O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus t a ’lim vazirligi

80

---

Urug ‘ni tayyorlash. Sifatli urug‘lik yuqori hosil yetishtirishda eng 
inu h im o m illa rd a n biri h iso b la n a d i. A so sa n y irik , tek is, q o b ig 'i 
shikastlanmagan va unib chiqish darajasi yuqori b o ‘lgan urug‘lar ekiladi.
Ekish. Kuzgi bug'doy asosan to r qato rlab dalaning bir tom oniga, 
y a ’ni su g 'o rish y o 'lig a q a ra b ekilishi kerak. Shunga k o 'ra , o'sim lik 
yorug'lik suv va oziq m oddalardan teng foydalaniladi. Bu usulda traktor 
g'ildiraklari joylashish m asofasida 1-2 ta seyalkani soshniklari berkitilib 
shu soshniklardan urug' ekilmaydi. Keyinchalik shu qoldirilgan qatorlar 
orqali bug'doy sug'oriladi. O 'g 'it va gerbitsid berilganda traktorning shu 
qatorlardan yurishi ta ’m inlanadi.
U rug'ni ekish m e’yori urug'likning sifatiga, tuproq unumdorligiga va 
suv bilan ta ’minlanishiga qarab har xil bo'ladi. Lalmi yerlar unumsiz va 
suv bilan ta ’m inlanm aganligi sababli gektariga sa rf qilinadigan urug' 
m iqdori sug'oriladigan yerlarga nisbatan kam b o 'lad i. U ru g 'n i ekish 
m c’yori lalmi yerlarning zonalariga qarab ham har xil bo'ladi. T og' oldi 
va tog'li zonalarda ko'proq , tekislik va do'ngli tekislik zonalarda kamroq 
urug' sarflanadi. Shunga k o 'ra, bunday yerlarda bir gektar yerga 2,0 - 2,5 
mln. dona, ya’ni 60-70 kg dan 120-125 kg gacha urug' sarflanadi.
Sug'oriladigan yerlarda urug'ni ekish m e’yori lalmi yerlarga nisbatan 
ikki barobur ko'p, y a’ni gektariga 4-5 mln. dona urug' ekilishi kerak. Bu 
m iqdor urug' kg hisobida 180-220 kg urug'ni tashkil qiladi.
Kuzgi bug'doyning ekish chuqurligi 5-7 sm ga, lalmi yerlarda esa 6-8 
sm ga bo'lishi keruk.
Parvarishlash. Kuzgi b u g 'd o y n i p a rv a rish q ilish - b o ro n a la sh , 
o ziq lan tirish va s u g 'o rish d a n ib o ra t. Kuzgi b u g 'd o y e rta b ah o rd a 
tuplanish davrida ycngil boronalar bilan qatorlarni ko'ndalangiga qarab 
boronalanadi. Buning natijasida tuproq beti yum shatiladi, berilgan o 'g 'it 
ko'm iladi, o'sim liklam ing ildiz bo'g'izi ochiladi va ular yaxshi tuplanadi.
O ziq lan lirish ikki m u d d a td a o 'tk a z ila d i. B irinchi o z iq la n tirish
tuplanish davridan boronalaslulan oldin va ikkinchi oziqlantirish nay 
o'ranh davti boshlanganda o'tkaziladi. O ziqlantirishda ekishdan oldin 
bcnlgandan qolgan o 'g 'itla r barobariga ikki qismga bo'linib ikki m arta 
bcriladi.
Kuzgi e k in la r tu p ro q iqlim s h a ro itig a q a ra b 2-3 m a rta g a c h a
sug'oriladi.