O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt mоliya instituti

4-misol. Tovar-moddiy zaxiralarni sof sotish qiymati bo‘yicha baholash va uning keyingi o‘zgarishi. "Sanamxon" xususiy korxonasi o‘z tijorat faoliyatini hisobot yilida uning mulkdorlari tomonidan 5 000 000 so‘m hajmda kiritilgan kapital bilan boshladi. Korxona 2 000 000 so‘mga 1 000 dona tovar-moddiy zaxiralarni (erkaklar kuylagi) xarid qildi, fraxt (tovarlarni yetkazib keltirish) bilan bog‘liq xarajatlar 200 000 so‘mni tashkil etdi. Yil davomida "Sanamxon" xususiy korxonasi 700 birlik tovarni har bir birlik uchun 256000 so‘mdan sotdi. Yil oxirida xususiy korxonada TMZ (erkaklar ko‘ylagi)ning 300 birlik qoldig‘i mavjud bo‘lib, bulardan 80 birligi shikastlangan edi. Shikastlangan tovar birliklarini har birini 56000 so‘mdan sotish mumkin, qolgan 220 birligining sotish bahosi esa 256000 so‘mni tashkil etgan.
Talab etiladi: Yil oxirida buxgalteriya balansida TMZ (erkaklar ko‘ylagi)ning qoldig‘i qaysi summada aks ettirilishini hisoblang. Shikastlangan birliklar sotilishini ushbu operatsiyalar bo‘yicha moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobotga ta’sirini aniqlang.
Birinchi talab buyicha yechim:
TMZ birliklari tannarxi:
2 000 000 + 200 000 = 2 200 000 / 1 000 = 2 200 so‘m
150000000+10000000= 160 000 000 / 1 000 = 160000 so‘m
Sof sotish qiymati:
shikastlangan mahsulotlar – 56000 so‘m har bir birlik uchun,
shikastlanmagan mahsulotlar – 256000 so‘m har bir birlik uchun.
TMZ buxgalteriya balansida tannarx yoki sof sotish qiymatidan eng past qiymati bo‘yicha aks ettiriladi:
shikastlangan mahsulotlar 80 x 56000 = 4480000 so‘m
shikastlanmagan mahsulotlar 220 x 256000 = 56320000 so‘m
Jami TMZ qoldig‘i 737 500 so‘m
Ikkinchi talab buyicha yechim:
Realizatsiyadan olingan daromad 700 x 256000 = 179200000so‘m
Sotilgan mahsulot tannarxi 700 x 160000 = 112000000
Sof sotish qiymati 80 x 56000 = 4480000
Tannarxi 80 x 160000 = 12800000
Shikastlangan mahsulotdan ko‘rilgan zarar 8320000
Sotishdan olingan yalpi foyda (2 625 000 - 1 650 000 - 72 500) = 902 500
(179200000-112000000 -8320000) = 58 880 000