O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Buxoro davlat universiteti Organik va fizkolloid kimyo

Fisher formulasi- monosaxarid ochiq shaklining formulasi. 
Mutorotatsiya-qand eritmasi optik faolligining vaqt o‘tishi bilan o‘zgarishi. 
Tollens formulasi- monosaxarid halqali (yarimatsetal) shaklining formulasi. 
Aldon kislota 

aldozani bromli suv bilan oksidlaganda hosil bo‘ladigan 
monokarbon kislota. Glyukozani oksidlaganda glyukon kislota hosil bo‘ladi. 
Mutorotatsiya  qand eritmasi optik faolligining vaqt o‘tishi bilan 
o‘zgarishi. 
Tautomeriya yoki dinamik izomeriya  ikki va undan ortiq izomer bir-
biriga osonlik bilan o‘tadigan qaytar izomeriya hodisasi. 
Lipidlar - yog‘ kislotalari va glitserinning murakkab efirlari, fosfatidlaridir.
Yog‘lar 
- 
Tabiiy 
hayvon 
yog‘lari 
va 
o‘simlik 
moylari 
glitserid(atsilglitserin)larning, ya’ni glitserin bilan tarkibida asosan 10-18 ta juft 
sonli uglerod atomi bor karbon kislotalarning murakkab efirlari aralashmasidir. 
Moy 

glitserin va to‘yinmagan karbon kislotalarning murakkab triefiri. 
Moylar xona haroratidan past haroratda suyuqlanadi. Triatsilglitserinda C=C qo‘sh 
bog‘lar qanchalik ko‘p bo‘lsa, uning suyuqlanish harorati shunchalik past bo‘ladi. 

---

Karbon kislotaning murakkab efiri  murakkab efir guruhi C(O)OR 
tutgan birikma. 
Keto-shakl  karbonil guruhiga nisbatan -holatda CH bog‘ tutgan 
birikma. Keto- shakl yenolning tautomer shaklidir. 
Eterifikatsiya 

karbon kislota va spirtdan murakkab efirning olinish 
reaksiyasi. 
Pereeterifikatsiya 

katalizator (kislota yoki asos) ishtirokida, tegishli spirt 
ta’sirida bir murakkab efirning boshqasiga aylanishi. 
Sovun 

yuqori karbon kislota va ishqoriy metalning tuzi; natriy stearat  
qattiq sovun, kaliy stearat  suyuq sovun.