O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va inofatsiyalar vazirligi termiz davlat universiteti tabiy fanlar fakultet geografiya ta’lim yo’nalish

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY TA’LIM FAN VA INOFATSIYALAR VAZIRLIGI

TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI

TABIY FANLAR FAKULTET

GEOGRAFIYA TA’LIM YO’NALISH

222-TALABASI

ALIQULOVA MARG’UBA

TAQDIMOD ISHI

Osiyo va Shimoliy Afrikaning qadimgi davlatlarida geografik bilimlarning paydo bo'lishi

Reja:

• Afrika mamlakatlari
• Shimoliy Afrikaning umumiy maydoni
• Afrika aholisining soni
• Qishloq xo‘jaligi

Qayta ishlovchi sanoat JAR, Misr, Jazoir, Nigeriya, Marokash, Liviya hamda Zimbabve, Tunis, KDR, Keniya mamlakatlarida yaxshi rivojlangan.

Aynan shu mamlakatlar elektroenergiya ishlab chiqarish bo‘yicha ham Afrikada yetakchi o‘rinlarni egallaydi.

O‘simlik yakkahokimligi – bu nafaqat tabiiy-geografik, balki tarixiy, ijtimoiy hodisadir. Shunday ixtisoslashuv mustamlaka davridan qolgan «meros»dir.

Tadqiqotchilar ichida Afrikani ikki: Shimoliy Afrika va Tropik Afrika subregionlariga bo‘lish keng tarqalgan.

Shimoliy Afrika
Tropik Afrika

Shimoliy Afrikaning umumiy maydoni 9555,2 ming km2, aholisining soni 216,0 mln. kishi, shu jumladan, shahar aholisining soni 102,8 mln. kishi, ulushi 47,5 % (2013-y.).

Shimoliy Afrika

Shimoliy chegarasini O‘rta dengiz suvlari yuvib turadi, janubiy chegarasi shartli ravishda Sahroyi Kabirning markaziy va janubiy qismlaridan o‘tadi.

Aholisining soni o‘rtacha yiliga 2,1–2,2 % ga o‘smoqda.

Xo‘jaligining asosini tog‘-kon sanoati tashkil etadi. Jazoir, Liviya va Misrda neft va gaz qazib olish, qayta ishlash sanoati yaxshi rivojlangan bo‘lib, u tovar ahamiyatiga ega.

Qora metallurgiya sanoati Misr (Xeluan) va Jazoir (Annaba)da, rangli metallurgiya Jazoir, Misr, Marokashda, mashinasozlik mamlakatlarning poytaxtlari hamda katta shaharlarida rivojlangan.

Qishloq xo‘jaligi, avvalambor, dehqonchilik, qulay tabiiy sharoit va suv resurslari bilan bog‘liq holda rivojlangan.

Asosiy shaharlari va sanoat markazlari kabi dehqonchilik makonlari O‘rta dengiz hamda Atlantika okeani sohillariga yaqin hududlarda va Nil vodiysida joylashgan.

Sug‘orma dehqonchilik Nil vodiysida (Misr) rivojlangan bo‘lib, u ingichka tolali paxta, shakarqamish hamda boshqa ekinlarni yetishtirishga ixtisoslashtirilgan.

Asosiy eksport qilinadigan mahsulotlari: neft va neft mahsulotlari, tabiiy gaz, fosforitlar, rangli metallar, paxta, sitrus mevalari, xurmo, oziq-ovqat mahsulotlari.