O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi

Jami	444	114	84	86
160

“Hozirgi o’zbek tili” fanidan mashg’ulotlarning mavzular va soatlar bo’yicha taqsimlanishi

№	Mavzular nomi	Mа’руза	aмалий	sеминар
1	Sintaksis va uning o’rganish predmeti.	2
2	So’z birikmasi sintaksisi	2
3	Sintaktik birliklar. So’z birikmasining lisoniy sintaktik xususiyatlari va bog’lanish omillari.			2
4	So’z birikmasi tahlili.		2
5	Valentlik va sintaktik aloqa lison va nutq dixotomik bo’linishida.			2
6	Gap va uning qurilish turlari.	2	2
7	Sodda gap tahlili.			2
8	Gap va so’z kengaytiruvchilari.	2		2
9	Gap bo’laklari tahlili		2
10	Sodda gaplarning murakkablashuvi	2		2
11	Murakkab sodda gap tahlili.		2
12	Uyushgan gap	2
13	Uyushgan gap va uning til lisoniy sintaktik sistemasidagi o’rni.			2
14	Uyushgan gap tahlili		2
15	Qo’shma gap.	4
16	Qo’shma gap, uning lisoniy turlari va xususiyatlari.			2
17	Qoshma gap tahlili		2
18	Murakkab qo’shma gap	2
19	Murakkab qo’shma gap tahlili.		2
20	O’zga gapli qurilmalar.	2
21	O’zga gapli sintaktik hodisalarning lisoniy qurilish xususiyatlari.			2
22	O’zga gapli qurilmalar tahlili.		2
23	Kompleks sintaktik tahlil.		2
	Murakkab sintaktik butunlik.	2
	Tinish belgilari yozma nutq mohiyayini anglashning muhim vositasi sifatida.	2
24	Tinish belgilari: turlari va vazifalari. Tinish belgilarining qo’llanishidagi muammolar.			2
	Jami:	24	18	18

ASOSIY QISM
Fanning uslubiy jihatdan ketma-ketligi
Ma’ruza mavzulari
1-mavzu: Sintaksis va uning o’rganish predmeti. Sintaktik birliklar: so’z birikmasi va gap. O’zbek tilida lisoniy sintaktik qolip va uning turlari: so’z birikmasi qoliplari va gap qoliplari, ularning qurilish xususiyatlari.
Valentlik, uning tildagi mohiyati. Valentlik va sintaktik aloqa UMIS va AHVO dialektikasining sintaktik sathdagi voqelanishi sifatida.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A2, A3, A4; Q7, Q9, Q13, Q14.
2-mavzu: So’z birikmasi sintaksisi. Erkin birikmalar va ularning turlari. So’z birikmasi, uning xususiyatlari, tarkibi, tiplari va turlari, yondosh hodisalarga munosabati. So’z birikmasi lisoniy sintaktik qolipining nutqiy voqelanishi, unda lisoniy va nolisoniy omillar munosabati. So’z birikmasi qoliplarida erkin birikuv omillari: ma’noviy, shakliy va joylaShuv omilari. So’z birikmasida tobe aloqaning turlari: moslaShuv, boshqaruv, bitiShuv aloqalari.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A2, A3, A4; Q7, Q9, Q13, Q14.
3-mavzu: Gap va uning qurilish turlari. Sodda gap va uning lisoniy va nutqiy xususiyatlari. Sodda gap qolipi va uning turlari. Gap bo’laklari. Gap bo’laklarida darajalanish. Gap markazi. Gap va so’z kengaytiruvchilari. Sodda gap lisoniy imkoniyatlarining nutqiy voqelanishida lisoniy va nolisoniy omillar munosabati. Sodda gapning lisoniy belgilar asosidagi turlari: yig’iq va yoyiq gap, bir bosh bo’lakli va ikki bosh bo’lakli gap. Sodda gap qoliplari.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A2, A3, A4; Q7, Q9, Q13, Q14.
4-mavzu:Gap va so’z kengaytiruvchilari. Gap bo’laklari. So’z kengaytiruvchilari va gap kengaytiruvchi-lari. Bosh bo’laklar. Ikkinchi darajali bo’laklar. Gapning ajratilgan bo’laklari. Uyushiq bo’laklar. Undalma. Kirish va kiritma kengaytiruvchilar. Sodda gap lisoniy imkoniyatlarining nutqiy voqelanishi.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A3, A4, A5, A9; Q1, Q2, Q4, Q5, Q10.
5-mavzu: Sodda gapning murakkablashuvi. Gapning ajratilgan bo’laklari. Uyushiq bo’laklar. Undalma. Kirish va kiritma kengaytiruvchilar. Sodda gap lisoniy imkoniyatlarining nutqiy voqelanishi, unda lisoniy va nolisoniy omillar munosabati.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A3, A4, A5, A9; Q1, Q2, Q4, Q5, Q6.
6-mavzu: Uyushgan gap. Uyushgan gap, uning sodda va qo’shma gap oralig’ida tutgan o’rni. Uyushgan gapning lisoniy-sintaktik qolipi, turlari, nutqiy voqelanishi, unda lisoniy va nolisoniy omillar munosabati.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A3, A4, A5, A9; Q1, Q2, Q4, Q5, Q6.
7-mavzu: Qo’shma gap. Qo’shma gap tasnifi asoslari. Qo’shma gapning qurilishiga ko’ra tasnifi: teng munosabatli, tobe munosabatli, mutanosib munosabatli qo’shma gaplar. Qo’shma gapning tarkibidagi bog’lovchi vositalariga ko’ra tasnifi: faqat ohang vositasida, yuklamalar vositasida, teng bog’lovchilar vositasida, ergashtiruvchi bog’lovchilar vositasida, nisbiy so’zlar vositasida bog’langan qo’shma gap.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A2, A3, A4; Q7, Q9, Q13, Q14.

8-mavzu: Murakkab qo’shma gap. Murakkab qo’shma gap haqida tushuncha. Murakkab qo’shma gapda sintaktik aloqa turlari.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A2, A3, A4; Q7, Q9, Q13, Q14.
9-mavzu: O’zga gapli qurilmalar. O’zga gapli qurilmalar, ularning turlari, lisoniy xususiyatlari, nutqiy voqelanishi, unda lisoniy va nolisoniy omillar hamkorligi.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A2, A3, A4; Q7, Q9, Q13, Q14.
10-mavzu:Murakkab sintaktik butunlik. Murakkab sintaktik butunlik matn-ning tarkibiy qismi sifatida. Murakkab sintaktik butunlik tarkibiy qismlarini bog’lovchi vositalar. Olmosh, so’z-gaplarning murakkab sintaktik butunlikdagi o’rni. Murakkab sintaktik butunlik va mikrotekst. Murakkab sintaktik butunlik va abzats.

Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.
Adabiyotlar: A2, A3, A4; Q7, Q9, Q13, Q14.
11-mavzu:Tinish belgilari yozma nutq mohiyatini anglashning muhim vositasi sifatida.Tinish belgilari: turlari va vazifalari. Tinish belgilarining qo’llanishi-dagi muammolar.Tinish belgilarining qo’llanish o’rni va usuliga ko’ra, tuzilishi va va vazifasiga ko’ra turlari. Tinish belgilarining takror va qator ishlatilishi. Tinish belgilari vazifadoshligi. Vergul – tire vazifadoshligi. Qo’shtirnoq – tire vazifadoshligi. Ikki nuqta – vergul vazifadoshligi. Muallif punktuatsiyasi.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondaShuv, muammoli ta’lim, klaster, pinbord, aqliy hujum.