O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

8-MAVZU: Rossiya imperiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachilik siyosati. Milliy ozodlik kurashi. Jadidchilik
Ajratilgan soat – 2 soat
Ko’riladigan savollar rejasi

1. 
   Rossiyaning Turkistonni bosib olishi va Turkistonda mustamlakachilik boshqaruv tizimining vujudga keltirilishi.
   
2. 
   Chor Rossiyasi hukmronligiga qarshi ozodlik kurashi
   
3. 
   XIX asr oxiri XX asr boshlarida Turkistondagi ijtimoiy – siyosiy vaziyat. Jadidchilik harakatining yuzaga kelishi.
   
4. 
   Turkiston jadidlari ilgari surgan g’oyalar, ma’rifiy qarashlar va ularning ilg’or, progressiv mazmun – mohiyati.
   

Darsning maqsadi: Rossiyaning Turkistondagi istilochilik yurishlari, Chorizmning o’lkadagi boshqaruv tizimi,mustamlakachilik siyosati, uning xalqimiz moddiy va ma’naviy madaniyatiga salbiy ta’sirini tushuntirish. Jadidchilikning Turkistonda taraqqiyparvarlik, ilm-fanga rag’bat va dunyoviylikning yangi ko’rinishi sifatida paydo bo’lganligi, jadidlarning xalqimiz milliy uyg’onishining asoschilari sifatida maydonga chiqqanligini, ularning ilgari surgan g’oyalarini tushuntirish.
Seminar mashg’ulotga tayyorgarlik ko’rish uchun metodik ko’rsatmalar:
1-asosiy savol bo’yicha: Turkistonning Rossiya tomonidan bosib olinishi.Toshkent mudofaasi, Turkiston geniral gubernatorligining tashkil topishi. Buxoro amirligi va Xiva xonligining yarim mustamlakaga aylantirilishi. (1.335-347; 2.221-227.)
2-asosiy savol bo’yicha: O’lka iqtisodiyotining Rossiya manfatlariga bo’ysundirilishi. O’lka boyliklarini talash, iqtisodiyotning xom ashyo tizimiga moslashtirilishi. Mustamlakachilarning iqtisodiy, ma’naviy-madaniy siyosati va amaliyoti. (1.345-349; 2.231-236.)
3-asosiy savol bo’yicha: Turkistonda XIX asr oxiri XX asr boshlarida ijtimoiy-siyosiy vaziyat. Ismoilbek Gaspirinskiy va uning jadidchilikka asos solishi. Turkistonda jadidchilikning yoyilishi va sabablari. (1.359-362; 2.243-244.)
4-asosiy savol bo’yicha: Jadidlar ilgari surgan ma’rifatparvarlik, milliy uyg’onish, ozodlik g’oyalarining ahamiyati. Jadidchilikning muntazam madaniy-ma’rifiy harakat sifatida paydo bo’lishi.Jadidlarning asosiy maqsadlari. (1.362-366; 2-244-247.)
Adabiyotlar:

1. 
   O’zbekiston tarixi (Oliy o’quv yurtlarining nomutaxassis talabalari uchun darslik) Toshkent. : O’AJBNT markazi, 2003. 675 b
   
2. 
   O’zbekiston tarixi (Oliy o’quv yurtlarining nomutaxassis talabalari uchun darslik)Toshkent. : Iqtisod-moliya, 2006, 520 b.
   
3. 
   Sagdullaev A., Aminov B., MavlonovO’., Norqulov N. O’zbekiston tarixi: davlat va jamiyat taraqqiyoti T.: Akademiya. 2000. 271 b.
   
4. 
   Ahmadjonov G’. A. Rossiya imperiyasi Markaziy Osiyoda T. 2003. 270 b.
   
5. 
   Tarix shohidligi va saboqlari T.:Sharq,.2001.463 b.