O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta mahsus ta’lim vazirligi Urganch Davlat universiteti San`atshunoslik fakulteti

Mavzu bo’yicha umumiy ma’lumotlar
Duradgorlik buyumlarini pardozlash. Duradgorlik ishlarida mebelsozlik korxonalarida yog’ochdan tayyorlangan buyum va mebellarning sifatini yaxshilash, xizmat muddatini oshirish maqsadida pardozdash ishlari olib boriladi. Pardozlash ishlari bir necha xil bo’lib, ular sirtlarning tekisligini oshirish, ya’ni qurish natijasida xosil bo’lgan yoriqlarni to’ldirish va turli xil surgichlar surtish yo’li bilan tekislikni ta’minlash, buning uchun sirtlarni randalab, qurib, jilvirab silliqlash: yog’ozning tabiiy gulini o’zgartirish maqsadida bo’yash, yog’ochning tabiiy gulini o’zgartirmagan xolda yoki boshqacha tusga kiritish maqsadida laklashdan iborat. Buyum tayyorlashda xamma vaqt jins birikma xosil bo’lavermadi. Shuning dek, birikma xosil qilish vaqtida nojo’ya bolg’alash oqibatida sirtlar ezilishi ayrim butoqlarning ko’chib ketishi va boshqa sabablarga ko’ra sirtlar o’yilib, tekislik buzilishi mumkin. Bunday xollarda sirtlarga xar xil to’ldiruvchi qorishmasurtilib, yoriqlar tirqishlar, o’ydim-chuqur teshiklar to’ldiriladi va tekislanadi. To’ldiruvchi qorishma yoriqlarni teshik-kovaklarni to’ldirish va butun sirtga surtish yo’li bilan tekislikni ta’minlash maqsadida ishlatiladi. Shunga ko’ra to’ldiruvchi qorishma quyuq va suyuq xolda tayyorlanadi. Quyuq to’ldiruvchi qorishma teshikqkovaklarni to’ldirishda, suyuq esa butun sirtga surtib tekislikni ta’minlashda ishlatiladi. To’ldiruvchi qorishma maxsus yassi yog’och yoki temir kurancha yordamida surtiladi. To’ldiruvchi qorishma moyli, lakli, bo’lishi mumkin. Uning tarkibiga bo’r, bo’yoq, alif, yelim va pirmentlar qo’yilishi mumkin.
To’ldiruvchi qorishma asosan ishlatish vaqtida tayyorlanadi. U tez qotadi. Uning yumshoq, ilashimli bo’lishini ta’minlash uchun, tarkibiga 2% alif qo’shiladi. Mayli to’ldiruvchi qorishmalarning tarkibida 70% bo’r va kigment, 30% lak bo’lib, elimli to’ldiruvchi qorishmaga qaraganda mustaxkam bo’ladi. Lekin sekin kuriydi. Uning tez qurishini ta’minlash maqsadida alifga oz miqdorda moyli lak aralashtiriladi. Moyli to’ldiruvchi qorishma moyli bo’yoq va moyli lak bilan bo’yaladigan sirtlarga surtish uchun ishlatiladi, sirtlarni to’ldiruvchi qorishma surtib tekislash ko’rsatilgan. Buyumni bo’yash oldidan yaxshilab qumqog’oz yordamida jilvirab silliqlanadi va alif surtish kerak. Alif yog’ochga tez singib ketadi va bo’yoqning buyum yuzasida yaxshi saqlanishini ta’minlaydi. Shundan keyin to’ldiruvchi qorishma buyumning nuqsonlari bor joylariga surtiladi va quritiladi. So’ngra qumqog’oz yordamida yaxshilab jilvirlanadi.