Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti «Iqtisodiyot»

Ikkinchidan, iqtisodiyotdagi tarkibiy o'zgarishlar, yangi texnologiyalar va uskunalarning joriy etilishi ishchi kuchiga ishlab chiqarishga bo'lgan talabning kamayishiga olib keladi.
Uchinchidan, ish beruvchini barcha manbalarga, shu jumladan ishchi kuchiga bo'lgan ehtiyojni kamaytirishga majbur qiladigan iqtisodiy tanazzul yoki tushkunlik.
To'rtinchidan, yakka tartibdagi korxonalar va ishlab chiqarishlarning rivojlanishidagi nomutanosiblik tufayli mutlaq bandlik mumkin emas. Shu munosabat bilan bozor iqtisodiyoti notekis rivojlanmoqda, bu esa ishga kirishmoqchi bo'lganlar soni va tegishli ish o'rinlarining mavjudligi o'rtasidagi nomutanosiblikka olib keladi.
Beshinchidan, har qanday mamlakatda turli sabablarga ko'ra ixtiyoriy ravishda ushbu korxonadan chiqib, boshqa hududlarda joylashgan boshqa korxonalarda ishlashni istagan aholining ma'lum bir qismi mavjud.
Va nihoyat, har qanday mamlakatda har doim mehnatga layoqatli odamlarning ma'lum bir qismi ishlashni xohlamaydi.
Shu nuqtai nazardan, zamonaviy iqtisodchilar mutlaq bandlikni amalga oshirish mumkin emas deb hisoblashadi, ammo yaxshi ishlaydigan bozor iqtisodiyoti to'liq samarali ish bilan ta'minlashi mumkin.
To'liq vaqt degani umumiy bandlik emas, balki ish taklifi unga bo'lgan talab bilan qoplanadigan bunday bandlik, ya'ni ishlashni xohlagan va qanday ishlashni biladigan har bir kishi bu imkoniyatga ega bo'lishi mumkin. Bundan tashqari, ishchi kuchiga bo'lgan talab va uni taklif o'rtasidagi nisbat bozor tomonidan belgilanadi.

XULOSA.
Yuqorida ko’rib o’tganimizdek ishsizlik ham insoniyat oldida turgan
katta muammolardan biridir. O’zbekistonda, yuqorida aytib o’tganimizdek, istiqloldan so’ng o’zimizda rivojlanmagan ko’pgina sohalar rivojlantirildi. Bu esa albatta yangi loyihalarga inson mehnati resurslari jalb etilgani va
bunda ishsizlikning kamayishini ko’rdik.
Ammo ishlab chiqarish sohasi bir maromda tekis ketavermaydi.Tadbirkorlik har doim yangiliklar va yangi texnikalarga ehtiyoj sezadi. Ishlab chiqarishda samarali bo’lgan texnologiyalar esa ish unumdorligini
oshirgan holda ishsizlikni ortishiga ham olib keladi. Shu sababdan yuqorida aytilgan olimlarning fikri,ya’ni aholini to’liqligicha
ish bilan ta’minlashning iloji yo’qligi to’g’ridir.
Har bir inson hozirgi kunda biror faoliyatni amalga oshirishni o’ylashi yoki o’zi yoqtirgan kasbni kuchli mutaxassisi bo’lish haqida aniq maqsad bilan harakat qilishi lozim.Shundagina ishsizlikning oldi olinadi.Yurtimizda
hozirgi kunda yoshlarga ilm olishi va yangi g’oyalarini amalga oshirishi
uchun keng imkon yaratilgan.
Mehnat resurslari yetishmaydigan mintalarda (masalan, Jizzax, Sirdaryo viloyatlari va Qoraqalpog’iston Respublikasi) ishchi kuchlariga talabni kamaytirish (hududiy hokimiyatlarning u yoki bu mintaqalarida va tarmoqlarida ishlab chiqaruvchi kuchlarni joylashtirish va yangi ish joylarini vujudga keltirishni sekinlashtirishga oid quyidagi chora-tadbirlar: ortiqcha ishchi kuchlaridan foydalanganlik uchun qo’shimcha soliqlarni belgilash; qat’iy kredit siyosatini o’tkazish; korxonaga xodimni ishga olganligi uchun bir martalik tulovni joriy etish; ortiqcha ishchi va xizmatchilarni qisqartirishni rag’batlantirish va hokazolar kiradi.
Agar biz imkoniyatlarimizdan qo’limizdan kelgancha foydalanib O’zbekiston ravnaqi yo’lida harakat qilsak,o’ylaymanki kelajakda yurtimizda ishsizlik
muammosi bo’lmaydi.