O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti falsafa kafedrasi

Ma‘rifat – arabcha – «arafa», «bilmoq» so’zi.
Mentalitet – (lotincha «mens»-aql, idroq) – jamiyat, millat, jamoa yoki alohida shaxsning tarixiy tarkib topgan 
tafakkur darajasi, ma‘naviy salohiyati, ularning xat qonunlarini tahlil etish kuchi, muayyan ijtimoiy sharoitlarda shakllangan 
aqliy qobiliyati, ruhiy quvvati. 
Neosfera – yunoncha – yerning «aqlli qobig’i» . 
Noverbal harakatlar – so’zsiz harakatlar ma‘nosini anglatadi.
Odob – arabcha «adab» so’zining ko’pligi bo’lib – hulq, atvor, yurish-turish madaniyatining tashqi va ichki jihatlarini 
ifodalaydigan tushuncha. 
Patristika – «ota» («padre») so’zidan kelib chiqqan bo’lib, Garbda yepiskoplarni hurmat bilan ataganlar. 
Ratsionalizm - (lat. ratio – aql, farosat) – aqlga, farosatga asoslangan fikrlash ma‘nosini anglatadi. 
Sxolastika – yunoncha «shkola» dan olingan bo’lib, «ukish joyi», «maktab» ma‘nolarini anglatadi. 
Sensualizm – (lat. sensus – sezgi, his) bilish nazariyasida bir yo’nalish bo’lib, u sezilarli bilimlarning birdan-bir 
manbai qaraydi.
 
 
 
 
 
 
 
 

---

49 

MUNDARIJA 
So’z boshi
4 
1-Mavzu: Etika (axloqshunoslik) fanining tadqiqot doirasi, maqsad va vazifalari 
…………………………………………………………………… 
5 
1. Axloqshunoslik faning predmeti, tadqiqot doirasi uning asosiy vazifalari 
5 
2. Axloqshunoslik fanining boshqa fanlar bilan aloqasi. 
7 
3. Milliy mustaqillikni mustahkamlash jarayonida axloqshunoslikning jamiyat 
ijtimoiy-ma’naviy hayotidagi o`rni va ahamiyati
9 
4. Qadimgi Sharqda dastlabki axloqiy ta‘limot. «Avesto» - qadimgi dunyoning 
axloqiy ta‘limoti 
10 
2-Mavzu: Axloqiy tafakkur taraqqiyotining asosiy bosqichlari.
13 
1. Qadimgi Hindiston va Xitoyda, Yunoniston va Rimda axloqiy ta‘limotlar 
13 
2. O’rta asrlar musulmon Sharqi axloqshunosligidagi asosiy yo’nalishlar va 
ta‘limotlar. 
15 
3. Temur va temuriylar davri axloqshunosligi. 
16 
4. Turkiston ma'rifatchi-jadidlarning axloqiy qarashlari.
18 
3-Mavzu: Ovro’pa va hozirgi zamon axloqshunosligi. 
20 
1. O’rta asrlar va Uyg’onish davrida Ovro’pa mamlakatlarida vujudga kelgan 
axloqiy ta‘limotlar. 
20 
2. Yangi davr axloqshunosligining tarixiy 
xususiyatlari.……………………………………… 
21 
3. Olmon va rus mumtoz axloqshunosligining vujudga kelishi.
22 
4. Eng yangi davr axloqshunosligidagi asosiy yo’nalishlar.
25 
4-Mavzu: Axloq va uning kelib chiqishida ixtiyor erkinligining ahamiyati. Axloq
tuzilmasi . Axloqning ma‘naviyat tizimidagi o’rni. 
29 
1. Axloqning kelib chiqishi va mohiyati. 
29 
2. Ixtiyor erkinligi va axloqiy tanlov tushunchalari 
30 
3. Axloq tuzilmasi 
31 
4. Axloqning boshqa ma‘naviy tuzilmalar bilan o’zaro aloqalari va 
birlashtiruvchilik xususiyati. 
32 
5-Mavzu: Axloqshunoslikning asosiy tushunchalari. Axloqiy tamoyilari, me‘yorlari. 
35 
1. Axloqshunoslikning asosiy tushunchalari. 
35 
2. Axloqiy tamoyillar, me’yorlar va ularning amaliy ahamiyati 
39 
3. Axloqiy madaniyat va kasbiy odob mummosi.
42 
4. Shaxs axloqiy tarbiyasi
44 
Adabiyotlar ro’yxati
46-
47 
Tayanch iboralarning izohli lug’ati 
48