O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt аrхitеkturа qurilish instituti

 
2.22 Tomdan atmosfera suvlarini oqizib yuborish usullari 
Sanoat binolari tomidan atmosfera suvlarini ikki xil usulda bino ichkarisidan 
hamda tashqi tomonidan oqizib yuboriladi. 
Atmosfera suvlarini tashqi tomondan erkin oqishini ko‘pincha chordoqli va 
isitilmaydigan binolarda uchratish mumkin. Bundan tashqari korxona ichida yomg‘ir 
suvlarini oqizib yuboradigan kanalizastiya tarmoqlari o‘tkazilmagan bo‘lsa hamda 
tom ko‘taruvchi konstruksiyalari yog‘ochdan ishlangan bo‘lsa, bunday isitiladigan 
binolarda ham atmosfera suvlari bino tashqarisidan oqiziladi. Bunda bino balandligi 
10 m gacha, tom kengligi esa 36 m dan oshmasligi kerak. Bu usulda suvlar bir joyga 
yig‘ilgan va yig‘ilmagan (butun uzunasi bo‘ylab erkin oqib tushadigan) bo‘lishi 
mumkin. Atmosfera suvlari ichkaridan oqiziladigan binolarda chekka oraliq 
tomonidan suvlarni tashqaridan oqizib yuborish man etiladi. 
Atmosfera suvlarni tarnovlar yordamida bir joyga yig‘ib, bino tashqarisidan 
oqiziladigan hollarda, suv tushadigan quvurlar oralig‘i 24 metrdan katta bo‘lmasdan, 
quvurlar diametri 1 m
2
tom yuzasi uchun 1,5 sm
2
hisobida olinadi. 
Atmosfera suvlarini bino ichkarisidan oqizilganda tom maydonida bir biridan 
barobar masofada turuvchi suv yig‘iladigan elementlar joylashtirilgan bo‘ladi. Bu 
elementlarning bir–biridan uzoqligi nishabli tomlarda 48 m ni, tekis tomlarda esa 60 
m ni tashkil etadi. 

---

67 
Suv tushiriladigan quvurchalar diametri 80mm - sekundiga 5 l suv 100 mm- 10 
l–sek; 125 mm - 20 l–sek; 150 mm - 35 l–sek; 200 mm - 80 l–sek suv o‘tishi 
ta’minlanadi. Yoki diametri 100 mm bo‘lgan oqizuv quvurlari nishabli tomonlarning 
200–250 mm
2
yuzasidan oqib tushuvchi, tekis tomlarning 1200–1600 m
2
maydonidan 
tushuvchi suvlarga mo‘ljallangan bo‘ladi. 
Tomdan suvlarni bino ichkarisidan oqizishda turar-joy va jamoat binolaridagi 
kabi ma’lum bir tizimi – suv yig‘uvchi element, yo‘naltiruvchi quvur va uni 
kanalizastiyaga o‘tkazuvchi qismdan iborat bo‘ladi.