O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi

 
 
 
 

---

14.06.2023 sanada “Astronomiya va astrofizika” kafedrasi katta 
o’qituvchisi G'aniyev Jahongir ustoz va F-2006 guruh talabalarining 
Ion-plazma va lazer texnologiyalari institutiga malakaviy amaliyotini 
o’tashda birgalikda borishdi. Ushbu amaliyotdan talabalar bir qancha 
labaratoriyalar bilan tanishib chiqishdi. Biz Ushbu amaliyotda 3 ta 
labaratoriya bilan tanishib chiqdik.
O‘zR IIPiLT ASning “Ko‘p fazali tizimlar termofizikasi” 
laboratoriyasi molekulyar fizika va issiqlik fizikasi, jumladan, fizik 
akustika, 
akusto-optika, 
shuningdek, 
nanostrukturalar 
va 
superionlardagi molekulyar jarayonlarni nanosölyemli modellashtirish 
sohasida ko‘p yillik tadqiqotlar tajribasiga ega. kristallar. Mirzo 
Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti bakalavriat va 
magistratura 
bosqichi 
talabalari 
bitiruv 
va 
magistrlik 
dissertatsiyalarini tamomlab, laboratoriya tadqiqotlarida faol ishtirok 
etmoqda. Birinchi tadqiqot sohasida birinchi marta eritmalardagi 
kritik nuqtaga yaqin bo'lgan relaksatsiya jarayonlarining kinetikasi 
keng diapazonda va reologik, akustik va issiqlik xususiyatlarining 
turi, hajmi va hajmiga bog'liqligi aniqlandi. nano-suyuqlik tizimlarida 
nanozarrachalar konsentratsiyasi aniqlangan. Tadqiqotlar NanoSight 

---

LM10 (Buyuk Britaniya), Rheostress RS600 (Germaniya) va E5100B 
(Yaponiya) akustik analizatorlari yordamida olib boriladi. 
Nano Sight LM10 qurilmasi 
Dimetilpiridindagi ultratovush 
to'lqinlarining 
susaytiruvchi 
dispersiyasi 
SiO2 nanozarralarini qurilish sanoatida qo'llash 
2023 
yilda 
laboratoriya 
xodimlari 
Seysmologiya, 
konstruksiyalarning seysmik chidamliligini va seysmik tadqiqotlarni 
qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasining “Amfifil molekulalar asosida 
betonning plastika va seysmik chidamliligini oshirishning kompleks 
usulini ishlab chiqish” No S-21-2023 loyihasini oldi. O‘zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Xavfsizlik. SiO2 ga 
asoslangan nanoqo'shimchalar va modifikatorlarning kiritilishi beton 
toshning ishlash xususiyatlarini yaxshilaydi, uning bosim kuchini 
sezilarli darajada oshiradi. Nanokremniy ko'rinishidagi mineral 
nanodispers qo'shimchalar nanokremniyning yuqori reaktivligi va 
arzonligi tufayli eng istiqbolli hisoblanadi, ularning chiqindilari har 
yili Bekoboddagi Metall zavodiga tutash hududlarda katta miqdorda 
to'planadi. 

---

Aynan ushbu xonda men 
qiziqtirdi. Sababi bu xonada men 
o'zim uchun butunlay o'zgacha 
xabarlarni va ma'lumotlarni oldim. 
Ilmiy izlanishlar bilan band bo'lib 
turgan 
xodimlarni 
ko'rib 
biz 
talabalarda ham qiziqishlar to'g'ildi. 
Tanishuv jarayonida ilmiy ish bilan 
shug'ullanayotgan Faxriddin aka bizga o'z ishi bilan tanishtirib o'tdi. 
Jarayonda barcha talabalar yozgi tatilda ilmiy ishlar bilan shug'ullanishni 
oldiga maqsad qilib qo'yishdi.
Loyiha doirasida birinchi kursda (2021-2022) kompyuter 
simulyatsiyasi maktabini tashkil etish, shu maqsadda yetakchi olimlar 
ishtirokida amaliy seminar tashkil etish rejalashtirilgan edi. Shundan 
kelib chiqib, 2022-yil 28-fevral kuni “Innovatsion tadqiqotlarda 
kompyuter 
tajribalaridan 
foydalanish 
istiqbollari” mavzusida xalqaro seminar tashkil 
etildi. 
Belgiyalik 
mutaxassis 
Karel 
Venken 
o‘zining taklif etilgan ma’ruzasidan tashqari, 
2022-yil 1-4-mart kunlari yosh olimlar uchun 
superkompyuterlarni o‘rnatish va ular bilan 
ishlash bo‘yicha mahorat darslari va amaliy 
mashg‘ulotlar o‘tkazdi. Xususan, 1-2 mart 
kunlari ushbu mutaxassis ishtirokchilarga superkompyuter tizimini 

---

o‘rnatish bo‘yicha mahorat darsi 
o‘tkazdi, shuningdek, ushbu tizimni 
qurish va ularning bir-biri bilan 
aloqasini ta’minlash bo‘yicha amaliy 
mashg‘ulotlar 
o‘tkazdi. Amaliy 
mashg‘ulotlar 
natijasida 
guruh 
tomonidan yangi superkompyuterlar 
klasteri – FISTUz (O‘zbekistonning 
tezkor intellektual simulyatsiya vositasi) yaratildi. 
FISTUz superkompyuterlar klasteri 47 ta Worker, 1 Builder va 2 
Master kompyuterlaridan iborat. Har bir Master va Worker 
kompyuteri yuqori darajadagi (Intel Core i9, RAM 64GB, HDD 2TB 
va boshqalar) parametrlardan iborat va Slackware 15.0 Linux 
operatsion tizimi yordamida bir-biriga tarmoq orqali ulanadi. Master 
va Worker kompyuterlarini ulash uchun Builder (Intel Core i7, RAM 
8GB, HDD 2TB) kompyuterida NFS serveri oʻrnatilgan. FISTUz 
klaster xonasida me'yorda ko'rsatilgan (25 ± 5 ° C) doimiy haroratni 
saqlashga yordam berish uchun 3 ta yuqori quvvatli konditsionerlar 
o'rnatilgan. FISTUz da har bir qurilma UPS ga ulangan bo'lib, u 
favqulodda elektr uzilishlarini qoplaydi. Klasterga ulangan internet 
tarmog‘i institutdan tashqaridagi foydalanuvchilardan himoyalangan. 
Klaster kompyuterlariga berilgan vazifalar kompyuterlarning 
protsessorlari band bo'lish tartibida taqsimlanadi va ishga tushiriladi 
(har bir Ishchida 8 ta protsessor yoki 16 ta ip mavjud). Shuningdek, 
foydalanuvchilar FISTUz klasteriga tayinlangan vazifalar ro‘yxatini 
kuzatishi va klasterdagi har bir kompyuterning band bo‘lgan 
protsessorlari sonini kuzatishi mumkin.