O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt аrхitеkturа qurilish instituti


  1.3. Ko‘tarma transport uskunalari


Download 5.01 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/54
Sana21.11.2023
Hajmi5.01 Kb.
#1792751
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   54
Bog'liq
SANOAT BINOLARI ARXITEKTURASI Miralimov 2019

 


10 
1.3. Ko‘tarma transport uskunalari 
 
Sanoat binosi ichida yarim fabrikat yoki tayyor mahsulotlarni bir joydan 
ikkinchi bir joyga ko‘chirish, ishchilar og‘ir qo‘l mehnatini engillashtirish va biron 
bir texnologik dastgohlarni yig‘ish va montaj qilish ishlarini ko‘tarma transport 
vositalari yordamida amalga oshiriladi. 
Ko‘tarma transport uskunalari ishlash usuliga ko‘ra ikki guruhga, ya’ni vaqti–
vaqti bilan ishlaydigan hamda uzluksiz ishlaydigan turlarga ajraladi. 
Birinchi guruhga osma vosita (relsda yuruvchi osma kranlar) ko‘prikli kran, erda 
yuruvchi transport (chorpoyali kran, elektrokara, o‘rmalovchi aravalar) kabilar kirsa, 
ikkinchi guruhga esa konveyerlar (tasmali, cho‘michli, kurakchali, ko‘tarma zanjirli), 
pnevmatik (siqilgan havo) va gidravlik transport vositalari kiradi. 
Sanoatda ko‘plab qo‘llaniladigan osma va ko‘prikli kranlar binolarning hajmiy-
tarhiy va konstruktiv yechimlariga ko‘proq ta’sir etadi. 
Osma kranlar massalari 250 kg dan 500 kg gacha bo‘lgan yuklarni ko‘tarish va 
bir joydan ikkinchi joyga o‘tkazib qo‘yish uchun mo‘ljallangan engil ko‘prikdan yoki 
to‘sindan iborat bo‘lib, ular yopmasining ko‘taruvchi konstruksiyasiga (to‘sin yoki 
fermaga) ilingan bo‘ladi. Bunday kranlar g‘altakli ikki yoki to‘rt osma profilli po‘lat 
yo‘lda harakatlanuvchi elektrotaldan iborat bo‘ladi. Oraliqlar o‘lchami yoki yopmalar 
ko‘taruvchi konstruksiyalari qadamiga qarab binoda bir yoki bir necha kranlar 
o‘rnatilishi mumkin. Kranlarni stex polida turib yoki ko‘prikka ilingan maxsus 
kabinadan boshqariladi. Ko‘prik kranlar stex ishchi oralig‘ini to‘liq yopib turuvchi 
ko‘taruvchi ko‘prikdan, kranni kranosti yo‘l bo‘yicha harakat qildiruvchi 
mexanizmdan va ko‘prik bo‘yicha yuruvchi aravachadan, hamda ko‘prikka 
o‘rnatilgan boshqarish kabinasidan iborat bo‘ladi. Sanoatda 5 t dan 500 t gacha yuk 
ko‘tara oladigan bunday kranlar ustunlar tokchasiga o‘rnatilgan kranosti to‘sinlar 
ustiga mahkamlangan relslar ustida harakatlanadi. Relslar orasi unifikastiyalangan 
bo‘lib, bu masofa bino oraliqlari 12: 18: 24: 30 va 36 metr bo‘lgan hollarda shularga 
mos holda 10,5: 16,5: 28,5 va 34,5 m. bo‘ladi. Bunday kranlarda yuklarni bir joydan 
ikkinchi joyga uch yo‘nalishda ko‘chirish mumkin. 


11 

Download 5.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   54




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling