O’zbekistоn respublikasi оliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

System.Array bazaviy sinfi. C# da barcha massivlar uchun System nomlar makonining Array sinfi mavjud bo‘lib, unda massivlar bilan ishlash uchun bir qancha qulay bo‘lgan uslublar mavjud. Quyidagi jadvalda Array sinfining asosiy xususiyat va uslublari 1.1.- jadvalda keltirilgan.
Array sinfining ba’zi metodlari va uslublari 1.1.- jadval.

Element	Ko‘rinishi	Tavsifi
Length	Xususiyat	Massivning elementlar soni
Clear	Statik uslub	Massiv elementlarini e’lon qilingandagi boshlang‘ich holatga qaytarish
Copy	Statik uslub	Bir massivning ko‘rsatilgan diapazonidagi elementlaridan boshqa massivga nusxa olish
GetValue	uslub	Ko‘rsatilgan massiv elementi qiymatini olish
Reverse	Statik uslub	Bir o‘lchamli massiv elementlarini teskari(reversiv) joylshtiradi
Sort	Statik uslub	Bir o‘lchamli massiv elementlarini kamayish tartibida joylashtiradi
Rank	Statik uslub	Massiv o‘lchamini ko‘rsatadi
GetLength(n)	uslub	massivning n chi tartibi bo‘yicha uzunligini ko‘rsatadi. Masalan: GetLength(0) – 1 chi tartib bo‘yicha o‘lchami uzunligi, GetLength(1) – 2 o‘lchovli massivlarda 2 chi o‘lchami uzunligi va h.
GetUpperBound(n)	Statik uslub	massivning n chi tartibi bo‘yicha yuqori chegarasi(eng katta indeksi nomeri)ni ko‘rsatadi.
IndexOf(m,e)	Statik uslub	Bir o‘lchovli m massivdan e elementni birinchi bo‘lib, qaysi joyda uchrashini bildiradi.
LastIndexOf(m,e)	Statik uslub	Bir o‘lchovli m massivdan e elementni oxirgi bo‘lib, qaysi joyda uchrashini bildiradi.

foreach operatori. foreach operatori maxsus tashkil qilingan gurux ma’lumotlarini o‘qish uchun qo‘llaniladi. Massivlar xuddi shunday guruxlar sirasiga kiradi. Ushbu operatordan foydalanishni qulayligi shundaki, massivning elementlari sonini bilish talab etilmaydi va elementlar navbatma-navbat tartib nomeri(indeksi) bo‘yicha o‘qilaveradi. Sintaksisi:
foreach( in )
sikl tanasi
foreach operatoridan foydalanilganda, kontaynerning elementlari navbatma-navbat ko‘rsatilgan o‘zgaruvchiga o‘zlashtirib boriladi. Har bir siklda o‘zgaruvchi kontaynerning navbatdagi elementi qiymati o‘zlashtiriladi. Kontayner sifatida ko‘proq massivlar qo‘llaniladi. O‘zgaruvchining tipi kontayner elementi tipiga mos bo‘lishi talab etiladi.
Quyidagi dasturda massivning manfiy elementlari yig‘indisi va ularning sonini hamda eng katta elementini foreach operatoridan foydalanib topish dasturi keltirilgan.
using System;
namespace ConsoleApplication1
{ class Class1
{ static void Main()
{
int[] a = { 3, 12, 5, -9, 8, -4 };
Console.WriteLine( "Massiv:" );
foreach ( int elem in a )
Console.Write( "\t" + elem );
Console.WriteLine();
long sum = 0; // manfiy elementlar summasi
int num = 0; // Manfiy elementlar soni
foreach ( int elem in a )
if ( elem < 0 )
{
sum += elem;
++num;
}
Console.WriteLine( "sum = " + sum );
Console.WriteLine( "num = " + num );
int max = a[0]; // eng katta element
foreach ( int elem in a )
if ( elem > max ) max = elem;
Console.WriteLine( "max = " + max );
Console.Readkey();
}
}
}
Foreach opertoridan foydalanib, konteynerdagi elementlar qiymatini faqatgina o‘qish mumkin. Quyidagi dasturda pog‘anasimon massivlar bilan ishlashda foreach operatoridan foydalanilgan dastur qismi keltirilgan
...
int[][] a = new int[3][];
a[0] = new int [5] { 24, 50, 18, 3, 16 };
a[1] = new int [3] { 7, 9, -1 };
a[2] = new int [4] { 6, 15, 3, 1 };
Console.WriteLine( "Joriy massiv:" );
foreach ( int [] mas1 in a )
{
foreach ( int x in mas1 )
Console.Write( "\t" + x );
Console.WriteLine();
}
// Massivning birinchi qatoridan 18 ga teng elementni topish:
Console.WriteLine( Array.IndexOf( a[0], 18 ) );
...