O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax Politexnika Instituti energetika va radioelektronika fakulteti elektr texnologiyasi kafedrasi elektr mashinalar


ISHNI BAJARISH VA HISOBOT TAYYORLASH TARTIBI


Download 1 Mb.
bet2/8
Sana26.01.2023
Hajmi1 Mb.
#1128666
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
ENERGETIKA VA RADIOELEKTRONIKA fakulteti

4. ISHNI BAJARISH VA HISOBOT TAYYORLASH TARTIBI
4.1. YUksiz ishlash tajribasi. Tajribaning bajarilishidan maqsad transformatorning transformatsiyalash koeffitsienti, magnit o‘zakdagi

quvvat isrofini va ekvivalent almashtirish sxemasining ayrim parametrlarini aniqlash hamda yuksiz ishlash xarakteritsikasini qurishdir.


4.1.1. YUksiz ishlash tajribasini o‘tkazish sxemasi 1-rasmda ko‘rsatilgan. Transformator birlamchi chulg‘amidagi kuchlanish noldan U=1.2Un gacha oshiriladi. Kuchlanishning bir necha qiymatlari uchun ampermetr, voltmetr va vattmetrlarning ko‘rsatkichlari 1- jadvalga yozib olinadi.
4.1.2. Transformatorning transformatsiyalash koeffitsienti:



bu erda E1, U1, W1 va E2, U2, W2 – birlamchi va ikkilamchi chulg‘amlarning EYUKlari, kuchlanishlari va o‘ramlar soni.
4.1.3. YUksiz ishlash tokining nominal toki

bu erda(I – ampermetr bir bo‘linmasidagi tok qiymati/A/.


4.1.4. Faza kuchlanishlarining o‘rtacha qiymati

4.1.5. YUksiz ishlash quvvati

4.1.6. YUksiz ishlash va almashtirish sxemasining ba’zi parametrlari

4.1.7. Transformatorning yuksiz ishlash quvvat koeffitsienti
1-jadval

O‘lchangan qiymatlar

Hisoblangan qiymatlar

IA

IB

IC

UA

UB

UC

PA

PB

PC

I0

U0

P0

Cos0

Z0

X0

r0

































































































































































































































































































4.1.8. Hisoblangin qiymatlar asosida yuksiz ishlash xarakteristikalari quriladi (2-rasm).
4.2. Transformator qisqa tutashuv tajribasi.
4.2.1. Transformator qisqa tutashuvi ikkilamchi chulg‘ami boshi va oxiri qarshiligi nolga yaqin bo‘lgan o‘tkazgich bilan ulanib, birlamchi chulg‘amga kuchlanish berilganda sodir bo‘ladi. Bunda ikkilamchi chulg‘am kuchlanishi U2=0 va yuk qarshiligi Zyu=0 bo‘ladi. Transformator qisqa tutashuv holatida birlamchi chulg‘amga nominal kuchlanish berilsa uning qarshiliklari nisbatan kichik bo‘lganligi sababli, chulg‘amlarda nominal tokdan 15-20 marta katta bo‘lgan qisqa tutashuv toklari I1st, va I2st o‘ta boshlaydi. CHulg‘amlar o‘ramlarida bu toklarning kvadratiga proportsional bo‘lgan elektrodinamik kuchlar vujudga keladi va issiqlik ajralib chiqadi. Elektrodinamik kuchlar chulg‘am simlarini uzib va eritib yuborishga olib kelishi mumkin. SHu tufayli nominal kuchlanishli transformatorning qisqa tutashuvi «avariya qisqa tutashuvi» deb hisoblanadi. Agar birlamchi chulg‘am kuchlanishini shunday Ust, qiymatgacha kamaytirilganda I1st = I1n bo‘lsa, bunday holatni sinov kiska tutashuvi deyiladi. Zst ning kiymati kichikligi sababli Ust =(0,05- 0,17) Un bo‘ladi
Qisqa tutashuv holatidagi ekvivalent elektr sxemasi parametrlarini va qisqa tutashuv kuchlanishi uchburchagini aniqlash imkonini beradi. Uchburchak yordamida esa transformator ishchi щolatida tajriba o‘tkazmay turib uning ishchi tavsiflarini qurish mumkin bo‘ladi. Qisqa tutashuv tajribasi 3-rasmdagi sxema asosida bajariladi. Sxema yig‘ilgandan so‘ng IR minimal kuchlanishlik holatga keltiriladi va manbaga ulanadi.
Kuchlanish noldan oshirilib, tokning qiymati 1.2In da o‘rnatiladi. O‘lchov asboblarining ko‘rsatkichlari yozib olinadi. Tok qiymati In o‘rnatilib, ikkinchi ko‘rsatkichlar yozib olinadi. SHu tariqa tok nolgacha 4-marta kamaytirilib 2-jadvalning chap tomoni to‘ldiriladi.
2-jadval

O‘lchangan qiymatlar

Hisoblangan qiymatlar

IA

IB

IC

UA

UB

UC

PA

PB

PC

Ist

Ust

Pst

cosst

Zst

Xst

rst

































































































































































































































































































Qisqa tutashuv tajribasi ma’lumotlari asosida quyidagilar hisoblanadi va 2-jadvalning o‘ng tomoniga kiritiladi.


qisqa tutashuv toki –Ist: kuchlanishi- Ust.: quvvati -Pst. va quvvat koeffitsienti cos0 quyidagicha topiladi:
.
.
.

Qisqa tutashuv holatidagi aktiv, induktiv va to‘la qarshiliklar quyidagicha topiladi:

Bu formulalar yordamida topilgan qiymatlar 2 – jadvalning o‘ng tomoniga yozib qo‘yiladi va ular yordamida transformatorning qisqa tutashuv tavsifi– Ist, Pst, cosst= f(Ust) quriladi (4 - rasm).

5. SINOV SAVOLLARI.


5.1 Nima uchun transformatorning qisqa tutashuv holati tekshiriladi?
5.2.Qisqa tutashuv holatidagi aktiv, induktiv va to‘la qarshiliklari qanday topiladi?
5.3. Transformatorning qisqa tutashuv holatidagi vektor diagrammasini chizib bering?
5.4. Nima uchun transformatorning ikkilamchi chulg‘ami qisqa tutashtirilganda birlamchi chulg‘am toki oshib ketadi?
5.5. Nima uchun transformatorning qisqa tutashuv parametrlari salt ishlash parametrlaridan kichik bo‘ladi?
5.6. Transformator qisqa tutashuv quvvat isrofini topishning qanday amaliy ahamiyati bor?
5.7. Transformator qisqa tutashuv kuchlanishi miqdori uning qanday xususiyatlarini aniqlab beradi?
5.8. Transformator qisqa tutashuv parametrlariga uning konsruktiv qismlari o‘lchamlarining qanday ta’siri bor?
Xulosa:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Sana ____________


2-Labaratoriya Ishi
Mavzu: Uch fazali ikki chulg‘amli transformatorning yuklama holatidagi tavsiflari va parametrlarini tekshirish.
1. ISHNI BAJARISHDAN MAQSAD.
1.1. Transformatorning tuzilishi va ishlash prinsipi bilan tanishish.
1.2. Transformatorning yuklama holati va uning parametrlarini aniqlash.
1.3. Transformatorning yuklama tavsiflarini qurish.
2. ISHNI BAJARISH YUZASIDAN TOPSHIRIQLAR
2.1. Transformator tashqi ko‘rikdan o‘tkazilsin va pasportida ko‘rsatilgan malumotlar hisobot daftariga yozilsin.
2.2. YUklama tavsiflari I1, P1, cos1, U2, =f(kyu) ni qurish uchun malumotlar 1-jadvalga yozib olinsin.
3. ISHNI BAJARISH VA HISOBOT TAYYORLASH TARTIBI
3.1. Transformatorning yukli ishlash rejimini hosil qilish uchun 1- rasmdagi kabi, birlamchi chulg‘amga nominal kuchlanish berib, ikkilamchi chulg‘amni esa istemolchiga ulash lozim. Kuchlanish U1=U1n qiymatni o‘zgartirmasdan saqlagan holda, Z yuk ning 4-5 ta qiymatlari uchun birlamchi chulg‘am toklari, quvvati va ikkilamchi chulg‘am toki hamda kuchlanishlarining qiymatlarini o‘lchov asboblarining ko‘rsatkichlarini 1- jadvalning chap tomoniga yozib olinadi.
1-jadval

O‘lchangan qiymatlar

Hisoblangan qiymatlar

IA

IB

IC

PA

PB

PC

U2

I2

U1

P1

I1

P2

cos1









































































































































































































































































































3.2. Birlamchi chulg‘am tokining o‘rtacha qiymati, Quvvati va quvvat koeffitsientlari avvalgi tajribalardagidek hisoblanib jadvalning o‘ng tomoni to‘ldiriladi.




XULOSA:_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Sana ____________



Download 1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling