Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi begbo’tayev

4.3.5- jadval. Rus tilidagi Internet qidiruv tizimlari

Qidiruv tizimi	Server	Auditoriya xissasi
Yandex	http://www.yandex.ru	67 % gacha
Google	http://www.google.com	33 % gacha
Rambler	http://search.rambler.ru	20 % gacha

[e-mail]	http://go.mail.ru	15 % gacha
APORT	http://www.aport.ru	10 % gacha
MSN	http://search.msn.com	3 % gacha
Nigma	http://nigma.ru/	3 % gacha
Yahoo!	http://search.yahoo.com	1% dan kam bo‘lmagan
Altavista	http://www.altavista.com	1% dan kam bo‘lmagan
WebAlta	http://webalta.ru/	1% dan kam bo‘lmagan

Barcha qidiruv tizimlari so‘rovlar tilining o‘xshash prinsiplarini (tamoyillari) qo‘llaydilar. Har bir qidiruv tizimi uchun so‘rovlar tilining to‘liq yozib berilganiga havolalarni bosh sahifadan topishi mumkin. So‘rovlar tilining ko‘pchiligida oddiy so‘rovdan tashqari quyidagi operatorlarni berishi mumkin- VA (AND), YoKI (OR), YO‘Q (NOT), metasimvol *, 5 tagacha erkin simvollarni almashtiradi, koeffitsient simvollar + va –, so‘rovda kiritilayotgan so‘zlarning ahamiyatini oshirib yoki kamaytirishga xizmat qiladi.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Global kompyuter tarmoqlarini qurilish hususiyatlari qanday?
   
2. 
   Tipik global kompyuter tarmogʻi strukturasi va uning tarkibi.
   
3. 
   Global kompyuter tarmoqlarining qanday xillarini bilasiz?
   
4. 
   Internet xizmatlari
   
5. 
   Internetning dasturiy ta`minoti
   
6. 
   Klient-server arxitekturasi
   
7. 
   Internet manzillari va domenlari
   
8. 
   DNS serverlari
   
9. 
   NAT tizimi
   
10. 
    Paketlarni kommutatsiyalash asosida qurilgan global tarmoqlar standartlarining nomlarini va asosiy koʻrsatgichlarini aytib bering.
    
11. 
    Elektron pochta servisining vazifasi
    
12. 
    Foydalanuvchi agentlarining vazifasi
    
13. 
    SMTP protokolining vazifasi
    
14. 
    HTTP protokolining vazifasi
    
15. 
    SMTP va HTTP protokollarini taqqoslash
    
16. 
    Elektron pochta xabarlarining formatlari
    
17. 
    MIME xabarlarining formatlari
    
18. 
    POP3 protokolining vazifasi
    
19. 
    IMAP protokolining vazifasi
    
20. 
    Web-interfeysli elektron pochta
    

5. BOB. MULTIMEDIYALI TARMOQ TEXNOLOGIYALARI

§ 5.1. Multimediya bilan ishlashda tarmoqlardan foydalanish

1. Multimediali tarmoq texnologiyalari

Raqamli uzatish tizimlarining jadallik bilan rivojlanishi, analog uzatish tizimlari bilan solishtirganda bir qancha afzalliklari bilan farq qiladi, masalan: shovqinga muvozanatliligining yuqoriligi, aloqa liniyasining uzunligiga uzatish sifatining zaif bog‘lanishi, aloqa kanallarining elektrik parametrlarini mо‘tadilligi, diskret xabarlarni uzatishda о‘tkazuvchanlik qobiliyatini qо‘llashning samaradorligi va boshqalar.

Telegraf aloqa о‘rniga ma’lumotlarni uzatish, elektron pochta, faksimil aloqa kabi xujjatli elektr aloqa turlari kirib keldi. Bir vaqtning о‘zida aloqa xizmatlarining soni oshishi bilan, oddiy telefon xizmatidan tortib to integral raqamli aloqa tarmoqlarini ta’minlovchi multimedia xizmatlarigacha ularning sifati о‘zgaradi. Kо‘pgina mutaxassislar, telekommunikatsiya texnologiyalarining keyingi evolyusiyasi, axborotlarni uzatish tezligini oshirish, tarmoqni intelektuallashtirish va foydalanuvchilarning mobilligini ta’minlash yо‘nalishi bо‘yicha ketadi deb takidlashmoqda.
Tezlikning yuqoriligi. Tasvirlarni uzatish, jumladan televizion, multimedia ilovalarida turli kо‘rinishdagi axborotlar integratsiyasi, lokal, shahar va territorial tarmoqlar uchun zarur.