TASDIQLANDI VA JORIY ETILDI.
|
|
Tuzuvchilar:
|
I.Nishonov
|
Oltiariq sanoati texnikumi O‘TIBDO‘
|
R.Arabboyev
|
Oltiariq sanoati texnikumi ICHTBDO‘
|
А. Usavboyev
|
Oltiariq sanoati texnikumi o‘qituvchisi
|
N.Akbarova
|
Oltiariq sanoati texnikumi o‘qituvchisi
|
Pedagogik
|
innovatsiyalar,
|
kasb-hunar
|
ta’limi
|
M.A.Tuxtasinov
|
boshqaruv
|
hamda
|
pedagog
|
kadrlarni
|
qayta
|
tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti
|
Professional ta’limni innovatsion rivojlantirish boshqarmasi mutaxassisi-ma’sul
|
Taqrizchilar:
|
O.K. Raxmonov
|
Farg‘ona
|
politexnika
|
instituti
|
“Kimyoviy
|
texnologiyasi” kafedra prof. t.f.n
137
2. O‘quv dasturi umumiy talablari
Dastur nomi
|
Kimyoviy ishlab chiqarish apparatchisi ishlari
|
Ajratilgan soat
|
120
|
Mavzular soni
|
28
|
Dasturning maqsadi
|
Dasturnining maqsadi modda almashinish, mexanik sovutish jarayonlar nazariyasi, ushbu jarayonlarni amalga oshiruvchi jihozlar va qurilmalarning tuzilishi, ishlash prinsipi hamda ularni boshqarish, va jihozlar hisobini amaliy tomondan ishlatish hamda texnika xavfsizligi buyicha amaliy o‘qitishdan iborat.
|
O‘zlashtirish (o‘qitish)
natijalar
|
1. Moddaning fizik xossalarini va modda holatini uzgarishini
belgilovchi kattaliklarni aniqlashda; haroratni aniqlashda
|
termometr,
|
modda
|
zichligini
|
aniqlashda
|
ariometr
|
va
|
manometrlar bilan ishlashni biladi.
2. Nasoslar, kompressorlar va ventilatorlarni ishlatishni biladi. 3. Aralashtigichlarni ishlatishni biladi .
4. Maydalash mashinalarini ishlatishni biladi.
5. Gazlarni tozalashda filtrlashni biladi.
6. Issiqlik almashinish qurilmalari, “truba ichida truba”ni
xarakteristikasini va ularni ishlatishni biladi.
7. Bug‘latish jarayonida foydalaniladigan qurilmalarni ishlatishni
biladi.
8. Uchoqlarni yuzalarini hisoblashni va ularni ishlash jarayonini
biladi.
9. Rektifikatsion hisoblashni hamda kolonnada ishlash jarayonini
biladi.
10. Tarelkali ekstraktorlar bilan ishlashni biladi.
11. Absorberlarni ishlatishni biladi.
|
Bilimlar
|
- Respublikamizda kimyo sanoatining rivojlanishi;
- organik moddalar ishlab chikarish, texnologik sxemalarini
urganish;
- noorganik moddalar ishlab chikarish, texnologik sxemalarini
urganish;
- tarkibida azot bulan birikmalarning olinishi;
- mineral ugitlar texnologik sxemalarini urganish;
- kaliyli ugitlar ishlab chikarish texnologik sxemalarini urganish; - mineral tuzlar olinishi;
- mikrougitlar olinishi;
|
Ko‘nikmalar
|
- kimyoviy
|
ishlab
|
chiqarish
|
texnologiyasini
|
asosiy
|
xom
|
ashyolarini;
- smenani qabul qilish va topshirish;
- kislotalar ishlab chiqarish texnoloiyasini;
- mineral o‘g‘itlar ishlab chiqaish texnologiyasini; - boylangan azot texnologiyasini;
- fosforli o‘g‘itlar olinish texnologiyasi;
- nasoslarning ishlashini aniqlash;
- murakkab va aralashgan o‘g‘itlar texnologiyasini;
- kaliyli o‘g‘itlar ishlab chiqarish texnologiyasi.
|
|
138
O‘quv
|
rejasiga
|
muvofiq
|
o‘zaro
|
bog‘liq
|
bo‘lgan
|
fanning nomi
|
Mahsulot ishlab chiqarish jarayonlari. Kimyo sanoati korxonalari uskuna va jihozlari fani.
|
O‘qitishni tashkiliy shakli
|
-
-
|
A – Amaliy ta’lim;
MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
|
|
Dasturga qo‘yilgan talab
|
|
O‘qitish tili
|
-
|
Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
|
|
Baholash tartibi
|
-
|
Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
|
|
O‘quvchilarning bilim va
ko‘nikmalarini baholash
|
-
|
Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, chizma, amaliy topshiriq
|
|
2. O‘quv dastur mazmuni
№
|
Mavzu nomi
|
Mavzuning qisqacha mazmuni
|
Jami
|
O‘ qitishning
tashkiliy
shakli
|
Mustaqil
ta’ lim
|
1
|
Respublikamizda
kimyo sanoatining
rivojlanishi.
|
Kimyo tarmog‘ini yanada diversifikatsiya qilish, yangi ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish hamda ichki va tashqi bozorlarda
|
talab
|
yuqori
|
bo‘lgan
|
mahsulotlar
|
nomenklaturasini
|
kengaytirish
|
uchun
|
to‘g‘ridan to‘g‘ri investitsiyalarni jalb qilish, yetakchi xorijiy institutlarni jalb qilgan holda zamonaviy ilmiy va loyiha bazasini yaratish, shuningdek, “O‘zkimyosanoat” AJ korxonalarining moliyaviy barqarorligini oshirish.
|
4
|
N
|
2
|
2
|
2019-2030 yillarda
kimyo sanoatini
rivojlantirish dasturi.
|
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti “Kimyo sanoatini yanada isloh qilish va uning
|
investitsiyaviy
|
jozibadorligini
|
oshirish
|
chora-tadbirlari
|
to‘g‘risida”gi
|
qarorni
|
imzoladi.
|
4
|
N
|
2
|
3
|
Organik moddalar
ishlab chiqarish.
|
Organik sintez sanoati, uni rivojlanishi va ahamiyati. Xom ashyo bazasi va dastlabki moddalar. Atsetilen. Plazma, piroliz va termik usuli bilan S2 N2 olinishi.
|
4
|
N
|
2
|
139
4
|
Organik
moddalarni tozalash va haydash usullari.
|
Organik moddalarni tozalashda kristallash, sublimatlash, ekstraktsiya va haydash usullaridan keng foydalaniladi.
|
4
|
L
|
2
|
5
|
Organik
|
moddalarni
|
ishlab
|
chiqarishda
|
texnologik sxemalarni o‘rganish.
|
|
Ventilatorlar va ularni turlari. Turbogaz pudagichlar (turbogazoduvka)larni ishlash jarayoni. Turbokompressorlar. Porshenli, Rotorli kompressorlar
|
4
|
A
|
2
|
6
|
Noorganik moddalar
|
ishlab
|
chiqarish,
|
texnologik sxemalarni o‘rganish.
|
Chuktirish jarayoni. Filtrlash jarayoni. Gazlarni tozalash jarayoni.
|
4
|
A
|
2
|
7
|
Mineral
|
o‘g‘itlar
|
ishlab
|
chiqarish,
|
texnologik sxemalarni o‘rganish.
|
|
Asosan qishloq xo'jaligida, hosildorlikni oshirish maqsadida ekinzorlariga solish
|
uchun
|
ishlatiladi.
|
O'g'it
|
ishlatiladigan
|
ikkinchi asosiy soha bu kimyo sanoatidir. Ayniqsa, natriy va kaliy tuzlari, masalan, CI, KC1 lar. Soda, xlorid kislota, potash, o'yuvchi natriy, o'yuvchi kaliy ishlab chiqarish uchun xomashyodir. Na2SO4 esa shisha, natriy sulfid, ftorid, kaliy va natriy dixromat, natriy fosfat ishlab chiqarishda xomashyo hisoblanadi.
|
|
6
|
N
|
2
|
8
|
Mineral
axamiyati
|
o‘g‘itlarning
|
|
O'g'it ishlatish tufayli qishloq xo'jalik ekinlarining hosildorligini 50-60 % gacha oshirish mumkin bo'ladi. oziq-ovqatning taxminan chorak qismi, paxtaning esa teng yarmi faqat o'g'itlar evaziga olinmoqda
|
4
|
N
|
2
|
9
|
Mineral
|
o‘g‘itlarning
|
sinflarga bo‘linishi
|
|
O'g'itlar kelib chiqishi, qo'llanish sohasi, tarkibi, xossalari va olinish usullariga qarab sinflarga ajratiladi. Barcha o'g'itlar ikkiga:1) bevosita;2) bilvosita (tuproqni kimyoviy meliorizatsiyasi, pH ni to'g'rilashuchun ishlatiladi) o'g'itlarga bo‘linadi.
|
4
|
N
|
2
|
10
|
Fosforli o‘g‘itlar ishlab chiqarish, texnologik sxemalarni o‘rganish.
|
Muhitlarni isitish va sovutish. Bug‘larni kondensatsiyalash.
|
4
|
N
|
2
|
11
|
Azotli o‘g‘itlar ishlab chiqarish, texnologik sxemalarni o‘rganish.
|
Yuzali
|
issiqlik
|
almashinish
|
uskunalari.
|
Aralashtiruvchi,
|
regenerativ
|
issiqlik
|
almashinish uskunalari. Issiqlik almashinish uskunalarini tanlash tamoyillari.
|
|
4
|
A
|
2
|
12
|
Kompleksli
ishlab
|
o‘g‘itlar
chiqarish,
|
texnologik sxemalarni o‘rganish .
|
Issiqlik
|
almashinish
|
uskunalarini
|
texnologik va gidravlik hisoblash tartibi.
|
4
|
N
|
2
|
13
|
Mikro o‘gitlar olinishi.
|
Bir bosqichli bug‘latish. Kup bosqichli
bug‘latish.
|
4
|
A
|
2
|
140
14
|
kislota ishlab chiqarish
|
Bug‘latish
|
qurilmalarining
|
tuzilishi.
|
Markaziy, tashqi sirkulyatsiyali, ajratilgan isitkichli, majburiy sirkulyatsiyali va issiqlik nasosli bug‘latish qurilmalari.
|
4
|
A
|
2
|
15
|
Tarkibida azot bo‘lgan brikmalarning olinishi.
|
Quvurli uchoq ishining asosiy kattaliklari. Uchoqlarning asosiy kurinishi.
|
4
|
A
|
2
|
16
|
Azotli o‘g‘itlar olinishi.
|
Azotli o'g'itlar olish uchun nitrat kislota,
sulfat kislota, ammiak, uglerod (IV)- oksidi, kalsiy gidroksidi hamda kuchsiz nitrat kislota zavodining chiqindi (atmosferaga chiqarib yuboriladigan) gazlari xomashyo hisoblanadi..
|
4
|
A
|
2
|
17
|
Nitratli o‘g‘itlar
olinishi
|
Modda almashinish asoslari. Molekular diffuziya. Konvektiv diffuziya.
|
4
|
L
|
2
|
18
|
Modda almashinish
uskunalarining
o‘lchamlarini
aniqlash.
|
Jarayonni harakatlantirivchi kuchi. Modda almashinish uskunalarining o‘lchamlarini aniqlash.
|
4
|
A
|
2
|
19
|
Ammiakli selitra
o‘g‘itlarini olinishi
|
Ammoniyli selitra nomi bilan qishloq
|
xo‘jaligida
|
ishlatiladi.
|
Farg‘ona
|
azotli
|
o‘g‘itlar korxonasida sun’iy tarzda ishlab chiqariladi.
|
6
|
L
|
2
|
20
|
Absorberlarni
tuzilishi.
|
Absorberlarni tuzilishi. Plyonkali absorber. Nasadkali absorber. Tarelkali absorber.
|
Suyuqlikni
|
sochib
|
beruvchi
|
absorber.
|
Desorbsiya maqsadi.
|
4
|
N
|
2
|
21
|
Binar
|
va
|
kup
|
komponentli
aralashmalarni
rektifikatsiyalash.
|
|
Oddiy haydash. Fraksiyali haydash. Binar va
|
kup
|
komponentli
|
aralashmalarni
|
rektifikatsiyalash.
|
|
4
|
A
|
2
|
22
|
Rektifikatsion
kolonnalarni
hisoblash.
|
Rektifikatsion
|
kolonnalar
|
tuzilishi.
|
Rektifikatsion kolonnalar turlari va ishlash
|
jarayoni.
|
Rektifikatsion
|
kolonnalarni
|
hisoblash.
|
6
|
N/A
|
3
|
23
|
Ekstraktorlar.
|
Suyuqliklarni
|
ekstraksiyalash
|
jarayoni
|
maqsadi. Ekstraksiyalarning asosiy usullari. Ekstraktorlar.
|
4
|
A
|
2
|
24
|
Aralashtirish tindirish ekstraktorlari.
|
Aralashtirish
|
tindirish
|
ekstraktorlari.
Markazdan
ishlaydigan
|
Kolonnali
|
ekstraktorlar.
|
qochma
|
kuch
|
ta’sirida
|
ekstraktorlar.
|
4
|
L
|
|
25
|
Mineral
xalq
ahamiyati
|
tuzlarning
xo‘jaligidagi
va
|
2ishlatilishi
|
Mineral
|
tuzlarning
|
xalq
|
xo‘jaligidagi
|
ahamiyati
|
6
|
N/A
|
3
|
141
26
|
M22ineral tuzlarning asos2iy funktsiyalari
|
Bizning tanamizda minerallar juda muhim rol o'ynaydi. Ular inson tanasi (asosan kaltsiy fosfatlari) suyaklarining shakllanishi va saqlanishida muhim tarkibiy qism vazifasini bajaradilar
|
4
|
L
|
2
|
27
|
Organ2ik
moddal2arning turlari
|
Oqsillar. Murakkabligiga qarab, aniqlangan fizik-kimyoviy xususiyatlarga ega bo'lgan
|
makromolekulalarni
|
hosil
|
qiluvchi
|
aminokislotalarning
|
chiziqli
|
zanjirlari.
|
Lipidlar Har xil turdagi yog'lar, ya'ni zich, gidrofobik molekulalarni tashkil etadigan uglevodlarning birikishi.
|
4
|
A
|
2
|
28
|
O‘quv yurtiga yaqin
bo‘lgan kimyo sanoati korxonalari bilan
tanishish
|
O‘quv yurtiga yaqin bo‘lgan kimyo sanoati korxonalari bilan tanishish va ishini
o‘rganish
|
4
|
A
|
2
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
