O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax davlat pedagogika instituti fizika va texnoligik ta’lim fakulteti Fizika va astronomiya o’qitish metodikasi yo’nalishi Abduvaitova Durdona Umid qizining

Jinoyatchilik , giyohvandlik va alkogolizm
Giyohvand moddalarni iste’mol qilish nafaqat inson tanasini , balki uning ruhini ham yo’q qiladi. Giyohvandlikning oqibatlari ikkalasi uchun ham daxshatli jismoniy holat inson va uning ruhiyati uchun. Giyohvandlikning barcha tibbiy oqibatlari orasida psixofaol moddalarni muntazam ravishda iste’mol qiladigan odamlarning shaxsiyatidagi tipik o’zgarishlar ajralib turadi.
Bu psixikaning qashshoqlashishi va zaiflashishi, his-tuyg’ular va qiziqishlarning yo’qolishi , hayotiy salohiyatning pasayishi.
Giyohvand moddalarni iste’mol qilishning dastlabki bosqichlarida odamlarda affektiv buzilishlar ustunlik qiladi, ya’ni sezuvchanlik kuchayadi, hissiy beqarorlikka moyillik va ularning atrofida sodir bo’layotgan narsalarga noadekvat reaksiyalar mavjud. Vaqt o’tishi bilan shaxsiyatning sub’ektiv xususiyatlari tekislanadi va bemorlarning xatti-harakatlari bir-biriga o’xshash bo’ladi.
Giyohvandlar ruhiy tushkunlik, yolg’onchilik, burch hissini yo’qotish va
54
o’z –o’zini tanqid qilish bilan tavsiflangan xatti-harakatlarni namoyon qiladi. Ular giyohvandlik oqibatlari xavfini real baholashni to’xtatadilar. Shaxsning psixopatik degratsiyasi mavjud bo’lib, unda insonning barcha fikrlari va kuchlari bitta maqsadga – giyohvand moddalarni topish va ishlatishga bo’ysunadi.
Giyohvandlikning ijtimoiy oqibatlari.
Giyohvand moddalarni iste’mol qilish bemorning o’zi uchun juda ko’p qiyinchiliklarga olib keladi. Ular preparatning birinchi dozasidan keyin paydo bo’ladi. Inson o’ziini butunlay boshqa dunyoda topadi, u yerda tashvishlar yo’q. bu dunyo tez orada uning uchun haqiqiy dunyoni almashtiradi, lekin uzoq vaqt emas va haqiqiy dunyoda uni haqiqiy daxshatli tush kutmoqda – psixologik beqarorlik, tushkunlik, doimiy buzilishlar, bosh og’rig’I, tishlarning chirishi, sochlarning to’kilishi, surunkali yo’tal, jinsiy zaiflik. Inson tanasi dori deb ataladigan zahardan chiriy boshlaydi.
Ijtimoiy nuqtai nazardan, giyohvand odam butunlay qulashini kutmoqda. Uning shaxsiy hayoti buziladi, oilasi buziladi, u endi ishlay olmaydi. Giyohvand moddalarga “ o’tirgan” odam uchun hayot shifoxona yo’laklari, scalpel va fonendoskoplarning doimiy qorong’uligi, atrofdagi rangsiz dunyo, ijtimoiy tushunmovchilik, qarindoshlarning inkor etishi bilan boshlanadi. Aksariyat giyohvandlar allaqachon qiyohvand moddalarga berilib ketganliklarini inkor etadilar va ularning atrofidagilar ularga javob berishni to’xtatadilar.
Alkogolizm va giyohvandlikning ijtimoiy oqibatlari ham har bir inson uchun eng muhim narsa – kelajak avlod bilan bog’liq. Giyohvandlikka barham berish masalasiga bugun qat’iylik bilan qarshi tura olmasa, yoshlarimizni, kelajak avlodlarimizni nima kutmoqda?