O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. E. Mamarajabov, sh sh. Adinayev, R. A. Razzokov

Tugmalarni dasturlash. Tugmalarning eng oddiy vazifasi hammamizga 
ma’lum. Tugma bosilganda biror vazifani bajarishi lozim. Ana shu vazifalarni 
tugmalar ustida tegishli dasturlash amalini bajarish yo`li bilan amalga oshiriladi. 
Quyidagi bir nechta misollar tugmalarni dasturlashga tegishli:

---

318 
1-misol. Agar bizga biror Flash – film oynasini tegishli tugmani bosgandan 
keyin yopish kerak bo`lsin.
Bu vazifani bajarish uchun quyidagi ketma-ketlikni bajariladi: 
o tovushli tugmalar bo`limida ko`rsatilgan yo`l bilan tugma hosil qilib oling.
o tugmani belgilab Actions paneliga
on (release) { 
fscommand("quit", true); } 
ifodani yozing (bu ifoda tugma bosilganda Flash-filmni bekitish vazifasini 
bajaradi); 
o 
Flash filmni ko`rish uchun uchun Control > Test Movie buyrug’ini 
bering.
2-misol. Tugma bosilganda filmning biror boshqa qismiga o`tish imkoniyati 
bilan tanishib chiqamiz. Buning uchun quyidagi ketma-ketlikni bajaramiz:
o 
avval tugma yaratib olamiz;
o 
tugmani belgilab, Actions paneliga
on (press) { 
gotoAndPlay(140); 
} 
ifodasi kiritiladi. (ifodaning mazmuni tugma bosilganda 140- kadrga o`tib, 
filmning o`sha qismidan namoyish qilishni boshlaydi).
o 
Filmni ko`rish uchun Control > Test Movie buyrug’ini bering.
Bu imkoniyatdan faqatgina filmning biror qismida to`xtatib qo`yilib, o`sha 
qismdan foydalanuvchi hohlagan vaqtida sakrab o`tish uchraydigan misollarda 
misolimizdan foydalansa bo`ladi. Foydalanuvchi o`zi xoxlagan vaqtida tugmani 
bosish bilan kerakli joyga sakrab filmning ko`rsatilgan qismini namoyish qiladi.
3-misol. Tugmalarni dasturlash yordamida bir Flash filmdan boshqasiga 
o`tish mumkin. Buning uchun quyidagi ketma-ketlikni bajariladi:
o dastlab tugmani yaratib oling; 
o tugmani belgilab, Actionspaneliga
on(release) { 
loadMovie("animatsiya. swf", _root. dropZone);

---

319 
}
ifodasini kiriting (bu ifoda tugmani bosish bilan animatsiya. swf Flash faylini 
ochib beradi);
o filmni ko`rish uchun Control > Test Movie buyrug’ini bering.
Dastlabki Flash – filmni namoyishining ixtiyoriy vaqtida tugmani 
bossanganimizda, animatsiya. swffaylidagi film yuklanadi. Tugmalarning bu 
imkoniyatidan bir filmdan ikkinchisiga o`tishda yoki orqadagi filmga qaytishda 
foydalanish mumkin.