O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot univеrsitеti

Shavkat Mirziyoev,


2017 yil 10 noyabr, Samarqand.
7.1.2-chizmа


3.Aqidaparastlik tushunchasi, mazmuni,


mohiyati

3.Aqidaparastlik (arab. – qoida, forscha “parast” so’zlaridan olingan, qoidaga ko’r-ko’rona berilish) – qoidalarga dalilsiz va isbotsiz, ko’r-ko’rona ishonishga, o’zgarmas tushuncha va qarashlarga asoslangan tafakkur uslubi va xatti-harakatlar. Ko’rinishlari:

Diniy aqidaparastlik – voqea-hodisalarga aniq tarixiy yondashuv tamoyilini inkor qiladi. Islom dinidagi vahhobiylik oqimi (XVIII – asrda yashagan) ta’limotiga ko’ra, islom aqidalariga qattiq rioya qilishdan tashqari, oldingi VII asrga qaytish, an’ana, urf-odatlardan voz kechish, boshqa dinlarga murosasiz bo’lish kerak. Aziz-avliyolarni, marhumlar qabrini ziyorat qilishni rad etadi, ayollar yuzini ochib yurishga qarshi, erkaklar bilan teng huquqini rad etish kabi.


Diniy ekstremizm – Afg’oniston, Jazoir, Yaqin Sharq, Iroq va Shom islom davlatida faoliyat ko’rsatib terrorchilik amallari oqibatida minglab begunoh kishilar halok bo’lmoqda.

1999 yil 16 fevralda Toshkentda, keyinchalik Toshkent viloyati Yangiobod shahri yaqinida,

Surxondaryo viloyati (2000 yil avgust) Sariosiyo va Uzun tumanlarida, 2005 yil 12-13 mayda Andijon voqeasi bilan bog’liq va hokazo. “Yoshlarning diniy ekstremistik oqimlar ta’siridan asrash masalasi barchamiz uchun eng asosiy masala bo’lib turibdi”, “Xalqimiz o’rtasida keng tarqalgan “O’z uyingni o’zing asra!” degan da’vatga bugun “O’z bolangni o’zing asra!” deb qo’shimcha kiritish vaqti keldi” (Shavkat Mirziyoev. 1-jild, 475-betlar, 2017.)

100


7.1.3-chizmа


5. Terrorizm atamasi va uning mazmun-mohiyati
5. Terrorizm (lot. terror – qo’rquv, dahshat) – yuksak ma’naviy tamoyillarga zid ravishda yovuz maqsadlar yo’lida kuch ishlatib, odamlarni garovga olish, o’ldirish, ijtimoiy ob’ektlarni portlatish, xalqni qo’rquv va vahimaga solishga asoslangan zo’rovonlik usulini anglatuvchi tushuncha (Ma’naviyat lug’ati, 2009, 553-bet.) Qo’rqitish va dahshatga solish orqali o’z hukmini o’tkazishga urinish terrorizmga xos. Shakllari: siyosiy, iqtisodiy, diniy, g’oyaviy, irqiy, milliy, guruhiy va individual terrorizm kabi.