O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi I. K. Umarova. G. Q. Salijanova

Bo’tananing yuzasi 
 

---

90 
Shlyuzlar 20 mm dan yirikroq mahsulotni qayta ishlash uchun mo‘ljallangan 
chuqur to‘ldiriladigan va 20 mm dan maydaroq mahsulotni qayta ishlash uchun sayoz 
to‘ldiriladigan shlyuzlarga bo‘linadi. 
Mayin zarrachali mahsulotni boyitish uchun ishlatiladigan shlyuzlarga mahsulot 
(pulpa) yupqa qatlam bilan beriladi. 
2.15. Shlyuzlarning texnologik parametrlariva ishlash tartibi 
Shlyuzlarning asosiy texnologik parametrlari: qattiq zarrachalarning bo‘tanadagi 
miqdori (zichligi), oqimining chuqurligi, shlyuzning qiyalik burchagi, shlyuz tubining 
turi, shlyuzning kengligi. Ular boyitilayotgan mahsulotning xossalariga qarab tanlanadi.
Bu parametrlar ishlab chiqarish unumdorligi, ajralish va konsentratning sifati kabi 
boyitish ko‘rsatkichlarini belgilaydi.Chuqur to‘ldiriluvchi shlyuzlar qalinligi 40-50 mm 
li taxta (doska) dan to‘g‘riburchakli kesimli qilib tayyorlangan tarnovchadan iborat. 
Shlyuzlarning uzo‘nligi 150-180 m, kengligi 0,9-1,8 m, chuqurligi (balandligi) esa 0,75 
dan - 0,9 m gacha bo‘ladi. Shlyuzning qiyalik burchagi 2-3
0
. Shlyuz tubiga trafaret 
tushaladi. Ko‘pincha, trafaretlar orasida chiquvchi mayda og‘ir minerallarni ushlab 
qolish uchun butun shlyuz tubi bo‘ylab trafaret ostidan jo‘nli mato joylashtiriladi. 
Mayda zarrachali mahsulotni boyitish uchun sayoz to‘ldiruvchi shlyuzlardan 
foydalaniladi. Bunday shlyuzlar tubiga kigiz, dag‘al tukli movut, velvet kabi 
qoplamalar to‘shaladi. 
2.10-jadval
Avtomatik shlyuzlarni texnik haraktristikasi 
Parametrlar 
3ША-1М 
34-KЦ 
346-KЦ 
Yuzaning o‘lchami, mm:
uzunligi, kengligi 
1800х900 
1800х1800 
1800х1800 
Yuzaningumumiy maydoni, m
2
8 
16 
16 
Yuzalarsoni 
5 
5 
5 
Yuzaning qiyalik burchagi , gradus: 
shlyuzda boyitishda chayishda 
9х45 
9х45 
4 х 12 х 45 
Boyituvchimahsulotlarniyirikligi, mm 
0,3 gаchа 
Elektrodvigatel quvvati,kvt 
1,7 
1,7 
0,4 
Gabarit 
o‘lchamlari, mm: uzo‘nligi, 
kengligi, balandligi 
1650х1345х 
х3320 
28402250х 
х3320 
2810х2205х 
х3540 
Оg‘irligi, t 
2,5 
2,28 
1,41 

---

91 
Shlyuzlarning solishtirma ishlab chiqarish quvvati mahsulotning yirikligi, 
konsentratning chiqishi va jo‘nli qoplamaning turiga qarab 2 dan 30 t/m
2
sutkani tashqil 
qiladi. Shlyuzlarda boyitishga sarflanadigan suv keng chegarada o‘zgaradi. Mayda 
mahsulotni boyitishda va qiyalik burchagi katta bo‘lganda sarflanadigan suv miqdori 
har 1m
3
Ruda uchun 3-10m
3
. 200-300mm yiriklikdagi rudani boyitishda suv sarfi 
keskin oshib ketadi. 1m
3
ruda uchun 100m
3
gacha suv sarflanadi.