O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. E. Mamarajabov, sh sh. Adinayev, R. A. Razzokov

Flash filmlarini ishlatish.Yuqorida ta’kidlab 
utilganidek Flash ning asosiy vazifasi grafika va 
animatsiyaga boy bo`lgan interaktiv Web-saxifalarni 
yaratishdan iboratdir. Lekin Flash bu uziga xos 
mustakil texnologiyadir. Shuning uchun, Flash 
yaratuvchilari uning yordamida olingan filmlarni 
ishlatilishini yana ikki boshqa variantlarni xam ishlab 
chikishgan. Birinchidan, Flash filmlarni mustakil 

---

317 
(Web-brouzerga bog`liq bulmagan xolda) namoyish etilishi, ikkinchisi esa Flash-
filmlarni boshqa formatlarga utkazishdir Tovush kursatkichlari muxarriri 
Flash texnologiyasida so`rov shaklidagi ob’ektlarni yaratish 
Filmga tovushni biriktirish Flashda filmlarga tovush ham berish mumkin. 
Kompyuterda saqlanayotgan tovush fayli yoki tovushni yozdirish orqali ham har xil 
tovush fayllarini import qilish yo`li bilan berish mumkin. Buning natijasida Flash da 
tovushli film hosil bo`ladi. Ya’ni animatsiya namoyish qilinayotgan vaqtda harakat 
bilan birga o`nga mos yoki o`nga tegishli tovush ham ijro qilinadi. Buning uchun 
quyidagi ketma-ketlik amalga oshiriladi: 
 Avval Flash da ixtiyoriy film yaratiladi.
 Filmga o`rnatilishi lozim bo`lgan tovushni maxsus dasturlar yordamida 
kompyuterga yoziladi yoki kompyuter xotirasida tayyor tovush saqlanayotgan 
bo`lsa, undan ham foydalanish mumkin.
 Tovushni tayyorlab olgandan so`ng, File menyusidagi Import buyrug’i 
beriladi.
 Natijada rasmdagi Import muloqot oynasi hosil bo`ladi. Oynadan foydalanib 
o`rnatmoqchi bo`lgan tovush faylini ko`rsatamiz. Natijada tovush fayli import 
qilinadi. Import muloqot oynasi ko`rinishi 
 Sichqon yordamida ixtiyoriy qatlamdagi birinchi kadrni tanlab, Properties 
panelidan Sound ro`yxatini ochamiz. Ro`yxatdan o`zimiz import qilgan tovush 
faylini tanlaganimizda, o`sha qatlamda tovush o`rnatiladi
Eslatma. Filmdagi tovush bilan animatsion harakat sinxron ravishda berilishi 
ustida test o`tkazish kerak. Agar ular sinxron bo`lmasa filmdagi animatsiya 
qatlamlaridagi kadrlar sonini ko`paytirish yo`li bilan sinxronlashtirish mumkin 
(buning uchun kadrlar orasiga sichqon chap tugmasini bosib, F5 tugmasini bosish 
yo`li bilan kadr qo`yiladi, natijada animatsiyaning namoyish vaqti cho`zilib 
tovushga yaqinlashadi).