O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Muskul oqsillarini tuzlash. Tuzli aralashmaning oqsillarini ajratish uchun tuzlash usuli 
ham qo‘llaniladi. Bu usul albuminlar bilan globulinlarni tuzlarning turli 
konsentratsiyasida cho‘kishiga asoslangan. Muskul to‘qimasidan ajratib olingan tuzli 
aralashmaga ammoniy sulfatning to‘yingan eritmasidan teng hajmda solinadi. Bunda 
dastlab globulinlar cho‘kmaga tushadi. Eritma filtrlanadi va filtrat ammoniy sulfat 
qo‘shib to‘yintiriladi. Natijada albuminlar cho‘kmaga tushadi.

---

 
Darsning maqsadi: Bug’doy uni tarkibidagi oqsillarni ajratib olish, tarkibini o’rganish 
va ularga xos tajribalar o’tkazish 
 
Nazariy qism:
Oqsillar-yuqorimolekulyar organik birikmalar, tirik hujayra strukturasi 
tuziladigan asosiy material hisoblanadi. 
To‘qimalarda oqsilning yig‗indi miqdori, ulardagi umumiy azot miqdorini 6,25 
koeffitsientiga ko‘paytirib topiladi. 
Barcha oqsil moddalar ikkita guruhga bo‘linadi: oddiy (proteinlar) va murakkab 
(proteidlar). Oddiy oqsillar gidroliz natijasida faqat aminokislotalarga parchalanadi. 
Murakkab oqsillar tarkibiga esa aminokislotalardan tashqari oqsil tabiatiga ega 
bo‘lmagan moddalar-nuklein kislotalar, lipidlar, pigmentlar, fosfat kislotasi, metallar va 
boshqalar kiradi. 
Aminokislota va oqsillar amfoter xarakterga egadir. Erkin amino-va karboksil gruppalar 
dissotsiatsiyasida ular qutublanadilar. Aminokislota, peptid va oqsillarga bo‘lgan sifat 
reaksiyalari ikki guruhga bo‘linadi: a) peptid va aminokislotalar bilan amalga oshadigan 
reaksiyalar; b) oqsil molekulalarining fizik-kimyoviy xususiyatlarini o‘zgarishi bilan 
amalga oshadigan cho‘ktirish reaksiyalari. 
Mazkur reaksiyalarni amalga oshirish uchun dastavval oqsillarni biologik materialdan 
ajratib olish zarur. 
Kerakli asbob va reaktivlar: bug‗doy uni, kimyoviy kolba, distillangan suvga, 
sovitgich shkafi, gigroskopik momiq paxta, qavatli qog‗oz filtr.