О‘zbekiston Respublikasi Oliy

O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi



О‘RTA MAXSUS PROFESSIONAL TA’LIMNING

1. 
   “Avtotransportga texnik xizmat ko’rsatish va ta’mirlash”
   

Avtomobillarda tashishni tashkil qilish fanidan


O’QUV DASTURI

Kvalifikatsiya nomi:	Texnik-mexanik »B» yoki «BC» toifali avtomobil xaydovchisi.
O’quv rejadagi tartib raqami:	2.05
Ajratilgan soat:	40

Toshkent 2021

Tuzuvchilar:	J.R.Qulmuxamedov	Toshkent avtomobil va yo’llar texnikumi direktori
	S.O.Mirshaxo’jaev	Toshkent avtomobil va yo’llar texnikumi o’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari
	S.S.Raximberdiev	Toshkent avtomobil va yo’llar texnikumi direktor o’rinbosari..
	N.Arifjanova	TDTrU katta o’qituvchi
	S.Boshmanov	Toshkent avtomobil va yo’llar texnikumi maxsus fan o’qituvchisi
Taqrizchilar:	B.Omonov	TDTrU i.f.n. dostent
	A.Majidov Toshkent shaxridagi 7-sonli avtobus saroyida tassaruv bo’lim boshlig`i. t.f.n. dostent

1. 
   O’quv dasturi umumiy talablari
   

Dastur nomi	Avtomobillarda tashishni tashkil etish
Ajratilgan soat	40
Мavzular soni	12
Dasturning maqsadi	O’quvchilarga sohaga tegishli texnologiyalarni o’zlashtirishni, hamda ularda o’zining kasbiy faoliyatini yanada oshirishni , transport masalalari bo’yicha bilimlarni shakllantirish.
O’zlashtirish (o’qitish) natijalari	Avtomobillarda tashish texnologiyalarini o’zlashtirish. Transport vositalari harakatini tashkil etish. Avtokorxonalarda nozimlik boshqaruvi. Yo’nalishda nozimlik boshqarish. Avtomobillarni yo’nalishga chiqishi va qaytishini nazorat qilish. Yo’lda ish bajarish jarayonida hujjatlarni to’ldirish.
Bilimlar	-transport va transport jarayoni haqida umumiy tushuncha; -yuklar va ularning turkumlari.Yuk oqimlari va yuk punktlari; -avtomobillar ishi tasarruf ko’rsatkichlari; -avtomobillarga yuk ortish-tushirish ishlari; -avtobuslarda yo’lovchilar tashishni tashkil qilish; -avtobus yo’nalishlari .Yo’lovchilar oqimi; -haydovchilar mexnatini tashkil etish; -engil avtomobillar mexnatini tashkil etish; -yuk va yo’lovchilar tashishda nozimlik boshqarish qoidalarini bilishi;
Ko’nikmalar	-transportda tashish bilan bog`liq xujjatlarni to’ldirishni; -tashish jarayonini nazorat qilishni; -tashish sifatini baholashni; -texnologik sxemalarni o’qishni mustaqil bajarish ko’nikmasiga ega bo’lishi kerak.
O’quv rejasiga muvofiq o’zaro bog`liq bo’lgan fanning nomi	Avtomobil tuzilishi, iqtisodiyot, yo’l xarakat qoidalari..
O’qitishni tashkiliy shakli	N-nazariy ta’lim,A-amaliy;
Dasturga qo’yilgan talab	Majburiy
O’qitish tili	Guruhda belgilangan o’qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bo’yicha amaldagi tartib asosida
O’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini baholash	og`zaki, savol-javob, test.

2. 
   O’quv dasturi mazmuni
   

№	Mavzuning nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O’qitishni		Mustaqil ta’lim
					tashkiliy shakli
1	Kirish.Transport jarayoni haqida umumiy tushuncha. Avtomobil transporti	Fanning maqsadi, mohiyati va vazifalari. O’zbekiston respublikasining Yagona transport tizimi va uning tavsifi. Avtokorxonaning tashkiliy tuzilishi .Transport jarayonlari haqida tushuncha .	2	N		1

	harakatlanuvchi tarkibi.		Avtomobil transporti tizimining tarkibi .
2	Yuklar va ularning turkumlari. Yuk oqimlari va yuk punktlari. 2.3		Yuklar va ularning turkumlari. Yuk oqimlari va yuk punktlari. Transpor yuklari. Taralar. Yuk tamg`alari. Yuk sinflari. Yuk tashish hajmi. Yuk aylanishi. Yuk oqimi. Yuk punktlari. Yuk tashish yo’nalishlari. Rastional yo’nalishlari	4	NA	2
3	Yuk avtomobillar ishi tasarruf ko’rsatkichlari. 4.5		Yuk tashishda harakatlanuvchi tarkibdan samarali foydalanish darajasini tavsiflaydigan ko’rsatkichlar. Harakatlanuvchi tarkiblar parkidan foydalanish ko’rsatkichlari.O’rtacha qatnov va o’rtacha tashish uzunligi. harakatlanuvchi tarkibning ish vaqti va o’rtacha harakatlanish tezligi. Harakatlanuvchi tarkibning ish unumini hisoblash.Ayrim texnik-ekspluatastion ko’rsatkichlarning harakatlanuvchi tarkib ish unumiga ta’siri	4	NA	2
4	Yuk tashishni tashkil qilish va tjorat ishlari. 6.7		Avtomobil transporti korxonasi Ustavi .Avtomobil transportida eksplutastiya xizmatining tarkibi va vazifasi. Tashishni tashkil qilish jarayoni. Buyurtmachi tashkilotlar o’rtasida munosabatlar. Yuk tashishlar shartnomasi. Yo’l varaqasi. Tovar - transport hujjati. Tashish ishlari rejasi.Yuk tashishni tezkor boshqarish	4	N	2
5	Avtomobil transportida yo’lovchilar tizimi.8.9	tashish	O’zbekiston yo’lovchi transporti va uni rivojlantirish masalalari.Avtomobil transportida tadbirkorlik faoliyatini listenziyalash tartibi.	4	N	2
6	Avtobus yo’nalishlari. Yo’lovchilar oqimi 10.11		Yo’nalish tarmog`i va avtobus yo’nalishlari. Avtobus yo’nalishlarini ochish, yo’nalish pasporti. Yo’nalishlarda yo’lovchilarni tashish uchun ochiq tenderlarni tashkil etishning huquqiy asoslari. Yo’lovchilar oqimi va uni o’rganish usullari .	4	NA	2
7	Avtobuslar ishi tasarruf ko’rsatkichlari. 12.13		Texnik-ekspluatastiya ko’rsatkichlari. Miqdoriy ko’rsatkichlar. Sifat ko’rsatkichlar. Avtobuslarning sig`imi. Yo’lovchilar tashish hajmi. Avtobusning ish unumdorligi.	4	NA	2
8	Haydovchilar mehnatini qilish.14	tashkil	Haydovchilik kasbiy faoliyati xos xususiyatlari. Haydovchilarning ish vaqti. Mehnatni tashkil etish usullari.	2	N	1
9	Avtobuslar jadvali.15.16	harakat	Avtobuslar harakat jadvalining maqsad va vazifasi. Avtobuslar harakat jadvalining mazmuni. Harakat jadvalini tuzish uchun ma’lumotlar.	4	NA	2
10	Avtobuslar harakatini nozimlik boshqaruvi.17		Avtobuslarda tashishning nozimlik boshqaruvi maqsad va vazifalari. Shaharichi yo’nalishlarida avtobuslar harakatini nozimlik boshqarish tizimi. Saroy ichi va yo’nalish nozimligi. Markaziy nozimlik xizmati	2	N	1
11	Engil avtomobil – taksilar ishini tashkil etilishi. Taksilar ishi tasarruf		Taksilarda yo’lovchilar tashishni tashkil etilishi. Taksilar ishining texnik tasarruf ko’rsatkichlari. Yo’nalishli taksilarda yo’lovchilar tashishni tashkil etish. Taksilarda tashishning nozimlik	4	NA	2

	ko’rsatkichlari.18.19	boshqaruvi
12	Yo’lovchi transportida tarif va chiptalar tizimi	Tarif turlari.Shahar ichi va shahar atrofi yo’nalishlarida tariflar. Shaharlararo yo’nalishlarda tariflar.	2	N	1
	Jami		40		20

3. 
   O’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini baholash
   

O’quv dasturi davomida o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilgan bilim va ko’nikmalar ichki nazorat bo’yicha amaldagi tartib asosida baholanadi. Baholash usullari savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo’lib, ular o’quv elementini o’zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar qo’yilgan maqsadga hamohang bo’lishi lozim.

4. 
   Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
   

1. 
   Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi bosqichga ko‘taramiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
   
2. 
   Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy baxodir” Toshkent – “O‘zbekiston”-2018.
   
3. 
   Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz” Toshkent – “O‘zbekiston”-2016.
   
4. 
   Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik - har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent – “O‘zbekiston”-2017.
   
5. 
   Karimov E. “Avtotransport vositalarida yuk tashishni tashkil qilish”. Toshkent
   

. “Sharq,” 2015 y.

6. 
   Karimov E. Avtomobillarda yo’lovchilar tashish,Toshkent, “Sharq,” 2015 y.
   
7. 
   J.R.Qulmuxamedov. K.M.Nazarov. “Transport logistikasi” Toshkent 2018 yil.
   
8. 
   A.E.Gorev Gruzovыe avtomobilnыe perevozki. M.: «Akademiya», 2016y.
   
9. 
   N.Z.Arifjanova, M.F.Yoqubov. Avtomobillarda yuk va passajirlarni tashish asoslari (masalalar to’plami). T.: Fan, 2017y.
   
10. 
    O’zbekiston
    

Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O’zbekiston Respublikasida avtomobil transportini boshqarish tizimini takomillashtirishga doir tashkiliy chora-tadbirlar to’g`risida” gi 09.06.2018 yil 434-sonli qarori.

11. 
    Rashidov.K.K. “Xalkaro ko’lamda yo’lovchi va yuk tashishning xuquqiy asoslari.” Toshkent .2014y.
    
12. 
    Mun V.S. Passajirskie avtomobilnыe perevozki, T.;“O’qituvchi,” 1990 y.
    
13. 
    M.S.Xodosh.“ Avtomobillarida yuk tashish”.Transport ,1986 y.