17
bezlar yo‟li teri yuzasiga chiqarib qo‟yiladi. Yurak qon tomirlari, bez yo‟llarida o‟tkaziladigan ko‟p
tekshirishlarda ularga ingichka naylar-kateterlar turli asboblarga ulanadi yoki (muayyan) suyq
moddalar shu
kateterlar orqali yuboriladi (kateterizatsiya usuli), A‟zolar faoliyatini sun‟iy
qo‟zg‟atish uchun fiziologlar elektr, mcxanik, kimyoviy va boshqa biror yo‟llar bilan ia‟sir
ko‟rsatishadi,
A‟zolarning funksiyalarini tekshirish uchun qo‟llaniladigan boyagi usullarning ko‟pchiligi
lirik organizmni yorish yoki jarrohlik qilishni talab etadi. Bu usullar o‟tkir
va surunkali-xronik
tajribalarda tatbiq etiladi. Odatda uzoq davom etmaydigan o‟tkir tajribalarda (yoki viviseksiyalarda)
hayvonga narkoz berib yoki uni boshqa usulda harakatsiz qilib qo‟yib,
a’zolarining funksiyasi
o’rganiladi, asablarga ta’sir etish, dori moddalar yuborish va shunga o’xshashlarning ta’siri
tekshiriladi. Surunkali-xronik tajribalarda fiziologlar hayvonni har xil xirurgik operatsiya
qilib, u tuzalgandan keyin tekshira boshlashadi. Operatsiya qilingan hayvonni ko’pincha bir
necha hafta, oy va yillab kuzatilsa bo’ladi.
A‟zolar funksiya.si butun organizmdagina cmas, organizmdan
ajratilgan sharoitda ham
o‟rganiladi.
Qirqib olingan (boshqacha aytganda, organizmdan ajratib olingan) a’zo
tomirlaridan shu maqsadda muayyan eritmalar o’tkaziladi, bu eritmalar tarkibini
Do'stlaringiz bilan baham: