O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

Копировать (nusxa) buyrug‘i bilan faylning nusxasi olinadi;
Создать ярлык (yorliq tuzish) buyrug‘i bilan faylga yorliq o‘rnatiladi;
Удалить (yo‘qotish) buyrug‘i bilan fayl o‘chiriladi (yo‘qotiladi);
Переименовать (qayta nomlash) buyrug‘i faylni boshqa nom bilan nomlash 
uchun ishlatiladi;
7-rasm. Ish stolida matn 
muharriri faylining kontekst 
menyusini ko‘rinishi. 

---

 
190 
Свойства (xossalar) buyrug‘i. Bu buyruq berilganda ekranga Свойства nomli 
dialog oynasi chiqariladi. Bu oynadan: fayl tipi, ilova nomi; joylashgan manzili; 
o‘lchami, tuzilgan va tahrirlangan vaqti kabi ma’lumotlar keltiriladi
 Windows XP papkalari kontekst menyusining buyruqlari  
Operatsion tizim ish stolida birorta papka faollashtirilib, “cichqoncha”ning 
chap klavishi bosilib chiqariladigan kontekst menyudagi buyruqlar ro‘yxati, ish 
stolidagi faylniki singari bo‘lib, faqat quyidagi buyruqlari bilan farqlanadi:
Проводник (Boshlovchi) buyrug‘i. Bu buyruq berilganda ekranda tegishli 
papkaning Проводник oynasi ochiladi va unda papakada barcha ob’ektlarning 
tartiblangan qism papka, ob’ekt, fayllarning ro‘yxati keltiriladi.
Найти (Izlash) buyrug‘i bilan papkadagi kerakli qism papka, ob’ekt va fayllar 
izlanadi.
1. Windows XP ish stolida yangi papka ochish 
Bajarish usuli:
Windows operatsion tizimini yuklang.
Windows ish stolini faollashtiring.
Windows ish stolining bo‘sh joyida "sichqoncha"ning o‘ng klavishini bosib kontekst 
menyusini oching.
Kontekst menyudagi buyruqlar ro‘yxatidan Создать Папку ni faollashtirib 
"sichqoncha"ning chap klavishini bosing. Natijada ish stoliga Novaya papka 
yozuvi bilan 
ko‘rinishdagi yangi nishoncha o‘rnatiladi.
Ish stolida yangi papkani Talaba nomi bilan rasmiylashtiring. Buning uchun 
Новая папка yozuvini klaviaturadagi Delete klavishi bilan o‘chiring va o‘rniga 
“Talaba” so‘zini yozib, klaviaturadan Enter klavishini yoki “sichqoncha”ning o‘ng 
klavishini bosing.
Eslatma. Ish stolida ketma-ket yangi papkalar tuzilsa ularga operatsion tizim mos 
ravishda avtomatik tarzda Новая папка, Новая папка (2), Новая папка (3) va 
h.k. nomlarini beradi.
2.Windows XP ish stolida papka nomini o‘zgartirish
Ish stolidagi “Talaba” nomli papkasini “Bosqich talabalari” yangi nom bilan 
rasmiylashtiring.
Bajarish usuli.
Windows 
operatsion 
tizimini 
yuklang. 
Windows ish stolini faollashtiring.
Windows XP ish stolida “Talaba” nomli papkani faollashtiring va “sichqoncha”ning 
o‘ng klavishini bosib kontekst menyusini oching.
Kontekst menyudagi buyruqlar ro‘yxatidan Переименовать buyrug‘ini bering. 
Natijada faollashtirilgan papka nomi yozilgan to‘rtburchak maydonchada 
“Talaba” so‘zi yozilgan matn faollashadi. Bu matn o‘rniga “Bosqich talabalari” 

---

 
191 
so‘zini yozib, klaviaturadan Enter klavishini yoki "sichqoncha"ning chap 
klavishini bosing.
3. Windows XP ish stolida papkani siljitish
Ish stolidagi Talaba nomli papkasini siljiting. Bu yerda ish stoli oynasida 
papkaning joylashgan o‘rnini o‘zgartirish nazarda tutiladi Bajarish usuli:
Windows operatsion tizimini yuklang va ish stolini faollashtiring.
Windows XP ish stolida Talaba nomli papkani faollashtiring va "sichqoncha"ning 
chap klavishini bosib turgan holda oynaning sathi bo‘ylab siljiting.
1. "Sichqoncha"ning chap klavishini qo‘yib yuboring.
2. Bu ishni bir-necha marotaba takrorlang va ko‘nikma hosil qiling.
3. Windows XP ning asosiy menyusi. “Office”da hujjatlar tuzish
Office da hujjatlar tuzish uchun asosiy menyudan Создать документ Office 
faollashtiriladi va
Пуск Создать документ Office yoki
Пуск Все программы 
Создать документ Office 
buyrug‘i beriladi.
Natijada Создать документ Office dialog oynasi monitor ekraniga 
chiqariladi. Bu dialog oynasi: Письма и факсы, Презентации, Публикации 
kabi o‘n ikkita вкладка lardan iborat (8-rasm).
Bu oynaning вкладка lari shablonlarning to‘liq to‘plamini va Office da turli xil 
hujjatlar tuzish ustalarini o‘zida saqlaydi.
8-rasm. Создать документ Office dialog oynasining Общие вкладка sini 
faol bo‘lgan ko‘rinishi.

---