O’zbеkistоn Rеspublikаsi Оliy vа o’rtа mахsus

Веноз системаси. Бошдаги веноз қон жуфт бўйинтуруғ веналарига йиғилади. Сўнгра олдинги оёқлардан веноз қонни олиб келувчи ўмров ости веналарига қўшилиб, бир жуфт олдинги ковак венасини ҳосил қилади. Олдинги ковак веналар эса ўнг юрак бўлмасига қўшилган веноз синусига қуйилади. Тананинг орқа қисмидан веноз қон юракка икки йўл билан қуйилади. Орқа оёқларидан қон олиб келувчи веналар бир жуфт калта буйрак қопқа венасини хосил қилади. Буларнинг бирига дум венаси қўшилади. Буни веноз қон томирларини инъектсия қилгандагина кўриш мумкин. Тананинг орқа қисмидан келган қон ўзаро қўшилиб жигарга қон олиб борувчи тоқ қорин венасини ҳосил килувчи чаноқ ёки ёнбош веналар орқали оқади. Қорин венаси жигарда капилляриларга бўлиниб кетади. Бундан ташқари, жигарга ичак ва ички органлардан чиқадиган бир қанча вена қон томирлари қўшилиб жигар қопқа венасини ҳосил қилади. Буйрак қопқа венасидан қон бир жуфт буйрак веналарига йиғиладида, сўнгра бу буйрак веналари қўшилиб йўғон орқа ковак венасини ҳосил қилади. Орқа ковак вена жигар орқали ўтиб (бу ерда шохчаларга бўлинмайди) веноз синусига қуйилади. Жигар қопка венасидан қон қисқа жигар венасига йиғилади ва у жигарнинг олдинги қиррасига яқин ерда орқа ковак венасига қуйилади.
Нафас олиш органи. Калтакесакларнинг нафас йўли ташқи бурун тешигидан бошланади. Сўнгра ҳаво ички бурун тешиги-хоана орқали оғиз бўшлиғига киради. Оғиз бўшлиғидан кейин учта тоғайдан ташкил топган ҳиқилдоқ жойлашган. У махсус мускул орқали тил ости аппарати билан боқланган. Оғиз бўшлиғидаги ҳаво ҳиқилдоқ орқали узун нафас олиш найи трахеяга ўтади, трахеядаги талайгина тоғай ҳалқалар унинг пучайишига йўл қўймайди. Трахея олдин томоқ, сўнгра кўкрак бўшлиғидан ўтиб, тахминан юрак атрофида иккита қисқа най—бронхга бўлинади. Бу найнинг ҳар қайсиси ўзига тегишли ўпкада тармоқланади.
Ўпка ва нафас олиш йўлларининг бирмунча кучли дифферёнтсияланганлиги билан калтакесакларнинг бу органи сувда ва қуруқликда яшовчиларнинг нафас органларидан фарқ қилади. Ўпка қопча шаклида бўлиб, унинг ички девори асалари уясига ўхшаш майда-майда мураккаб тўсиқчалар билан қопланган. Нафас акти бошқа барча амниоталардагидек, кўкрак қафасининг кенгайиш ва торайиши билан содир бўлади.