O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti «ekologiya»

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
16
0	100	90	81	73	64	57	50	43	36	31	26	20	16	11	7
	100	90	82	74	66	59	52	45	39	33	29	23	19	16	11
	100	90	83	75	67	61	54	47	42	35	31	26	23	18	14
	100	91	84	77	70	64	57	51	46	41	36	32	28	24	20
	100	90	83	76	69	63	56	49	44	39	34	29	26	21	17
	100	91	85	78	71	65	59	54	48	43	39	34	30	27	27
	100	92	85	78	72	67	61	56	50	45	41	35	33	29	26
	100	92	86	79	73	68	62	57	52	47	43	39	35	31	28
	100	92	86	80	74	68	63	58	54	49	45	41	37	33	30
	100	93	86	81	75	70	65	60	55	51	47	43	39	35	32
	100	94	87	82	76	71	66	61	57	53	49	45	41	37	34
	100	94	88	82	77	72	67	62	58	55	50	47	43	40	36
	100	94	88	82	78	73	68	63	59	56	52	48	44	42	38
	100	94	88	82	78	73	68	63	59	57	53	50	48	43	40
	100	94	89	83	79	74	70	66	62	58	54	51	47	45	41
	100	94	89	84	80	75	71	67	63	59	55	52	49	46	43
	100	95	90	84	80	75	72	67	64	60	57	53	50	48	44
	100	95	90	84	81	76	73	68	65	61	58	54	52	49	46
	100	95	90	85	81	76	74	69	66	62	59	56	53	50	47
	100	95	91	85	81	77	74	70	66	63	60	57	54	51	48
	100	95	91	86	82	78	75	71	67	64	61	58	55	53	49
	100	95	92	86	83	79	75	71	68	65	62	59	56	54	51

Tajribani uch marta takrorlab, o‘rtacha natija bo‘yicha olingan natijalarni quyidagi 1.4-jadvalga yoziladi:

1.4-jadval:

O‘lchash joyi	Quruq termometrning ko‘rsatishi, °S	Nam termometrning ko‘rsatishi, °S	Nisbiy namlik, %	Izoh

Izoh: agar universal o‘lchov asbobi bo‘lsa, nisbiy namlik ish joyida uch marta o‘lchanadi va o‘rtacha qiymat olinadi.

Ish joyidagi atmosfera bosimi va havoning harakat tezligini aniqlash
Ish joyidagi atmosfera bosimi er rel’efiga bog‘liq holda bo‘ladi. Ishchilar uchun himoya vositasisiz ishlash mumkin bo‘lgan atmosfera bosimi mm simob ustuni(mm.sim.ust.) deb belgilanadi(odatda ). Ish joyidagi havoning harakati me’yoriy holatdan ortib ketsa, ishchi organizmida shamollash kasali yuzaga keladi. SHularni inobatga olgan holda albatta, atmosfera bosimi va havoning harakat tezligini o‘lchab turish zarurati belgilanadi.
Ishdan maqsad: Ish joylaridagi meteorologik sharoit parametrlaridan atmosfera bosimi va havoning harakat tezligini o‘lchash, nazorat qilish usullari hamda asboblari bilan tanishish, ularni qabul qilingan sanitariya me’yorlari (GOST-12.1.005-88, SN-245-71, SN-006-96) talablari asosida baholashni o‘rganish.
Qisqacha tushuncha:
Meteorologik sharoitlar odatda ish joyidagi havoning harorati, nisbiy namligi, havoning harakat tezligi va atmosfera bosimi bilan belgilanishi barobarida, ular uchun davlat standarti - DAST(GOST) va ruxsat etilgan chegaraviy me’yor - RECHMlar ko‘rsatib qo‘yilgan. Ushbu me’yorlar quyidagi 2.1-jadvalda berilgan:
2.1-jadval:

Yil fasli	Ish kategoriyasi	Havoning harakati,	Atmosfera bosimi, mm.sim.ust	RECHM
				Havoning harakati,
Yilning sovuq va o‘tish davri	Engil-	0,2	450-950	0,2-0,3
	O‘rta og‘ir- a	0,4	450-950	0,3-0,4
	O‘rta og‘ir-II b	0,5	450-950	0,4-0,5
	Og‘ir-	0,7	450-950	0,7-0,8
Yilning issiq davri	Engil-	0,2	450-950	0,2-0,5
	O‘rta og‘ir- a	0,4	450-950	0,5-0,7
	O‘rta og‘ir- b	0,5	450-950	0,5-0,7
	Og‘ir-	1,0		0,7-1,2

Ushbu tajriba ishlarini bajarish jarayonida olingan ma’lumotlar shu jadvalga solishtiriladi. (Bu tajribani utkazishda qo`shimcha Aneroid-visotomer – altimetr asbobidan foydalanish mumkin.
Kerakli jihoz va materiallar:
Aneroid-barometr(6-rasm), shtativ(4-rasm), anemometr(7-,8-rasmlar), sekundomer (9-rasm).

6-rasm:Barometr aneroid	7-rasm: Kosachali anemometr	8-rasm: Elektron anemometr	9-rasm: Sekundomer

Atmosfera bosimi; P_atm=P_simob=ρgh=13600⋅9.8⋅0.76=101293(Pa)

1mm.sim.ust =133,3 Pa.
 1013 gPa (gektopaskali) — bu  760 mm.simob ustuniga teng