O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi islom karimov nomli toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI


ISLOM KARIMOV NOMLI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI Olmaliq filiali


___________________________________________________ kafedra
____________________________________________ fakultet
Mustaqil ish


Guruh: 9aS-19TMJ


Bajardi: ________________


Tekshirdi: ________________


Olmaliq 2021


O‘zgaruvchan yuklanish ostida ishlaydigan metall konstruksiyalar bardoshliligi.
Reja:


1. O‘zgaruvchan yuklanish tushuncha
2. Yuklanish ostida ishlaydigan metall
2.1 Metall konstruksiyalar bardoshliligi.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati

1. O‘zgaruvchan yuklanish tushuncha

Po'latning yuqori mexanik xarakteristikalari va moddiy konstruktsiyaning bir xilligi bilan bog'liq bo'lgan ishonchlilik ko'rsatkichlari tufayli temir konstruktsiyalar juda katta konstruktsiyalarda, ko'p qavatli binolar va inshootlarda yuk ko'tarilgan holda ishlatiladi. Po'latning arzonligi va tanqisligi tufayli temir konstruktsiyalar faqat temir betonga qaraganda iqtisodiy jihatdan foydaliroq bo'lganda qo'llaniladi.

Po'latning tuzilmalar ishlatiladi:
1) bir qavatli sanoat binolarida (30 m va undan ortiq isitiladigan binolar oralig'idagi tom inshootlari; balandligi 14,4 m dan yuqori ustunlar, shuningdek 500 tonna va undan ortiq kranni ko'tarish quvvati bilan pastroq balandlikda yoki kranlarni pastki ko'tarish qobiliyati bilan, lekin juda og'ir ish rejimida; ustun balandligi 12 m dan yuqori; 300 tonna va undan ortiq yuk ko'tarish kranlari uchun kran nurlari yoki og'ir yuk ko'taruvchi kranlar uchun va boshqalar) ;
2) har xil maqsadlar uchun bitta qavatli binolarda (kamida 18-18 m ustunlar panjarasi bo'lgan engil panjarali yuk ko'taruvchi inshootlar);
3) ko'p qavatli binolarda (mos ravishda 6 6, 6 9 va 6 12 ustunlar panjarasi bilan 3, 2 va 1 MPa standart vaqtinchalik uzoq muddatli yuklangan binolarning temir karkaslari);
4) muhandislik inshootlarida (balandligi 13 m dan yuqori kran tokchalari va 500 tonna va undan ortiq yuk ko'tarish kranlari;).
"Metall konstruksiyalar" tushunchasi ularning konstruktiv shakli, ishlab chiqarish texnologiyasi va o'rnatish usullarini birlashtiradi.Metal konstruksiyalarning rivojlanish darajasi, bir tomondan, xalq xo'jaligi ehtiyojlari bilan, ikkinchidan, imkoniyatlari bilan belgilanadi. texnik baza, metallurgiya, metallga ishlov berish, qurilish fanlari va texnologiyalarining rivojlanishi.
Metall qurilish materiali sifatida Metall qadimiy qurilish materialidir. 5-asrning binolarida. Miloddan avvalgi. eng oddiy temir elementlardan foydalanilgan. Biroq, bir qator mamlakatlarda qurilishda metalldan kengroq foydalanish 18-asrning oxirida boshlangan. sanoat po'lat ishlab chiqarish rivojlanganidan keyin. Hozirgi vaqtda po'lat qurilishda keng qo'llanilgan (1-rasm) va uni ishlatish maqsadga muvofiqligi oraliqlarning ko'payishi, qurilish balandliklari va dizayn yuklarining oshishi bilan ortadi. Metall konstruksiyalarni tabiiy va iqlim sharoiti og'ir bo'lgan, uzoq, kirish qiyin bo'lgan joylarda, seysmik yuklar va qurilishning og'ir geologik sharoitlari mavjud bo'lganda foydalanish ayniqsa foydalidir. Belgilanishi bo'yicha, bu 100 m va undan ortiq masofaga ega bo'lgan sanoat va ommaviy katta binolar, ko'priklar, gaz idishlari va suv omborlarining choyshab konstruktsiyalari, minoralar va ustunlar, ko'p qavatli binolarning ramkalari va boshqalar.
Ushbu qoidalarga asoslanib, metall konstruksiyalarning rivojlanish tarixini besh davrga bo'lish mumkin:
Birinchi davr (12-asrdan 17-asrning boshlariga qadar) o'sha vaqt uchun noyob inshootlarda (saroylar, cherkovlar va boshqalar) toshbo'ron qilish uchun puflar va mahkamlagichlar ko'rinishida metalldan foydalanish bilan tavsiflanadi.
Ikkinchi davr ({17-asr boshidan 18-asr oxiriga qadar) cherkovlar boshlarining moyil metall raftersidan va kosmik gumbazli inshootlaridan (savatidan) foydalanish bilan bog'liq.
Uchinchi davr ({XVIII asrning boshidan XIX asrning o'rtalariga qadar) lityum quyma temir tayoqchalari va uning qismlari jarayonining rivojlanishi bilan bog'liq. Rossiyadagi birinchi cho'yan konstruktsiya Uraldagi Nevyansk minorasi verandasining bir-birining ustiga chiqib ketishi deb hisoblanadi (1725). Birinchi cho'pon ko'prigi Sankt-Peterburgda qurilgan.Rossiyada cho'yan konstruktsiyalarining mukammalligiga 19-asrning o'rtalarida erishilgan.19-asrning 40-yillarida noyob temir konstruktsiyasi. uzluksiz qobiq shaklida alohida jamblardan yig'ilgan Avliyo Ishoq soborining gumbazi.


1. – rasm. Metall konstruksiyalarning variantlari
To'rtinchi davr (19-asrning 30-yillaridan 20-asrning 20-yillariga qadar) barcha sohalarda, o'sha davrdagi texnologiyada, xususan, metallurgiya va metallni qayta ishlashda tez texnik taraqqiyot bilan bog'liq.
Beshinchi davr (inqilobiy davrdan keyin) 20-yillarning oxirida, birinchi besh yillik rejada, yosh sotsialistik davlat mamlakatni sanoatlashtirishning keng dasturini boshlaganda boshlanadi.
Metall konstruksiyalarni hisoblash asoslari. Chegara holatini hisoblash usuli.
Qurilish inshootlarini hisoblash maqsadi cheklangan holatlarga ko'ra ularning stress holati va deformatsiyasini aniqlaydigan kuch va boshqa ta'sirlarga bog'liq.
Statik va dinamik yuklarning ta'siri uchun tuzilmalarni hisob-kitob qilishda va ular qurilish paytida va ma'lum bir xizmat muddatida ta'sir qilishi mumkin bo'lgan ta'sirlar quyidagi chegara holatlarini hisobga oladi:
birinchi guruh - yuk ko'tarish qobiliyatini yo'qotish va inshootlarning ishlashi uchun to'liq yaroqsizligi to'g'risida;
ikkinchi guruh - inshootlarning normal ishlashining qiyinligi to'g'risida.
Cheklov holatlariga quyidagilar kiradi:
1. Shakl barqarorligining umumiy yo'qolishi
2. Lavozim barqarorligini yo'qotish
3. Har qanday tabiatni yo'q qilish
4. Strukturaning o'zgaruvchan tizimga o'tishi
5. Konfiguratsiyani sifatli o'zgartirish
Materiallar oqimi, bo'g'inlarda qirqish, sudralish, qabul qilinmaydigan qoldiq yoki to'liq siljish yoki yoriqning haddan tashqari ochilishi natijasida ishlashni to'xtatish zarur bo'lgan holatlar.
Birinchi guruh chegara holatlarining tabiati bo'yicha ikkita kichik guruhga bo'linadi: yuk ko'tarish qobiliyatini yo'qotish (birinchi beshta holat) va qoldiq siljishlar (deformatsiyalar) rivojlanishi sababli xizmatga yaroqsiz (oltinchi holat). kattaligi bo'yicha qabul qilinishi mumkin emas.
Birinchi guruhning chegara holatlari normal ishlash buzilgan taqdirda eng katta (loyihalashtirilgan) yuklarni va ta'sirlarni hisoblash bilan tekshiriladi, ikkinchi guruhning chegaralangan holatlar operatsion (standart) yuklarni va ta'sirlarni tekshiradi. tuzilmalarning normal ishlashiga mos keladi.