilari Payvandlangan qirralarning qalinligi, mm Birgalikda dastlabki isitish harorati, ° S Payvand lashning tugashi va ta'tilning boshlanishi o'rtasidagi interval, soat Chiqarish harorati, °S Payvand lash qoplama materiallari ostenitik sinf Ст3сп 36 gacha Talab qilinmaydi Talab qilinmaydi Cheklanmagan Talab qilinmaydi 36 dan 100 gacha 630-660 100 dan ortiq 100 Issiqlik o'tkazuvchanlik koeffitsienti l W/(m*K) Po’lat darajasi l Vt/(m*K), sinov haroratida, °C 20 100 200 300 400 500 600 700 СтЗсп — 55 5 Korpuslar, qopqoqlar, gardishlar, membranalar va prokat, zarb buyumlari (shtamplash) dan tayyorlangan valflar yig'ilishi uchun Ст3сп po'latidan foydalanish shartlari СтЗсп4 ГОСТ 380
						Bet
						1
	Varoq	№ hujjat	Imzo	Sana

Material Yetkazib berish uchun RD Ish muhitining harorati (devor), °C Foydalanish bo'yicha qo'shimcha ko'rsatmalar Ст3сп ГОСТ 380 Soxta buyumlar ГОСТ 8479 Uzoq mahsulotlar ГОСТ 535, toifalar 3-5 -30 dan 300 gacha PN≤2,5 MPa bosimi uchun payvandlangan armatura uchun (25 kgf/sm^2) ГОСТ 14637varag'i, 3-6 toifalar -20 dan 300 gacha PN 5 MPa bosimi uchun payvandlangan armatura uchun (50 kgf / sm^2). 4, 5-toifalar uchun St3sp uchun qatlam qalinligi 25 mm dan oshmaydi; 3-toifa uchun qatlam qalinligi 40 mm dan oshmaydi. Strukturaviy materiallarning yoriq eroziyasiga chidamliligi (ГОСТ 33260-2015) qarshilik guruhi Bal 12X18H10T po'latdan eroziyaga qarshilik Material beqaror 6 0,005-0,05 ВСт3сп3po'lat va uning payvandlangan bo'g'inlari.
						Bet
						1
	Varoq	№ hujjat	Imzo	Sana

Payvandlash usulini tanlash Yoyli dаstаkli pаyvаndlаsh mоhiyati Yoyli dаstаkli pаyvаndlаsh – yoyli pаyvаndlаshdа, yoy yonishi, elеktrоd uzаtilishi vа siljitishi qo‘ldа bаjаrilаdi. Yoyli dаstаkli pаyvаndlаshdа, yoy yonishi, pаyvаndlаsh dаvridа uni ushlаb turish, pаyvаndlаnаyotgаn yuzа bo‘yichа siljitishni pаyvаndchi qo‘ldа bаjаrаdi. Nоrmаl yoy uzunligi elеktrоd diаmеtridаn 0,5 – 1,1 gа оshmаydi. Elеktrоd diаmеtri 3 – 6 mm ni tаshkil etаdi. Pаyvаndlаsh ishlаrining аsоsiy hаjmini 90– 350 А vа 18 – 30 V kuchlаnishdа bаjаrilаdi. Barabanlarni yig‘ish davomida uning korpusga ichki tomondan payvandlash yo’li bilan mahkamlanadi. Shuning uchun ham baraban korpusi qismlarga ajraladigan qilib tayyorlanadi... Payvandlashni korpusning faqat ichki tomonidan amalga oshirish kerak , chunki agar qoziqchalarni payvandlash tashqi tomondan olib borilsa, payvand chokka qo’shimch ishlov berish kerak. Ya’ni chokni paxta tolasi ilashib qolmaydigan darajada silliqlash kerak. Payvandlashni korpusning ichki tomonidan amalga oshirilgani bois qoziqchalar avval korpus qismlariga payvandlanadi va undan keyin korpus qismlari bir- biriga bolt-gaykalar yordamida birlashtiriladi. Konstruksiyani ishlab chiqarishda va yig’ish jarayonida payvandlash usulining eng qulay va muqobil usulini tanlash birinchidan, konstruksiya sifatiga, ikkinchidan uning tannarxiga, uchinchidan konstruksiyani yig’ish jarayonining optimallashuviga ijobiy ta’sir ko’satadi. Po’latlarni payvandlashda payvandlanuvchanlik muhim ahamiyatga ega. Pаyvаndlаnuvchаnlik dеgаndа po‘lаtni birоn usuldа pаyvаndlаgаndа dаrz kеtmаsdаn, g‘оvаklаshmаsdаn vа bоshqа nuqsоnlаrsiz yuqоri sifаtli pаyvаnd birikmа hоsil qilа оlishi tushunilаdi
						Bet
						1
	Varoq	№ hujjat	Imzo	Sana

Po‘lаtning pаyvаndlаnuvchаnligigа po‘lаt tаrkibidаgi uglеrоd vа lеgirlаngаn qo‘shilmаlаr miqdоri kаttа tа‘sir qilаdi. Mа‘lum kimyoviy tаrkibd аgi po’lаtning pаyvаndlаnuvchаnligini аniqlаsh uchun uglеrоdning ekvivаlеnt tаrkibi (Сekv) quyidаgi fоrmulа bo’yichа аniqlаnаdi: Cekv=C+ Payvandlanuvchanlik alomatiga qarab po`latlarning hammasini shartli ravishda 4 guruxga bo`linishi mumkin: 1. Ekvivalent uglerod miqdori (Cekv) 0,25 dan oshmaydigan yaxshi payvandlanadigan po`latlar; bunday po`latlar oddiy usulda payvandlanganda darz ketmaydi. 2. Cekv 0,25—0,35 atrofida bo`lgan, qoniqarli payvandlanadigan po`latlar. Bunday po`latlar normal ishlab chiqarish sharoitlaridagina, ya’ni atrofdagi harorat0°C dan ortiq, shamol esmayotgan va boshqa hollarda darz ketmasdan payvandlanadi. 3. Cekv 0,35—0,45 atrofida bo`lgan va payvandlanuvchanligi cheklangan po`latlar. Bunday po`latlarni odatdagi sharoitlarda payvandlaganda ular darz ketishi mumkin. Ularni payvandlash uchun darz ketishiga yo`l qo`ymaslik choralarini ko`rish kerak. Bu choralar jumlasiga oldindan yoki ish davomida qizdirish, payvandlashdan oldin yoki undan keyin termik ishlash, chetlarini maxsus ishlab tayyorlash, maxsus usul yoki tartibda payvandlash va boshqalar kiradi. 4. Yomon payvandlanadigan po`latlar. Bunday po`latlarning Cekv 0,45 dan ortik bo`ladi. Bunday po`latlarni payvandlashda ular darz ketishi mumkin. Odatda ularni mavjud po`lat xili uchun ishlab chiqilgan va ishlatiladigan maxsus usullar bilangina payvandlash mumkin.