O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim va innovatsiyalar vazirligi toshkent moliya instituti “iqtisodiyot” kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“IQTISODIYOT” KAFEDRASI

“IQTISODIYOT NAZARIYASI” FANIDAN

KURS ISHI
Mavzu: O’zbekistonda aholini ijtimoiy himoyalash tizimi davlatning ijtimoiy siyosati


Bajardi: Tursinboyev Sherxon Aslon o’g’li,
Moliya fakulteti, Moliya va moliyaviy texnologiyalar yo’nalishi 1-kurs, 70-guruh talabasi
Ilmiy rahbar: st.ped. Bobobekova M.R


Toshkent-2023
O’zbekistonda aholini ijtimoiy himoyalash tizimi va davlatning ijtimoiy siyosati
Kirish
1.Davlat ijtimoiy siyosatining mohiyati
2.Ijtimoiy himoya fondi , uning tuzilishi, vazifalari va vositalari
3. O’zbekistonda aholini ijtimoiy himoyalash tizimi va yo'nalishlari
4.Milliy iqtisodiyotni rivojlantirishda davlat ijtimoiy siyosatining ahamiyati
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati


Kirish
Mamlakatimizni 2017 — 2021-yillarda rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi doirasida o‘tgan davr mobaynida davlat va jamiyat hayotining barcha sohalarini tubdan isloh etishga qaratilgan 300 ga yaqin qonun, 4 mingdan ziyod O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti qarorlari qabul qilindi.
Shuningdek, inson huquqlarini ta’minlash, davlat organlarining hisobdorligi va ochiqligini kuchaytirish hamda fuqarolik jamiyati institutlari, ommaviy axborot vositalarining roli, aholi va jamoat birlashmalarining siyosiy faolligini oshirish bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirildi.
Fuqarolarning ijtimoiy himoyasini kuchaytirish va kambag‘allikni qisqartirish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishi sifatida belgilanib, aholini yangi ish o‘rinlari va kafolatli daromad manbai, malakali tibbiy va ta’lim xizmatlari, munosib yashash sharoitlari bilan ta’minlash sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarildi.
Keng jamoatchilik muhokamasi natijasida “Harakatlar strategiyasidan — Taraqqiyot strategiyasi sari” tamoyiliga asosan ishlab chiqilgan quyidagi 7 (yetti)ta ustuvor yo‘nalishdan iborat 2022 — 2026-yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi tasdiqlandi.¹ Ushbu farmon prezident tomonidan 28-yanvar 2022-yilda imzolangan bo’lsa rasman 29-yanvar 2022-yildan boshlab rasmiy kuchga kirdi. Uning asosiy vazifalari etib 7 (yetti)ta tamoyil shakllantirildi, ularning ichida ijtimoiy himoya sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshirish, bundan tashqari “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” axborot tizimida yordamga muhtoj ayollar, yoshlar va nogironligi bo‘lgan shaxslar bo‘yicha alohida ma’lumotlar bazasini yaratish, jumladan “Temir daftar”, “Yoshlar daftari” va “Ayollar daftari”ni “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” bilan integratsiya qilish ham nazarda tutildi.



Biz Yangi O‘zbekiston taraqqiyot strategiyasida ijtimoiy adolat tamoyili asosida aholining yordamga muhtoj qatlamlarini qo‘llab-quvvatlash va kambag‘allikni bartaraf etishni davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishi etib belgiladik.²
Davlat tomonidan tashkil etilgan jamiyatda ijtimoiy himoya va ijtimoiy ta'minot - bu fuqarolarning hayotiy manfaatlarini, mulkiy va taqsimlash munosabatlarini, ularni tartibga solishning huquqiy usullari va usullarini, davlatning ijtimoiy siyosatini va insonning ijtimoiy-iqtisodiy huquqlarini o'zaro bog'lash sohasi. Bu, shuningdek, tenglik, ijtimoiy adolat, insonparvarlik va jamiyatning axloqiy asoslari kabi umuminsoniy qadriyatlarning sinishi sohasidir. Ijtimoiy ta'minotning maqsadi, birinchi navbatda, u keksalar va nogironlarning turmush ehtiyojlarini qondirishning alohida shaklidir.
Mamlakatimizda bozor munosabatlariga o‘tish davrida iqtisodiy beqarorlik, inflyatsiya, aholining qashshoqlashishi, jamiyatning tabaqalanishi kuchayishi, ishsizlar, qochqinlar, ko‘chirilganlar, doimiy yashash joyiga ega bo‘lmaganlar sonining ko‘payishi bilan bog‘liq. yashash joyi, fuqarolarni ijtimoiy himoya qilish muammosi juda keskinlashdi. Buni bitta tarmoq - ijtimoiy ta'minot huquqi doirasida hal qilib bo'lmaydi, chunki u bir vaqtning o'zida bir nechta huquq sohalariga taalluqlidir³.
Fuqarolik huquqi - davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash, xususiy mulkni himoya qilish va saqlash, yakka tartibdagi xususiy tadbirkorlikni qo'llab-quvvatlash va boshqalar.
Uy-joy huquqi - uy-joy bilan ta'minlash, uy-joy sharoitlarini yaxshilash bilan bog'liq masalalar.
Oila huquqi - bu parchalanish instituti va oilani davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash, ota-onalar, bolalar va turmush o'rtoqlarning huquq va majburiyatlarini qonun bilan belgilash va boshqalar.
Ekologik huquq - jamiyat a'zolarining normal hayot kechirishi uchun qulay ekologik muhitni yaratish bilan bog'liq muammo va boshqalar.
Shu bilan birga, fuqarolarni ijtimoiy himoya qilishning asosiy masalalari ijtimoiy ta'minot to'g'risidagi qonun bilan bog'liq. Ushbu huquqiy sohaning barcha institutlari aholining turli qatlamlarini himoya qilishga qaratilgan. Yuqorida aytilganlarga asoslanib, "ijtimoiy himoya" tushunchasi "ijtimoiy ta'minot" tushunchasidan ancha kengroq ekanligi aniq, chunki ikkinchisi birinchi toifaga kiradi.