2.1 Kommutativlik tushunchasi
Algebraik amallar xossalari ayniy shakl almashtirish, ayniy almashtirishlar bilan
bevosita bog`liqdir. Ayniy almashtirishlarni bitta algebraik amalga nisbatan qarab
chiqaylik va bu algebraik amalni (*) ko`rinishida belgilaylik.
Ifoda ustida ayniy shakl almashtirish bajarish jarayonida algebraik amallarning
assotsiativlik xossasidan foydalaniladi. A to`plamdan olingan a,b,c elementlar uchun
bu xossani quyidagicha ifodalaymiz
a*(b*c)=(a*b)*c (1)
boshqacha qilib aytganda A to`plamdan olingan ixtiyoriy ushbu a,b,c element uchun
a*(b*c)=(a*b)*c (1) munosabat o`rinli bo`lsa “ * ” algebraik amal A to`plamda
assotsiativlik xossasiga bo`ysunadi deyiladi.
Bundan xulosa qilish mumkinki, qavslarsiz yozish ham o`rinli. Masalan,
a*(b*c)=a*b*c ko`rinishida.
Biz yuqorida assotsiativlik xossasi o`rinli bo`lgan *- algebraik amal vositasida hosil
qilingan ifodalarda qavs ishlatmaslik mumkin ekanligini ko`rdik.
Ammo bunday ifodalarda komponentlarning o`rnini almashtirish umuman olganda
mumkin emas, shuning uchun a*b ifoda bilan b*a ifodalarni ayni bir xil ifodalar
deb bo`lmaydi. Bu ifodalar ayniy ifodalar bo`lishi uchun –algebraik amal
assotsiativlik va kommutativlik xossalariga bo`ysunishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |