O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi foziljon Abidovich Xoshimov Abduraxim Dexqonovich Taslimov Ikromjon Usmonovich Raxmonov elektr ta’minoti tizimida energiya nazorati va hisobi

2.3. Ma’lumotlarni yig‘ish va ishlov berish orqali hisoblagichlarda 
avtomatik so‘rovni o‘tkazilishi bilan ENHAT ni tashkil etish
Hisoblagichlar ma‟lumotlarni yig„ish kanali bilan to„g„ri aloqa kanallari
orqali doimiy bog„langan va berilgan so„rov jadvaliga muvofiq so„raladi (2.3-
rasm). Hisoblagichlardan birlamchi axborotlar MO ga yoziladi. Hisoblagichlar
vaqtini sinxronlashtirish ma‟lumotlarni yig„ish markazi kompyuteri vaqti bilan
so„rov jarayonida amalga oshadi. Ma‟lumotlarni yig„ish markazi kompyuteri
sifatida lokal PEHM ishlatiladi. Unda ma‟lumotlarga ishlov berish va MO ga
kiritish amalga oshadi. Foydalanuvchilar soni, hisoblagichlar va ularning profillari
intervallarining soni, foydalanuvchilar malakalari, matematik ishlov berish va
boshqalarga bog„liq ravishda lokal MO MS Access yoki ORACLE8.X MOBT da

---

26

ishlashi mumkin. MO ga ma‟lumotlarni yig„ish berilgan intervallarli davriy amalga
oshadi. Ma‟lumotlarni yig„ish va ishlov berish loqal markazi orqali

hisoblagichlarni avtomatik so„rovni o„tkazilishi bilan ENHAT ni tashkil etish

quyidagi masalalarni echishga imkon beradi:


yetkazish/foydalanish parametrlarini aniq o„lchash:



korxona, uning infratuzilma elementlari (qozonxona va maishiy ob‟ektlar,

sexlar, bo„linmalar, subabonentlar) bo„yicha energiya resurslarini kompleks
avtomatlashtirilgan tijorat va texnik hisobga olish;


berilgan limitlarga va quvvatni texnologik cheklashlarga nisbatan berilgan

vaqt intervallarida (5, 30 minut, zonalar, smenalar, sutkalar, dekadalar, oylar,
kvartallar va yillar) hisobga olish nuqtalari va ob‟ektlari bo„yicha energiyadan
foydalanishni va elektr energiya sifati parametrlarini (EESP) nazorat qilish;


elektr energiyani hisobga olish va EESP ni nazorat qilish bo„yicha

ma‟lumotlarga ishlov berish va hisobotlarni shakllantirish;
2.3-rasm. Ma‟lumotlarni yig„ish va ishlov berish orqali hisoblagichlarda
avtomatik so„rovni o„tkazilishi bilan ENHAT ni tashkil etish

---

27



ham energiyadan foydalanishni, ham ishlab chiqarish jarayonlarini tahlil

qilish uchun energiya resurslari nazorat qilinadigan parametrlarining og„ishlarini
qayd etish, ularni absolyut va nisbiy birliklarda baholash;


nazorat qilinadigan kattaliklarni ruxsat etiladigan qiymatlar diapazonidan

og„ishlari haqida signalizatsiya (rang, tovush bilan);


ma‟lumotlarning to„liqligini diagnostika qilish;



ob‟ektlarning elektr bog„lanishlarini va ularning xarkteristikalarini tavsifi;



so„rov kommunikatsiyalarini va xarakteristikalarini parametrlashtirish;



tizimni diagnostika qilish;



yagona tizim vaqtini ushlab turish.