O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti yuldashev Ulmasbek Abdubanapovich

CMYK rang moduli. CMYK rang moduli subtraktiv modulga tegishli bo‘lib, 
u nashrni chop etishga tayyorlashda qo‘llaniladi. CMYK rang komponentlari 
sifatida, asosan oq rangdan ayirish natijasida hosil bo‘lgan quyidagi ranglar xizmat 
qiladi:
— havorang (cyan) = oq — qizil = yashil + ko‘k; — to‘q qizil {magenta) = 
oq — yashil = qizil + ko‘k; — sariq (yellow) = oq — ko‘k = qizil + yashil.
Bu metod original tasvirni chop etishda ranglarning tabiiy qabul qilinishiga 
mos keladi. Havorang, to‘q qizil va sariq ranglar qo‘shimcha hisoblanadi, chunki 
ular asosiy ranglarni to‘ldiradi. Amalda qo‘shimcha ranglarni bir-biriga qo‘shgan 
bilan qora rangni bermaydi. Shuning uchun rangli modulga yana bir komponent — 
qora rang kiritilgan.

---

14 
Natijada rangli modul abbreviaturasida to‘rtinchi harf paydo bo‘ldi: CMYK 
(Cyan, Magenta, Yellow, Black). Kompyuter tasvirini poligrafik uskunada chop 
etish uchun ranglarni CMYK moduli komponentlariga mos keluvchi tarkiblarga 
ajratish kerak. Bu jarayon ranglarni ajratish deyiladi. Oqibatda har bir 
komponentning original to‘rtta tasviri hosil qilinadi.
Nazorat uchun savollar:: 
1. Elektron rang palitrasi nima?.
2. CIE Lab rang moduli qanday aniqlanadi?
3. RGB rang moduli turlari?
4. HSB rang moduli?
5. CMYK rang moduli ko‘proq qaysi soxada ishlatilati? 
6. Grossmanning qonunlari? 
1.3. GRAFIK AXBOROTLAR BILAN ISHLASH TEXNOLOGIYASI 
Asosiy savollar: 
1. Kompyuter grafikasidan foydalanishning asosiy qoidalari va qo‘llash 
sohalari.
2. Grafik formatlar.
3. Zamonaviy ShK asosida elektron grafiklar qurishning asosiy elementlari 
va usullari.
4. Elektron 
grafiklar 
qurishning 
texnologik 
asoslari. 
Kompyuter 
grafikasining turlari, uning turkumlari va har xil ko‘rinishlari.
5. Kompyuter grafikasining texnik-dasturiy va informatsion asoslari hamda 
uning turkumlari.