O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim

2.5.2. Yirik panelli parda devorlar 
Xona devorlariga teng bo‘lgan yirik panel parda devorlar industrialligi
jihatidan boshqa parda devorlardan farq qiladi.
Qurilish amaliyotida zavodlarda tebranish usulida tayyorlangan gips-
beton parda devor panellari ko‘proq uchrab turadi. Bunday panellar yuqori sifatli
bo‘lib, fizik va mexanik xususiyatlari yaxshi bo‘ladi. Panellarning uzunligi
xonaning bo‘yicha (ayrim xollarda yarim bo‘yicha), eni esa bino qavati
balandligiga teng, qalinligi 80-120 mm bo‘ladi. Panellarni tayyorlashda ularga
eshik kesakilari va boshqa detallar o‘rnatiladi. Parda devor panellari armaturasi
sifatida kesimi 10x20 mm bo‘lgan taxta reykalar va pishiq yog‘ochdan tilingan
taxtachalar ishlatiladi, ular panelning yog‘och karkasini tashkil etadi. Bunday
reykalardan 400x400 mm bo‘lgan katakchalar hosil qilinib, ular gips-beton ichida
qoldiriladi (2.55-rasm).
2.55-rasm. Parda devor paneli yog‘och karkasining sxemasi:
a – sidirg‘a karkas; b – yengillashtirilgan karkas;
1
–
vertikal
belbog‘; 2 – yuqori belbog‘; 3 – karkas reykasi; 4 – ostki belbog‘; 5 – gips-beton.

---

78
Bunday panellarning ostki qismi va ikki yoni 40x40 mm bo‘lgan reykalar

bilan o‘raladi. Vazifasiga va tovush o‘tkazmaslik darajasiga ko‘ra ularni bir
qatlamli va oralarida havo qatlami bo‘lgan turlarga ajratish mumkin. Bunday
panellar qalinligi 80-100 mm, jamoat binolarida ishlatiladigan ko‘p qatlamli gips-
beton panellarning qalinligi esa 140-160 mm bo‘lishi mumkin. Binokorlikda
suruluvchan (yig‘iluvchan) yoki shkaf parda devorlar ham ishlatiladi.
Suruluvchan parda devorlar xonalarni qo‘shni xona hisobiga kengaytirish
yoki, aksincha, ularni bir-biridan ajratish talab etilgan xolatlarda ancha qulay
bo‘lib, ularni yog‘och yoki plastmassa materiallaridan yasash mumkin.