O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politenika instituti

3.2. TP uchun bosh plan sxemasini qurish.

3.2.1-rasm. Binolarning joylashuv o’rni sxemasi

3.2.1-rasm. Elektr ta’minotining bir chiziqli sxemasi

IV – BOB.

YUQORI KUCHLANISH UCHUN KABEL LINIYA TANLASH.

4.1. Yuqori kuchlanishli kabellarni hisobiy tokini topish.

Elektr tarmoqlari sim va kabellari kesim yuzasini hisoblash va tanlashni ko‘pgina usullari mavjud:
1. Normal va avariyaviy rejimlarda ruxsat etilgan kuchlanish isrofi bo‘yicha (F1);
2. Ruxsat etilgan tok sig‘imi bo‘yicha, uzoq muddatli ruxsat etilgan qizish sharti bo‘yicha (F2);
3. Tokning iqtisodiy sig‘imi bo‘yicha (F3);
4. Qisqa tutashuv paytida termik chidamlilik bo‘yicha (F4);
5. Iqtisodiy intervallar usuli bo‘yicha (F5);
6. Mexanik mustahkamlik sharti bo‘yicha (F6);
7. Toklanish isrofini chegaralash sharti bo‘yicha (F7);
8. Himoya vositalarini ishlashini kelishuv sharti bo‘yicha (F8);
9. Rangli metallar sarfini kamaytirish sharti bo‘yicha (F9) va boshqalar.
Uzoq yillik loyihalashtirish tajribasi shuni ko‘rsatadiki, past kuchlanishli (1000 V gacha) elektr tarmoqlarini kesim yuzasini hisoblash va tanlash uchun ruxsat etilgan kuchlanish isrofi usulidan foydalanish lozim va kesim yuzani normal va avariyaviy rejimlarda uzoq muddatli ruxsat etilgan tok bo‘yicha (I_rux.et) tekshirish kerak.
Yuqori kuchlanishli (1000 V dan yuqori) elektr tarmoqlami kesim yuzasini hisoblash va tanlashda tokning iqtisodiy sig‘imi bo‘yicha amalga oshirilishi lozim.

Bu yerda:
hisobiy tok,
tokning iqtisodiy zichligini me’yoriy qiymati. Hamma binolar uchun (1,3 olinsin) (4.1 - jadval)
ρ - liniyani solishtirma qarshiligi [Cu=18 (om-mm²)/m, Al=31,5 (om-mm²)/m,];
γ - solishtirma o‘tkazuvchanlik [Al=31,7 va Cu=53 m/(om*mm²)];