O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a’zam xoliqov

I.P. RADCHENKO, R. RASULOVA KABI OLIMLAR 
TAVSIYASIGA KO‘RA O‘QITUVCHI MEHNATINI ILMIY 
ASOSDA TO‘G‘RI TASHKIL ETISHDA ENG MUHIM 
TALABLAR. 
-pedagogik faoliyatni aniq rejalashtirish; 
-faoliyatni qizg‘in uyushtirish va unda ishtirok etayotgan 
obyekt va subyektlarning imkoniyatlarini yagona maqsadga 
yo‘naltirish; 
-tarbiyalanuvchilar yutuqlarini muntazam rag‘batlantirib 
borish; 
-ta’lim-tarbiyaviy nazoratni bir maromda olib borish. 
31-chizma. 
Rejalashtirishdagi asosiy e’tibor uyushtiriladigan barcha pedagogik 
faoliyat turlarini va unda ishtirok etayotgan jamoa va uning a’zolarini 

---

320 
umumiy pedagogik maqsadga birlashtirishni nazarda tutadi. Bunda ta’lim 
va tarbiyaning yaqin, o‘rta, uzoq maqsadlarini inobatga olish e’tirof 
etilgan.
Ta’kidlash joizki,
o‘qituvchining kun tartibi uning faoliyati va 
hayotini tartibga soluvchi asosdir. U yo‘q joyda mehnat unumi ham past 
bo‘ladi, asablar tez charchaydi, sog‘likka putur etadi. Natijada o‘qituvchi 
sarf qilgan kuchini qayta tiklay olmaydi, mehnat unumdorligi pasayadi, 
ish qobiliyati susayadi, oqibatda ta’lim-tarbiyaning sifati yo‘qoladi. 
Demak, ilmiy asoslangan kun tartibi o‘qituvchilarning o‘z mehnatini 
to‘g‘ri va mukammal tashkil etish vazifasini hal etishga qo‘yilgan ilk 
qadamdir desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Pedagogik mehnatni ilmiy asosda 
tashkil etish shartlaridan yana biri ish o‘rnini tartibga solish va mehnat 
sharoitini o‘z faoliyatiga moslashtirishdir. O‘qituvchining ish joyi 
yashash jarayonining bir qismi bo‘lib, mehnat unumdorligining yuqori 
bo‘lishiga ta’sir etadi. O‘qituvchining ish joyi, xususiyati, pedagogik 
mehnatning mazmuni va xususiyati bilan belgilanadi.
Mehnat sharoiti, kun tartibi kompleks tushuncha. Unda o‘qituv-
chining mehnat qilayotgan joyi, aniq vaziyatlar e’tiborga olinib quyidagi