Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi buxoro Davlat universitetining pedagogika instituti

O`quv qo`llanmasi – 1) ma`lum o`quv fanlari bo`yicha metodik materiallar, tushuntirishlar, tavsiyalarni yorituvchi hamda o`qituvchi yoki o`quvchilar uchun mo`ljallangan manba; 2) muayyan fan bo`yicha tayyorlangan hamda metodik jihatidan o`quv-tarbiyaviy jarayonda bevosita foydalanish imkonini beruvchi qo`shimcha o`quv materiallari.
Metod- so’zining yunoncha tarjimasi «tadqiqot, usul, maqsadga erishish yo’li» kabi ma’nolarni anglatadi. Falsafa lug’atida ushbu tushuncha umumiy tarzda «maqsadga erishish usullari» deya sharhlangan.
Ta’lim metodlari o’qitishning o’z oldiga qo’ygan maqsadlariga erishish usullarini hamda o’quv materialini nazariy va amaliy yo’naltirish yo’llarini anglatadi.
O’qitish metodlari ta’lim jarayonida ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi faoliyatining qanday bo’lishi, o’qitish jarayonini qanday tashkil etish va olib borish kerakligini hamda shu jarayonda ta’lim oluvchilar qanday ish harakatlarini bajarishlari kerakligini belgilab beradi.
Og’zaki bayon metodi - Hikoya, tasvir, suhbat, lektsiya ta’limining bilimlarni ogzaki bayon kilish metodlari sanaladi. Bu metodlar evristik suhbatni hisobga olmaganda, asosan o’quvchilarning hotirasiga mo’ljallab tashkil qiladi. Kurilishi jihatidan ularning tarkibi bir hil: o’qituchi tushuntiradi, bolalar tinglaydi.
Korreksiya - koʻrish qobiliyatini yaxshilash, koʻzni tuzatish;
Ko’rgazmali metod - ko’rgazmalilik didaktikada eng asosiy printsip bo’lib, uning yordamida ko’ruv o’quvi va tafakkur o’zaro uygunlashtiriladi. Ko’rgazmali metodlarning quyidagicha turlari mavjud.
Illyustratsiya metodi - bilimlarni ogzaki bayon kila turib, rasmlar, chizmalar, jadvallar doskadagi yozuvlarga bolalar dikkatini tortish.,
Demonstratsiya metodi - kinoapparat, televizor eshittirishlardan foydalanib, turli tasvirlarni namoyish kilish.
Defektologiya - jismoniy va ruhiy nuqsonli bolalar rivojlanishining psixofizik xususiyatlarini oʻrganish, ularga maxsus taʼlim-tarbiya berish, undagi nuqsonlarni yoʻqota borish qonuniyatlarini oʻrganuvchi fan.
Tabiiy ko’rgazma - narsalarning o’z, predmeti, turli jonivorlarning mo’ljallarini ko’rsatish.
Muammoli izlanish metodi - Muammoli izlanish metodi tipiga o’quvchilar tafakkuriga, binobarin, ularning ijodiy faoliyatiga yo’nalgan ta’lim metodlaridir. Bu metodlar asosida o’quv - tarbiya ishlari tashkil etilganda o’qituchi va o’quvchilarning o’zaro ta’siri, faolligi ko’zda tutiladi (muammoli hikoya, muammoli lektsiya)