O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Kekkaygan  qad-qomatli  odam  tik  turganida  orqasi  to`g`ri 

va tekis, qorni ichiga tortilgan bo`ladi. Bunday qad-qomat umurtqa 

pog`onasining  hamma  tabiiy  egilishlari  normaga  nisbatan  kam 

bo`lishi natijasida yuzaga keladi. 

Skolioz  qad-qomatli  odam  tik  turganida    yelkalarining  biri 

baland, biri past, kuraklarining biri baland, biri past bo`ladi. Bunday 

qad-qomat  umurtqa  pog`onasining    yon  tomonga  (o`ng  yoki  chap 

tomonga) egrilanishi tufayli yuzaga keladi. 

Yassioyoqlik.  Odam  oyog`ining  tovon-kaft  yuzasi  tayanch-

harakatlanish tizimining muhim qismi hisoblanadi. U tuzilish xusu-

siyatlariga ko`ra tananing ressori vazifasini bajarishga moslashgan. 

To`g`ri  rivojlangan  oyoq  kafti  yuzasining  yarmidan  ko`proq 

qismi  o`yiqroq,  yarmidan  ozroq  qismi  gumbaz  shaklida  bo`ladi. 

Uning  bunday  tuzilishi  tana  massasining  oyoq  tovoni  va  kaftiga 

baravar taqsimlanishini ta`minlaydi. 

Oyoq  tovon-kaft  yuzasining  normal  tuzilishga  ega  bo`lishi, 

oyoq bo`g`imlari va umurtqalar orasidagi tog`aylar bilan birgalikda 

amartizator,  ressor  vazifasini  bajarishini  ta`minlaydi.  Bu  yurganda, 

yugurganda, sakraganda ichki a`zolar, orqa va bosh miyaning chay-

qalishidan himoya qiladi. 

Yassioyoqlikda  tovon-kaft  yuzasining  gumbaz  qismi  kenga-

yib,  o`yiq  (chuqur)  qismining  sathi  kamayadi.  Ba`zida  esa  oyoq 

tovon-kaft yuzasining deyarli hamma sathini gumbaz qism egallaydi 

va  tovon-kaft  yuzasi  tekis  bo`lib  qoladi.  Natijada  tovon-kaftning 

ressorlik vazifasi buzilib quyidagi noqulayliklar yuzaga keladi: 

- yassioyoq odam tik turganida uzoq vaqt tanasini to`g`ri tutib 

tura olmaydi, chunki oyoqlari tez charchaydi,  tovon-kaft sohasida, 

boldir muskullarida og`riq paydo bo`ladi; 

44 

73 

---

  

gining  pаsаyishi,  bоshining  аylаnishi  vа  оg`rishi,  qulоg`idа 

shаng`illаsh, ko`ngil аynishi, umumiy hоlsizlik kаbilаrdan shikоyat  

qilsа, mаshg`ulоt hаjmi bаjаruvchining funksiоnаl hоlаtigа nisbаtаn 

ko`p ekanligi  aniqlanadi.