O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizоmiy nоmidаgi tоshkеnt dаvlаt pеdаgоgikа univеrsitеti shahrisabz filiali

Pedagogik kuzatish murakkab va maxsus xususiyatga ega. Bunda 
kuzatilayotgan pedagogik hodisaning mohiyatini ko‘ra bilish, o‘qituvchi va 
o‘quvchi harakatlarining o‘zaro aloqasi dialektikasini, ulardan har birining 
indvidualligini aniqlay olish lozim. Har bir pedagog kuzatuvchan bo‘lishi, hodisa 
va dalillarning 
tafsilotlarini payqay olishi
, ularni tahlil qila bilish qobiliyatiga ega 
bo‘lishi lozim. Kuzatishlar biror maqsadga qaratilgan holda amaliy va tizimli 
mavzuli yo‘lga qo‘yilgan bo‘lsa, eng kerakli dalillarni, mazkur kuzatishdan o‘z 
vaqtida chiqarilgan pedagogik-psixologik xulosalarni hisobga olgan holda tashkil 
qilinsa, samarali bo‘ladi. Kuzatish ta'lim-tarbiya jarayonini yaxshilash va 
takomillashtirish maqsadida olib borilishi mumkin. Masalan, o‘qitish jarayonida 
bolalarning qanday o‘sayotganligi, dars jarayonida bilim berish va tarbiyalash 
vazifalari birligi qanday amalga oshirilayotganligi; fan asoslarini o‘rganishda 
o‘quvchilarnig tafakkuri qanday faollashayotganligi va boshqalar aniqlanadi. 
Ilmiy kuzatishda ba'zan tadqiqotchi chidamsiz, shoshqaloq va sismavzuli ish 
ko‘rmasligi singari holatlarga yo‘l qo‘yilsa, uning samaradorligi pasayadi. 
Suhbat metodi. Ilmiy maqsadda olib boriladigan suhbatning aniq maqsadi, 
vazifasi, shakli va ularni o‘tkazish metodikasi mavjud. Suhbat metodining 
indvidual, guruhli va jamoa turlari mavjud. Tadqiqotchi suhbat olib borishni va uni 
kerakli maqsadli tomonga yo‘naltira olishi g‘oyat muhimdir. Suhbat olib boruvchi 
quyidagi pedagogik qoidalarga rioya qilishi shart: 
1) suhbat savollarini oldindan belgilash; 
2) vaqti va joyini belgilash; 
3) suhbat ishtirokchilarini belgilash (soni, miqdori); 
4) qulay sharoit 
yaratib ochiq suhbatlashish
; 

---

5) suhbatdoshga o‘z fikrini aytishga imkon berish; 
6) sergak va bachkana bo‘lmaslik; 
7) suhbatdosh haqida biografik ma'lumotga ega bo‘lish; 
8) olingan materialni o‘z vaqtida ishlab chiqish va qo‘shimchalar qilish. 
9) suhbatdan ilmiy xulosa chiqarish.