O‘zbekiston Respublikasi Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar

Fanni o‘zlashtirishga qo‘yilgan talabalar:
Tayanch doktorant:

• 
  Tishunoslik nazariyasi to‘g‘risida keng bilimni egallay olish, dunyo tillarining umumiy va xususiy qonuniyatlari haqida tasavvurga ega bo‘lishi, tilshunoslik maktablari, zamonaviy tilshunoslik masalalarini va tilshunoslik metodlarini bilishi;
  
• 
  Xorijiy tilni o‘rganish amaliyotida nazariy bilimlarni qo‘llash, tilshunoslik bo‘yicha ilmiy izlanishlarga kasbiy nuqtai nazardan qarash, dunyo tilshunosligida ro‘y berayotgan jarayonlarni o‘zaro bog‘liqlik nuqtai nazardan tahlil qilish, tillarning umumiy va xususiy belgilari haqidagi tushunchalarni amaliyotda qo‘llash ko‘nikmasiga ega bo‘lishi zarur;
  
• 
  tillarni qiyoslash va chog‘ishitirish sohasidagi nazariy bilimlarini ko‘rsatish va qiyoslanayotgan tillar tuzilmalaridagi o‘xshashlik va farqlarini o‘zlashtirishi bilan birga to‘g‘ri foydalanish va malakasiga ega bo‘lishi;
  
• 
  qiyosiyadabiyotshunoslikning fundamental masalalaribo‘yichanazariybilimasoslarinibilish;
  
• 
  turlikonsepsiyalarnitanqidiybaholashvaularniqiyoslanayotgantillarningmaterialiasosidatahlilqilish;
  
• 
  chog‘ishtirma tilshunoslikningasosiyrivojlanishbosqichlarivafaktorlari; tipologiktadqiqotlarningmetodlari va prinsiplarini bilish;
  
• 
  tarjimashunoslikfaniningboshqafanlarbilanuzviybog‘liqligivaularningtarjimashunoslikkataʼsirqilishyo‘llarinianiqlash;
  
• 
  chog‘ishtirma tilshunoslikfaniningmetodologiyasiniqo‘llayolishko‘nikmalarinixosilqilish;
  
• 
  chog‘ishtirma tilshunoslikfanibo‘yichayangiyo‘nalishlarningmavjudligivaularningtalqini bilish;
  
• 
  tarjima metodlarini bilish va amaliyotda qo‘llay olish;
  
• 
  O‘zbekistonda va xorijiy davlatlarda nashr qilingan ilmiy adabiyotlar bilan ishlash va lingvistik adabiyotlardan samarali foydalana olishi.
  

ASOSIY QISM

Nazariy kurs mobaynida metodologik masalalar yechimida asosan o‘quv qo‘llanmadan foydalaniladi. Nazariy-metodik kurs so‘nggida ilmiy xodim ikki va undan ortiq tillarning qiyosiy tadbiqning erkin ilmiy mo‘ljalni ola bilishi, ularning har biri bo‘yicha ishonchli qarashlarga ega bo‘lishi va o‘z tanlovini asoslab bera olishi, kursning umumiy masalalari bo‘yicha adabiyotlarni bilishi, o‘z bilimlarini har qanday qiyosiy tadqiqlarda qo‘llay olishi shart. Bundan tashqari tayanch doktorant uch yil davomida o‘zlashtirishi kerak bo‘lgan mavzular: tilshunoslik metodlari, tipologik kategoriyalarni, qiyosiy tadqiq qilish metodlarini o‘rganishi, tipologik tadqiqotlarning tarixi maʼlumotlarga ega bo‘lishii hamda quyida keltirilgan savollarga javob topish lozim:

1. Tilshunoslikning tarkibiy qismlari nimalar?

2. «Qiyosiy-tarixiy, tipologik va chog‘ishtirma tilshunoslik методологияси» bahslari xususida nimalar bilasiz?
3. «Metod” va «metodologiya” istilohlarini nima?
4. Qiyosiy-tarixiy, tipologik va chog‘ishtirma tilshunoslik metodologiyasi bilan tilshunoslikning boshqa sohalari o‘rtasidagi uzviylik nima?
5. Dunyo ilm-fanida chog‘ishtirma tilshunoslik uchun metodologik asos bo‘ladigan qanday ilmiy yo‘nalishlar mavjud?
6.Qiyosiy-tarixiy, tipologik va chog‘ishtirma tilshunoslik metodologiyasining obʼekti nima?
7. Qiyosiy-tarixiy, tipologik va chog‘ishtirma tilshunoslik metodologiyasi va boshqa sohalari masalasini nima?
8.Qiyosiy-tarixiy, tipologik va chog‘ishtirma tilshunoslik metodologiyasining asosiy faktorlari nima?
9. Metodologiyaning uch muhim savolini tushuntiring.
10. Qiyosiy-tarixiy, tipologik va chog‘ishtirma tilshunoslik metodlarining qanday tasniflari mavjud?