O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

Kurs ishining yakuniy natijalari

Kurs ishi talablari asosida Bajarilishi va sifatli rasmiylashtirilishi	Himoya vaqtidagi ma`ruza uchun	Berilgan savollarga Javoblar	Jami ball

Rahbar: katta o’qituvchi J.Mustafoyev_______________
Mavzu:XIX asrning ikkinchi yarmida Angliyaning iqtisodiy rivojlanshi (Jahon ustaxonasiga aylanishi )
Reja
Kirish ………………………………………………………………………….6
Asosiy qism
1. XIX asrning ikkinchi yarmida Angliyada sanoatning rivojlanishi………..9
2. XIX asrning 50-70- yillarida Angliyaning iqtisodiy rivojlanishi ………….14
3.XIX asrning ikkinchi yarmida Angliyada ikki partiyaviy tuzuming shakillanishi.………………………………………………………………………21
4.XIX asrning ikkinchi yarmida Angliya mustamlakachilik siyosati …………..25
Xulosa …………………………………………………………………………31
Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………………..32

Kirish
Sanoat toʻntarishi, sanoat inqilobi — qoʻl mehnatiga asoslangan manufaktura sanoatidan mashinalashgan yirik industriya (fka, zd)ga oʻtish jarayonini ifodalovchi iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy oʻzgarishlar tizimi. Bu tushuncha XIX-asrning 2-yarmida Arnold Toynbi tomonidan kiritilgan. Sanoat ishlab chiqarish mashinalarining ixtiro qilinishi va qoʻllanilishi bilan boshlandi, mashinalarni mashina tomonidan ichki., yaʼni mashina sanoati (ogʻir sanoat) paydo boʻlishi bilan yakunlandi. Sanoat faqat texnikaviy emas, balki ijtimoiyiktisodiy burilishdir, chunki u kapitalistik munosabatlarning toʻla shakllanishiga olib keldi. Manufaktura mashina industriyasining paydo boʻlishi uchun shart sharoit yaratib berdi , qator mamlakatlarda kapitalizmning sanoatdagi maʼlum rivojlanish bosqichini ifodalovchi umumtarixiy hodisa hisoblanadi, ammo manufakturadan yirik mashina industriyasiga oʻtish shartsharoitlarining yetilishi jahon mamlakatlarida nihoyatda notekis kechgan. XVIIIasrning 60yillaridan dastlab Buyuk Britaniyada boshlandi. Bu mamlakatda XVII-asrda yuz bergan burjua inkilobi yangi jamiyat rivoji uchun keng yoʻl ochdi.
Angliyaning keng mustamlakachilik tizimi ham Sanoat toʻntarishiga katta taʼsir koʻrsatdi, mustamlaka boyliklari sanoatga qoʻyildi. St. barcha mamlakatlarda yengil sanoatda boshlanib, ogʻir sanoatning shakllanishi bilan yakunlangan. Angliyada ham dastlab yigiruv, keyinroq toʻquv mashinasi ixtiro kilindi va ipgazlama korxonalarida qoʻllanildi va sanoat rivojida mashinalar davrini boshlab berdi. Mashinalar soni oʻsishi metallga boʻlgan talabni keskin oshirdi. Metallurgiyada yangi usulda choʻyan va poʻlat olish rivojlandi (domna pechlari). Mashinalarning katta ish tezligi yangi energiya manbaini talab etdi (avvalgi energiya qoʻl, oyoq kuchi, oqar suvlar). 1780— 1820-yillarda toʻqimachilik sanoati hajmi 16 martadan ortiq oʻsdi. Toʻkimachilik sanoatida boshlangan bu oʻzgarishlar jun, kanop, ipak sanoatiga ham oʻtdi. Bugʻ mashinasining ixtiro qilinishi sanoat energetikasida burilish nuqtasi boʻldi. Sanoat rivoji, bozor aloqalarining yanada kengayishi transport vositalarini takomillashtirishni talab etdi. XIX asrning birinchi choragida (1811) bugʻ dvigateliga asoslangan eng arzon va qulay paroxod transporti ishga tushdi, 1814-yil J. Stefenson parovozni ixtiro qildi. 1825-yildan temir yoʻllar ishlay boshladi.
Mavzuning dolzarbligi:Tarix fanida o`rganilishi muhim bo`lgan mavzulardan biri Angliyada ilk sanoat to`natirishining vujudga kelishi va XIX asrda dunyoning yetakchi davlatga aylanishi,hamda ,, Dunyo ustaxonasi`` sifatida dunyoga mashxur bo`lishi,hozirda rivojlanayotgan davlatlarga andoza sifatida rivojlanishining qaysidir tarafini olgan holda o`z ishlab chiqarish sanoati hamda iqtisodiyotida bir baza sifatida amalga oshirsa bo`ladi.Shuningdek kurs ishida Angliyaning XIX asr siyosiy hayoti, partiyaviy tuzuming jamiyatga tatbiq etilishi,hamda ushbu davrda Angliyaning mustamlakachilik siyosati haqida ma`lumotlar keltirilgan,Ko`rishimiz mumkinki bu davrda Angliya sanaot ishlab chiqarishda yevropadagi qudratli davlatlar Firansiya va Germaniyani ham ortda qoldirdi.Hozirgi kunda ham Angliya sanaot ishlab vhiqarish darajasi bo`yicha dunyoda yetakchi o`rinlardan joy olgan.