О’zbеkistоn rеspublikаsi оliy tа’lim, fan va innovatsiyalar vаzirligi shаrоf rаshidоv nоmidаgi samarqand davlat universiteti psixologiya va ijtimoiy-siyosiy fanlar fakulteti psixologiya kafedrasi

YOSH OILALARNING PSIXOLOGIK MUAMMOLARI VA ULARNI BARTARAF ETISH YO’LLARI

Yosh oilada juda ko’p muammolar hosil bo’ladi: 
- moddiy-turmush muammolari; yosh oila kam daromadli bo’ladi
- uy-joy muammosi; uy-joy qurilishining qiyinchiligi, davlat tomonidan bepul uy-joy bilan ta'minlash amaliyoti kamligi va erkin bozorda uy-joy narxining qimmat turishi
- ishga joylashish muammosi; kam ish haqi, ikkilamchi daromadning yo’qligi yosh oiladagi er yoki xotinni boshqa shaharda ish qidirishga va hatto chet elga ketishga majbur qiladi
- psixologik muammolar; yoshlar orasida umumiy hissiy munosabatlar, psixologik muvofiqlik, turmush o'rtoqlarning yangi turmush tarziga odatlanganligi kiradi
- tibbiy muammolar. tibbiy muammolar esa yosh oilalarning nikohga tayyor emasligi, jinsiy ta'limning yetishmasligi, samimiy munosabatlar madaniyatining shakllanmaganligi, yoshlarning reproduktiv xulq-atvorga befarq munosabati bilan namoyon bo'ladi.
Yosh oilalar quyidagi psixologik xizmat turlaridan albatta foydalanishlari amaliy natijasini beradi:
* nikoh masalalari bo'yicha psixologik maslahat, shu jumladan nikoh hamkorini tanlash va nikoh tuzish;
* turmush qurish bo'yicha maslahat (diagnostika, korreksiya, psixoprofilaktika);
* bolalar – ota-ona munosabatlarini maslahat berish, diagnostika, korreksiya, psixoprofilaktika;
* bolalar va o'smirlarni tarbiyalash va rivojlantirish bo'yicha psixologik maslahat (diagnostika, oldini olish, buzilishlarni tuzatish va rivojlanishdagi anomaliyalar);
* "xavfli guruhi" va iqtidorli bolalarni tarbiyalash muammolari bo'yicha psixologik maslahat;
* bolalarni qabul qilish va tarbiyalash masalalarida psixologik yordam;
* homiladorlik va tug'ilishni psixologik maslahat va qo'llab-quvvatlash;
* bo’lajak ota-onalarga psixologik yordam.

BOB BO’YICHA XULOSALAR

• Oilaning shaxslararo munosbatlaridagi barqarorligi oilaviy qadriyatlarning shakllanganlik darajasi belgilaydi. Bugungi kunda oilaviy qadriyatlar bir qator psixologik jihatlarni o‘zida qamrab olgan: jinsiy munosabat, shaxs sifatida identifikasiyalashganlik, maishiy xo‘jalik, ota-ona – tarbiyachilik, ijtimoiy faollik, emosional psixoterapevtik, tashqi jozibadorlik.
• Oila tizimi psixologik jihatdan tashqi shart-sharoitlardan qat'i nazar, yaxlitlik, o'zaro munosabatlarning takrorlanadigan namunalari, o'z mantig'i bilan ishlash va rivojlanish kabi xususiyatlarga ega. Oila ichidagi shaxslararo o'zaro ta'sirlar jamiyatning madaniy sxemalarini shaxsiyat tuzilmasiga assimilyatsiya qilish va shaxsning ichki dunyosini jamiyatning madaniy sxemalariga moslashtirishga yordam beradi