O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi

Noxush ta’siri: bosh aylanishi, bosh ogrigi, yuzning gipermiyasi, diplopiya, kamdan kam xollarda allergik reakstiyalar.
Kaliy xlorid- yurakka astetilxolinga uxshab ta’sir kursatadi, ya’ni yurak kiskarishlarini soni va kuchini, miokardning utkazuvchanligi va kuzgaluvchanligini susaytiradi. K⁺ ionlarining kardiotrop ta’sirini atropin daf etolmaydi. K⁺ ionlari kichik dozalarda yurak toj tomirlarini kengaytiradi, kata dozalarda esa aksincha, toraytiradi.MITdan kaliy xloid yaxshi suriladi.Buyrak orkali ajraladi. Kaliy preparatlarini enteral va parenteral yullar bilan kiritish mumkin. Kaliy prepartlarini dozasi oshirib yuborilsa, paresteziyalar, dispepsiya, atrioventikulyar utkazuvchanlikni keskin pasayishi, Tula kamalgacha kuzatiladi, buyrak faoliyati buziladi.
Panangin –kaliy asparginat magniy aspaginat (asparkam) dan iborat bulgan preparat. Kaliy orotat va panangin KSΙ kabi ta’sirga ega.
Polyarizastiyalovchiaralashma: KSΙ, glyukoza, insulindan iborat bulib, miokarda K⁺ ionlari konstentrastiyasini tez oshiradi, mitoxondryalarda oksidlanish va fosforlanish jarayonini kuchaytiradi, xujayra membranalari polyarizastiyalanadi.
Edrofoniy- kiska ta’sir kursatuvchi antixolinesteraz preprat. Edrofoniy ta’sirida endogen astetilxolin turgunlashadi va yurakka adashgan nerv ta’siri oshadi.
Mezaton- kon bosimini oshirgani uchun, karotid koptokchadagi baroresteptorlar kuzgaladi va yurakka vagus ta’sirini oshiradi.


5.3.Vaziyatli masalalar.
1. Yurak etishmovchiligi, jigar stirrozi bilan yotgan bemorga klinikada digitalizastiya kursi o’tkazildi. Bemor 3 kun mobaynida digitoksini shu kurs uchun maxsus dozani oldi. Shundan keyin dimlanish belgilari Qamaydi. Lekin 4 sutkada bemorda kungil aynish, kusish,bradikardiya,ekstrasistoliya ko’zatildi.
Bu asoratlarning sababi nima?
Bu asoratlarni bartaraf Qilish choralari.
Javob:Asoratiga sabab digitoksinni organizmga intoksikastiyasi va inaktivastiyani pasayishi jigar stirrozidan.Oldini olish uchun kaliy, natriy stitrat, dinatriy tuzini etilen diamintetrauksus kislota va unitiol Qo’lllaniladi.
2. Surunkali yurak etishmovchiligi va yakkol shishlari ko’zatilgan bemorlarni naperstyanka preparati bilan davolanmoqda. Shishlarni bartaraf Qilish uchun dixlotiaziddan foydalanildi. Shundan sung bemorda yurak glikozidlari bilan zaҳarlanish yuzaga keldi.
Intoksikastiya sababi nima?
Uni oldini olish choralari Qanday?
Javob: Yurak glikozidalari bilan zaҳarlanish belgilarining paydo bo’lishining sababi dixlotiazid berilgandan so’ng organizmda gipokaliemiya ko’zatilgan, buni oldini olish uchun dixlotiazidni kaliy preparatlari bilan birgaliqda berish kerak.
3. O’tkir miokard infarkti natijasida bemor yuragida Qorinchalar titrashi (fibrilyastiya) vujudga kelgan. Bunday vaqtda bemorning xayotini saqlab Qolish uchun yurak Qorinchasidagi titroqni bartaraf kilish kerak.
Bunday xolatda aritmiyaga karshi kaysi vositani ishlatish kerak va nima uchun?
Javob: Lidokain, chunki u ko’k tomirga yuborilganda maksimal terapevtik ta’sir samarasi 1-2 dakikadan keyin yuzaga chikadi. Ammo uning aritmiyaga karshi ta’siri kiska muddatli (10-20dakika). Shuning uchun aritmiyaning kayta vujudga kelmasligi uchun uzok muddat ta’sir etadigan vosita belgilanadi. Bu xolda anaprilin ishlatilishi maqsadga muvofik.
4. Yurak glikozidlari bilan zaxarlanganda (digitalis preparatlarini uzoq ishlatganda) supraventikulyar aritmiya vujudga keldi. Bunday xolda aritmiyani bartaraf kilish uchun Qanday vosita berish maqsadga muvofik va nima uchun?
Javob: Difenin, chunki boshqa aritmiyaga karshi vositalardan farQli ravishda uning ta’sir mexanizmi markaziy adrenergik komponent mavjud bo’lib, xudi shu xususiyat boshqa dorilarga nisbatan difeninning ushbu sharoitda ko’proq terapevtik samara berishini ta’minlaydi.