O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politenika instituti

Variant olish tartibi
Talabalar quyidagi ssilka orqali o’zlarini guruhlariga mos faylni ko’chirib olishlari lozim bo’ladi.
Variant olish 24.01.23 talaba.xlsx
Yuqoridagi yachekalarda guruhi va hemis tizimidagi tartib raqamini kiritgan holda har bir talaba o’z variantini olishlari kerak boladi va u quyidagicha ko’rinishda bo’ladi.

	Shaharlarning elektr ta'minoti fanidan kurs ishi topshiriq varog'i
	Guruh:		47-19 EE
	Hemisdagi raqamingiz:		11
	F.I.SH.	Musurmonov Tohirjon
Turar-joy binolari ma'lumotlari
1	Turar-joy binolari soni			8	ta
2	Xonadonlar soni			48	Ta
3	Bino qavatlari soni			4	Ta
4	Isitish tizimi			Tabiiy gaz
5	Xonadonlar o'rtacha maydoni			100	metr kvadrat
6	1 ta xonadondagi oilalar soni			4	Ta
7	Qulaylik darajasi			O’rta
8	Konditsioner o'rnatilganligi			O'rnatilgan
9	Xona harorati			40	^oC
Jamoat binolari
№	Nomi			O'lchov birligi
1	Oziq-ovqat do'koni			73	metr kvadrat
2	Xo'jalik mollari do'koni			60	metr kvadrat
3	Maktab			840	ta o'quvchi
4	Bolalar bog'chasi			480	ta bolalar uchun
5	Sartaroshxona			2	ta ishchi o'rin
6	Mehmonxona			61	ta mehmon uchun
7	Dorixona			78	metr kvadrat

I – BOB.

SHAHAR ELEKTR ISTE’MOLCHILARNING ELEKTR YUKLAMALARINI HISOLASH

1.1. Turar-joy binolari elektr yuklamalarini hisoblash

Turar-joy uyining (xonadonlar va kuch elektr qabul qilgichlari) hisobiy yuklanishi ( ) quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi, kVt:

(1.1)
bunda – xonadonlar elektr qabul qilgichlarinig hisobiy yuklanishi,
- kuch elektr iste’molchilari hisobiy quvvati
(1.2)
– lift qurilmalarining hisobiy quvvati. -sanitar epidemiologik jihozlar hisobiy quvvati.(hisobga olinmaydi).
Turar joy-binolarini elektr yuklamalari hisoblash quyidagi formula orqali aniqlanadi:
(1.3)
bu yerda - turar joy-binolarini hisobiy elektr yuklamalari [kVt], 1-jadvaldan aniqlanadi, jadvalda ko‘rsatilmagan soni uchun solishtirma hisobiy yuklanishlar interpolyatsiya yo‘li bilan aniqlanadi.
n – xonadonlarning umumiy soni (berilgan variant bo‘yicha olinadi)
(izox1) - xonadonlarning umumiy maydoni koeffitsienti. Jadvaldagi qiymatlar solishtirma hisobiy yuklanishlar umumiy maydoni 55 m² bo‘lgan xonadonlar uchun keltirilgan.Xonadonlarning umumiy maydoni 55 m² dan ortiq bo‘lgan taqdirda, solishtirma yuklanishni tabiiy gazda ishlovchi plitali xonadonlar qo‘shimcha maydonning xar 1 m² ga 1% ga va elektr plitali hamda qattiq yoqilg‘i va suyultirilgan gazda ishlovchi plitali uylardagisini - 0,5% ga oshirmok lozim. Ikkala hollarda ham solishtirma yuklanishning ortishi jadvalda keltirilgai qiymatlarning 25% dan oshib ketmasligi kerak
(izox2) – oila koeffitsienti, Oilalarni xonadonda xonama-xona joylashtirilgan turar-joy uylari uchun solishtirma hisobiy yuklanishni, oilalar soni 3 gacha bo‘lganida 1,5; oilalar soni 4 va undan ortiq bo‘lganida - 2 koeffitsienti bilan aniqlamoq lozim.
(izox3) - Komfortlilikning yaxshilangan sinfiga mansub xonadonlarda solishtirma hisobiy yuklanishlarni 1,2 koeffitsienti bilan, komfortlilikning yuqori sinfida -1,4 koeffitsienti bilan aniqlamoq lozim.
Lift qurilmalarini ta’minlash liniyalarining hisobiy yuklamasi ( ) quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi, kVt:

bu yerda – talab koeffitsienti, 1.1-jadval bo‘yicha aniqlanadi, lift qurilmalari va binolar qavatlari soniga bog‘liq holda aniqlanadi; n–lift qurilmalari soni; - lift elektrodvigatelining pasport bo‘yicha belgilangan quvvati, kVt. bildirgich adabiyotlardan aniqlanadi
izox*: agarda turar joy binosinig 4 va undan past bo‘lsa lift qo‘lanilmaydi, hisob kitob ishlari ham olib borilmaydi.
1.1-jadval

№	Lift qurilmalari soni	balandlikdagi uylar uchun, qavatlar
		12 gacha	12 va undan yuqori.
1	2-3	0,8	0,9
2	4-5	0,7	0,8
3	6	0,65	0,75
4	10	0,5	0,6
5	20	0,4	0,5
6	25 va undan yuqori	0,35	0,4
Izoh: -. Lift uskunalarining jadvalda ko‘rsatilmagan soni uchun talab koeffitsientini interpolyatsiyalab aniqlanadi

1.2-jadval

Bino qavatlari	Iste’mol quvvati	Lift qurilmalar soni
5-9	3,5-4,5	1
10-12	7	2
13-20	11,2-17	3
21-25	…	4
Izoh: - Lift uskunalarining jadvalda ko‘rsatilmagan soni uchun quvvatini interpolyatsiyalab aniqlanadi

Turar-joy binolarini ta’minlash liniyalari hamda ularga mos keluvchi quvvat koeffitsientlari quyida keltirilgan: (1.2 a - jadval)

Elektr plitali xonadonlarnik 0,98
Shuning o‘zi, maishiy havo konditsionerlariga ega 0,93
Tabiiy, suyultirilgan gaz, qattiq yoqilg‘ida ishlaydigan plitalarga ega xonadonlarniki…………………………………………………………………..0,96
Shuning o‘zi, maishiy havo konditsionerlariga ega 0,92
Yo‘laksimon tipdagi yotokxonalardagi umumiy yoritishniki 0,95
Xo‘jalik nasoslari , ventilyatsiya qurilmalari va boshqa sanitar-texnik qurilmalarniki……………………………………………………………………0,8
Liftlarniki…………………………………………………………………0,65
Izohlar: 1.. Yakka elektrdvigatelni ta’minlaydigan taqsimlovchi liniyaning quvvat koeffitsientini elektrdvigatelning katalogdagi ma’lumotlariga ko‘ra qabul qilmoq lozim
2. Turli chiroqlarga ega bo‘lgan guruhlangan yoritish liniyalarining quvvat koeffitsientini 4.30 - band bo‘yicha qabul qilmoq lozim

1.3-jadval

№	Elektr energiyasi iste’molchilari	Elektr qabul qilgichlarning solishtirma hisobiy yuklanishi , kVt /xonadon
		Xonadonlar soni
		1-3	6	9	12	15	18	24	40	60	100	200	400	600	1000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11	Quyidagicha plitali xonadonlar : tabiiy gazda suyultirilgan gazda (jumladan, guruhlangan qurilmalarda) va qattiq yonilg‘ida quvvati 8 kVt gacha bo‘lgan elektrda ishlovchi Tabiiy gaz bilan ishlovchi plitalarga va maishiy havo konditsionerlarga ega xonadonlar quyidagi zonalar bo‘yicha hisobiy temperatura, ^0 S:	3 4 7	2,3 2,6 3,5	1,75 2 2,8	1,45 1,65 2,4	1,3 1,5 2,15	1,15 1,35 2	1 1,15 1,8	0,8 1 1,5	0,7 0,9 1,3	0,6 0,8 1,15	0,5 0,75 1	0,45 0,7 0,9	0,43 0,65 0,85	0,4 0,5 0,8
	1, 25dan 29gacha 2, 29 dan yuqori 33 gacha 3, 33 dan yuqori 37 gacha 4, 37 dan yuqori Hisobiy harorati quyidagi bo‘lgan aholi yashash joylaridagi, suyultirilgan gazda va qattiq yonilg‘ida ishlovchi plitali (shu jumladan guruhlangan qurilmalarda) va maishiy havo konditsionerlariga ega bo‘lgan xonadonlar, ^0S: : 1, 25dan 29gacha 2, 29 dan yuqori 33 gacha 3, 33 dan yuqori 37 gacha 4, 37 gacha	4,1 4,1 4,1 4,1 5,1 5,1 5,1 5,1	2,9 3,05 3,15 3,3 3,2 3,35 3,45 3,6	2,2 2,35 2,5 2,7 2,45 2,6 2,75 2,95	1,8 2 2,15 2,35 2 2,2 2,35 2,55	1,63 1,8 1,95 2,15 1,8 2,0 2,15 2,35	1,45 1,6 1,75 1,95 1,65 1,8 1,95 2,15	1,25 1,4 1,55 1,7 1,4 1,55 1,7 1,85	0,95 1,1 1,2 1,4 1,15 1,3 1,4 1,6	0,8 0,95 1,05 1,25 1 1,15 1,25 1,45	0,65 0,75 0,9 1,05 0,85 0,95 1,1 1,25	0,5 0,55 0,7 0,8 0,75 0,8 0,95 1,05	0,36 0,45 0,55 0,65 0,6 0,7 0,8 0,9	0,33 0,4 0,43 0,53 0,55 0,63 0,7 0,75	0,3 0,35 0,4 0,45 0,42 0,46 0,5 0,55

1.3-jadvalning davomi

№ p p	Elektr energiyasi iste’molchilari	Elektr qabul qilgichlarning solishtirma hisobiy yuklanishi , kVt /xonadon
		Xonadonlar soni
		1-3	6	9	12	15	18	24	40	60	100	200	400	600	1000
12 13 14 15	Hisobiy harorati quyidagicha bo‘lgan aholi yashash joylaridagi quvvati 8 kVt gacha bo‘lgan elektr plitali xonadonlar, ^0S : 1, 25dan 29gacha 2, 29 dan yuqori 33 gacha 3, 33 dan yuqori 37 gacha 4, 37 gacha	8,1 8,1 8,1 8,1	4,1 4,25 4,35 4,5	3,25 3,4 3,55 3,75	2,85 3,05 3,2 3,4	2,5 2,65 2,8 3	2,3 2,4 2,6 2,8	2,05 2,2 2,35 2,5	1,65 1,8 1,9 2,1	1,4 1,55 1,65 1,85	1,2 1,3 1,45 1,6	1 1,05 1,2 1,3	0,8 0,9 1 1,1	0,75 0,82 0,9 0,95	0,7 0,75 0,8 0,85

Masala: Quyidagi jadval asosida turar-joy binolari uchun hisobiy quvvatni aniqlang

Turar-joy binolari ma'lumotlari
1	Turar-joy binolari soni	8	ta
2	Xonadonlar soni	48	ta
3	Bino qavatlari soni	4	ta
4	Isitish tizimi	Tabiiy gaz
5	Xonadonlar o‘rtacha maydoni	100	metr kvadrat
6	1 ta xonadondagi oilalar soni	4	ta
7	Qulaylik darajasi	O`rta
8	Konditsioner o‘rnatilganligi	O‘rnatilgan
9	Xona harorati	40	^oC

Jamoat binolari

№	Nomi	O‘lchov birligi
1	Oziq – ovqat do‘koni	73 metr kvadrat
2	Xo‘jalik mollari do‘koni	60 metr kvadrat
3	Maktab	840 ta o‘quvchi
4	Bolalar bog‘chasi	480 ta bolalar ishchi o‘rni
5	Sartaroshxona	2 ta ishchi o‘rin
6	Mehmonxona	61 ta mehmonxona
7	Dorixona	78 metr kvadrat

Yechish:
Turar joylarni hisobiy quvvatini quyidagicha aniqlaymiz

Turar joy-binolarini elektr yuklamalari hisoblash quyidagi formula orqali aniqlanadi:

1.3–jadvalda variantimizda keltirilgan qiymatlar bo‘yicha Interpolyatsiya usulidan foydalanib , aniqlaymiz.

1.4		1,25

Interpolyatsiya usulidan foydalanib, 48 xonadon uchun hisobiy quvvat qiymatini aniqlab olish zarur. Bunda 1.3-jadvalda aynan 48 ta xonadon uchun hisobiy quvvat berilmaganligi sababli 1 ta qadam uchun qiymatni aniqlab, so‘ngra bizga kerakli qiymat keltirib chiqariladi.
=60 – 40=20 qadam


Bitta qadam uchun hisobiy quvvatni aniqlab oldik endi

Yoki

qadam uchun aniqlanadi.

yoki
Bo‘yicha quvvati aniqlanadi.

Solishtirma hisobiy yuklamalarni hisoblashda xonadondi o‘rtacha maydoni ham hisobga olinadi va (izox1)da keltirilgan ma’lumot bo‘yicha aniqlaymiz.


Maydondi hisobga olingan quvvati.

Xonadondagi oilalar soniga bog‘liq holda quvvatimizni (izox2) bo‘yicha aniqlab olamiz.
Oila koeffitsientini hisobga olingan holdagi quvvati.

Xonadonlarni qulaylik darajasini koeffitsientini hisobga olingan holdagi quvvatini (izox3) bo‘yicha aniqlaymiz.

Bitta bino uchun umumiy hisobiy quvvatni aniqlaymiz.

Jami binolar uchun umumiy hisobiy quvvat aniqlaymiz.

Turar joylarning bitta bino uchun umumiy to‘la quvvatini aniqlaymiz, quvvat koeffitsientini (1.2 a -jadval) dan olamiz

Jami turar joylarning umumiy to‘la quvvatini aniqlaymiz.