O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o. Murtazayev, F. Axrorov

3-jadval
Asosiy qishloq xo’jaligi ekinlari, bog’lar va tokzorlarning tuproqlarining bir bonitet baliga nisbatan hisoblangan normativ hosildorligi

Qishloq xo’jaligi ekinlari va ko’p yillik daraxtlar	Tuproqning bir bonitet baliga nisbatan normativ hosildorligi, s/ga
Sug’oriladigan yerlarda
G’o’za	0,4
Boshoqli don ekinlari	0,6
Tamaki	0,45
Sholi	0,7
Bir yillik o’tlar (yashil yem-xashak)	3,0
Sabzavotlar	3,0
Poliz mahsulotlari	2,7
O’tgan yillardagi beda	2,0
Don uchun makkajo’xori	0,75
Yem-xashakbop ildizmevali o’simliklar	9,0
Kartoshka	2,0
Bog’lar (o’rta hisobda)	0,6
Tokzorlar (o’rta hisobda)	0,8
Lalmi yerlarda
Kuzgi bug’doy	0,25
Kuzgi ARPA	0,20
Bahorgi no’xat	0,12

1 ga maydondagi asosiy qishloq xo’jaligi ekinlarining normativ unumdorligi tegishli ma’muriy mintaqadagi normativ qiymatni aniqlash davridan oldin yuzaga kelgan qishloq xo’jaligi mahsulotlarini realizasiya qilishning o’rtacha yillik narxlariga bog’liq ravishda qiymat ifodasida quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi:

bunda:MUqx — 1 ga qishloq xo’jaligi ekinlarining normativ unumdorligi, ming so’m;

MH — qishloq xo’jaligi ekinlarining normativ hosildorligi(Tuproqning bir bonitet baliganisbatan normativ hosildorligi uning bonnitet balliga ko’paytiriladi),s/ga;
YNo’ — dehqon bozorlarida sotiladigan qishloq xo’jaligi mahsulotlari tegishli turiga o’rtacha yillik narx, ming so’m/s, paxta xom ashyosi va boshoqli don ekinlarining xarid narxi ming so’m/s;
Ozuqa ekinlarining normativ unumdorligi ushbu 4-jadvalga muvofiq ularning hosildorligini bug’doy ekvivalent hosildorligiga aylantirish yordamida hisoblab chiqiladi.
4-jadval
Ozuqa ekinlarining ozuqa birligida ifodalangan normativ unumdorligi

Qishloq xo’jaligi ozuqa ekinlari	Qishloq xo’jaligi ekinlarining bir kilogrammi mahsulotidagi ozuqa birliklari tarkibi (kg)
Boshoqli don ekinlari	1,2
Bir yillik o’tlar (yashil yem-xashak)	0,17
O’tgan yillardagi beda (yashil yem uchun)	0,21
Xashaki beda	0,49
Don uchun makkajo’xori	1,34
Yem-xashakbop ildizmevali o’simliklar	0,12

Sug’oriladigan 1 ga haydov yerdan olinadigan hisoblab chiqilgan foydani aniqlashda har bir qishloq xo’jaligi tovar ishlab chiqaruvchisi bo’yicha qishloq xo’jaligi ekin maydonlarining normativ qiymatini aniqlashning shu yildan oldingi yilda shakllangan ekin maydonlari tuzilmasi qo’llaniladi.

Qishloq xo’jaligi mahsulotlarining asosiy turlari bo’yicha foydaning hisoblab chiqilgan miqdori qishloq xo’jaligi ekin maydonlari sifatidan kelib chiqib foizlarda mahsulot qiymatiga va tuman bo’yicha o’rtacha tuproqlarning har bir klassi bo’yicha mahsulotlarni yetishtirishga o’rtacha xarajatlarga bog’liq ravishda O’zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi, Moliya vazirligi tomonidan hisoblab chiqiladi.
Tuproqlarning alohida past unumdorli klasslari bo’yicha salbiy qiymatlarda foizlarda foydaning hisoblab chiqilgan miqdori olingan taqdirda salbiy qiymatli yerning qiymatini istisno qilish uchun 0,01 foyda foizi qo’llaniladi.
Mahsulot qiymati to’g’risidagi o’rtacha ma’lumotlar va biror-bir o’simlik bo’yicha qishloq ho’jaligi mahsulotlarini yetishtirishda o’rtacha xarajatlar mavjud bo’lmagan taqdirda boshoqli don ekinlari bo’yicha hisoblab chiqilgan ma’lumotlar qo’llaniladi.
Sifati turlicha bo’lgan yerlar bo’yicha 1 ga sug’oriladigan haydov yerdan olinadigan foydaning hisoblab chiqilgan miqdori quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi:



Bu yerda:HChF — 1 ga sug’oriladigan haydov yerdan olinadigan hisoblab chiqiladigan foyda, ming so’m;
MUqx₁-MUqx_n — qishloq xo’jaligi ekinlarining me’yoriy unumdorligi, ming so’m/ga;
EM₁-EM_n — ekin maydonlari, ga
FM₁-FM_n — tuproq sifati turlicha bo’lgan yerlarda turli xil ekinlardan olinadigan qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishi foydasining hisoblab chiqilgan miqdori, foizlarda.

1 ga sug’oriladigan haydov yerning normativ qiymati quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi:

Bu yerda:NQ — sug’oriladigan haydov yerning normativ qiymati, ming so’m/ga;

HChF — sug’oriladigan haydov yerdan olinadigan hisoblab chiqilgan foyda, ming so’m/ga;
F — hisoblab chiqiladigan foydaning kapitallashuvi foizi;
K₁ — xo’jalik yuritish va qishloq xo’jalik ishlab chiqarishi intensivligi darajasi hisobga olinadigan mintaqaviy koeffisiyent;
K₂ — sug’orish uchun suv chiqarish usuli hisobga olinadigan koeffisiyent;
K₃ — hosilning nobud bo’lish foizi hisobga olinadigan koeffisiyent;
Hisoblab chiqilgan foydaning kapitallashuvi foizi 5% miqdorida qabul qilinadi.
Xo’jalik yuritish darajasi va qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishi intensivligini hisobga oladigan mintaqaviy koeffisiyent quyidagi 5-jadvalda keltirilgan: